Oiolako urtegia Trapagaranen dago, Bizkaian. 1967tik, Barakaldoko Udalak kontzesio bat du gerora herritarrek edango eta erabiliko duten ura bertatik hartzeko. Azken 33 urteetan, Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoa arduratu da praktikan hornidura hori bermatzeaz. Gaur egun, Barakaldo, Sestao eta Alonsotegiko 100.000 pertsonaren etxeetara iristen da Oiolako ura.

Urtegitik, ura Basatxuko araztegira eramaten dute, eta handik bidaltzen da aipatutako hiru udalerrietara. 2008ko uztailaren 21ean, Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak lindano kopuru handiak atzeman zituen araztegiko uretan. Egun horretan bertan araztegiaren eta inguruko urtegien arteko loturak eten zituzten; ondoren egindako analisiei esker, argi geratu zen kutsadura Oiolako aintziratik zetorrela. Hartara, Jaurlaritzak debekatu egin zuen bertako ura erabiltzea, haren segurtasuna bermatu bitartean.

Lindanoa 1991tik debekatuta dagoen pestizida bat da, oso substantzia arriskutsua baita. Toxikoa da, eta luze irauten du ingurumenean. 2008ko gertakarietatik urtebetera, Euskal Herriko Unibertsitateko zientzialari talde bat, Oiolan hainbat azterketa egin eta gero, konturatu zen lindanoa Angela izeneko erreka batetik iristen zela urtegira, baina ezin izan zuen zehaztu kutsaduraren jatorria zein zen. Halaber, adierazi zuten urtegiko lindano kontzentrazioa handiagoa zela euri asko egiten zuenean, eta beraz, Angela errekaren emaria handitzen zenean.

Azkenik, erabaki zen emari hori kopuru batetik gorakoa zenean Oiolako urik ez erabiltzea hornidurarako. 2011ko uztailean, Oiolarekiko lotura berriro ireki zen. Ezarritako protokoloaren arabera, arauzko emaria gainditzean Oiola berriro itxi eta astero neurtuko zuten lindano kopurua, balore seguruetara itzuli arte. Handik gutxira, irailean, balore seguru horien muga aldatu zuten; litroko 25 nanogramotik 60 nanogramora. Talde ekologistek salatu dutenez, ez zen eman inolako justifikaziorik aldaketa hori egiteko, eta gainera, irregulartasunak atzeman zituzten neurketetan. Haien esanetan, balore ofizialak benetakoak baino baxuagoak ziren, eta dira oraindik.

2011ko azaroan jakin zen Angela errekaren emaria neurtu behar zuen gailuak huts egin zuela, eta urtegia berriz itxi zuten. Hurrengo urteko martxoan Udalak konpondutzat eman zuen arazoa. Harrezkeroztik, Oiolarekiko lotura hainbat aldiz eten eta berreskuratu da, beti ere Angela errekaren emariaren arabera. Iazko apirilaren 22tik, hangoa da Barakaldo, Alonsotegi eta Sestaoko 100.000 lagunen txorrotetatik ateratzen den ura, nahiz eta hainbat herritar elkartek salatu zuen haren segurtasuna ez dagoela bermatuta.

Oiolaren deskonexioaren aldeko plataformaren esanetan, azken urteotan behin baino gehiagotan gainditu dira EBk ezarritako mugak, bertoko administrazioak darabiltzanak baino zorrotzagoak; eta bestetik, ez dago hain argi euri-jasa gogorren eta Oiolako lindanoaren arteko lotura. Hortaz, emaria neurtze hutsa ez litzateke nahikoa berme. Hala, behin eta berriro eskatu dute Oiolako urik ez dadin iritsi herritarren etxeetara, harik eta segurua dela guztiz frogatu arte bederen.

Jaurlaritzak, Barakaldoko Udalak, URA agentziak eta gainerako erakundeek ez dituzte orain arte eskariok aintzat hartu.