Maiatzaren azken egunetik hasi eta ekainaren 2rako tartean iragango da Literaturia 2013, letrak kale gorrira ateratzea helburu duen ekimena. Bosgarrena dugu aurtengoa, eta betiko legez, Larrabetzuko herria hartuko du plazatzat. Errezitalak, aurkezpenak, antzerki saioak, kontzertuak, irakurraldiak, haurrentzako ipuin kontaketak, solasaldiak... Oparoa eta osagarriz betea dator beste behin ere euskal literaturaren azoka.
Literaturia kale gorrian. Azaldu iezaguzue aurtengo leloaren zergatia.
Bi estakuru nagusi izan ditugu leloa hautatzeko. Baga, kultura oro har, literatura beren beregi, kalean gura dugu, herritar guztion eskura, euripean, eguzkiaren epeletan, hotzak erasanda baina kalean. Eredu krisiak eragindako kalte itzeletako bat, kulturaren beharrezkotasun eza, preszindibilitatea, da. Ekonomikoki aspaldiko garai latzenak direnotan, intelektualki ere babes gabe gura gaituztela deritzogu. Bizkaiko Foru Aldundiko (BFA) ahaldun nagusiak argi esan zuen, sasoiotan liburuak, diskoak, teatroa eta antzekoak izan behar dira baztertzen lehenak. Alegia, eman dezagun egun osoan lanean, ez dezagun dirua beste burukominik izan, etorkizuna zenbakiekiko menpekotasuna dela onar dezagun, ongizatea kontu korrontearen senide-ordea dela. Gure ustean, oraintxe da kultura, euskarazkoa, literatura, ahalik eta herritar gehienen eskura jartzeko ordua, oraintxe da literaturaren bitartez ere mundu eredu berria proposatzeko ordua, kalean, herrikideekin.
Erakunde publiko gehienek euskal kultura abandonatuta dutela iruditzen zaigu. Euskal kultura zabaltzeko, konpartitzeko, transmititzeko ahaleginetan ari garenak babes barik sentitzen gara. Erakunde publiko nagusienetako arduradunek ez dute gure lana aitortzen eta eskean ibili behar izaten dugu, eskean lau txakur txiki jasota, zuriketetan mila buruhauste izateko. Kultura espainol, frantses eta ingelesduna, orobat estatubatuarra, sustatzen ari dira, kultura horien hegemonia betikotzeko ari dira kulturarako diruak bideratzen, eskarazkoa pobretasun endemikora kondenatzen.
Zer esan nahi du aurtengoa antolatzeak?
Aurten ez dugu Literaturia ezelango diru-laguntzetara aurkeztu, lau txakur txiki uger jasotzeko sekulako buruhausteak ditugulako geroko zuriketetan. Nazkatuta gagoz diru-laguntza sistemek txikioi ezartzen dizkiguten oztopoez. Literaturia euskarazko literaturaren plaza bakarra da egun, osoki euskarazko literaturari eskaintzen zaion gune bakarra. Bosgarrenez antolatuko dugun arren, orain arte erakunde publikoetako ordezkari bat bera ere ez zaigu egundo hurreratu zer behar dugun galdetzera. Zergatik?
Kartelari estetika sobietarra hartu diot.
Kartela Unai Iturriagak sortu du, orain arteko guztiak legez. Literaturia kale gorrian leloa erabili gura genuela esanda sortu du. Irakurleon matxinadarako deia aldarrikatu genuen duela 10 urte, Literatura Eskola sortu genuenean. Aldarri hura atezuan dago oraino.
Dagoeneko badira bost Literaturia. Zer eboluzio ikusi duzue, zer sentsazio duzue?
Euskarazko literaturak, bere rola sinetsita, aurrerapausoak eman behar dituelakoan gaude. Asko idazten dugu, asko proposatzen dugu, genero askotan, formatu ugaritan, eta horren berri eman behar diogu ahalik eta euskal herritar gehienari. Bosgarren urtea mugarria izango dela uste dugu, bai egituratzeari bai estrategikoki zer behar dugun gogoetatzeari begira.