Oinarrizko elikagaien BEZa igo egin da Hego Euskal Herrian
2023ko urtarriletik indarrean da oinarrizko elikagaiei –duela hiru hilabetetik, oliba olioa talde horretan dago– BEZik ez aplikatzeko neurria.
Europako Batzordeak abisua emana du, arau fiskalak berrikusi behar direla, nagusiki Euribor indizea apaldu eta inflazioa "baretzen" ari delako. Estatukideei esan die krisiari aurre egiteko ezohiko neurriak bertan behera uzteko garaia dela, eta Espainiako Gobernua amen-amen egiten ari zaio.
Urriaren 1etik hasita, progresiboki egingo da, baina, BEZa lehengoratzeko ariketa. Aipaturiko produktuen balio erantsiaren gaineko zerga %0tik %2ra igo da urrian sartzearekin batera, eta %2 horretan mantenduko da urtea amaitu bitartean. 2025arekin batera, lehen zeudenera itzuliko dira, %4ra.
2023ko urtarrilean, oinarrizko elikagaien BEZ zerga %4tik %0ra jaitsi zuen Espainiako Gobernuak. Ordutik, beraz, ez dute BEZik izan ogiak, esneak, frutak eta barazkiek, esaterako. Oliba olioa ez zegoen zerrenda horretan, baina ikusita zenbat garestitu den bereziki azken urtean, joan den uztailean taldez aldatu zuen ministroen kontseiluak; beraz, hiru hilabete baino ez ditu eman oliba olioaren BEZak %0an. Aurrerantzean, dena den, oinarrizko elikagaiekin batera egongo da, eta ez lehengoko %10ean.
Oliba olioa merkatuko da?
Oliba olioaren litroak, 2021aren hasieran, hiru euro pasatxoko prezioa zuen. Gaur egun, hamar euroan aurki daiteke. Espainiako Ikerketa Institutuaren (INE) arabera, ordea, merkatzen ari da bere prezioa. Azken lau hilabeteetan %11 apaldu dela adierazi du; baina jaitsiera moteltzen ari da, uztailetik abuztura ia %2 merkatu baita. Dena den, eta jaitsiera hori ere kontenplatuta, urtebeteko epean, %25,1 garestitu da oliba olioa.
Datozen hilabeteetan are gehiago merkatzea espero da, laster helduko delako merkatura aurtengo oliba olioa, zeinaren uzta iazkoa baino handiagoa eta hobeagoa den.
BEZak lehengoratzen, urte osoa
2024an sartzearekin batera, Hego Euskal Herrian indargabetu egin ziren ekonomia krisiari aurre egiteko hainbat neurri. Hurrenez hurren, BEZari loturikoak bi hauexek, argindarrarena eta gasarena. Argindarrarena %5etik %10era pasatu zen; eta gasa, berriz, %10etik %21era.
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.
Valentziako Generalitateko presidentearen aurka salaketa jarri du CGT sindikatuak, heriotzak saihesteko neurriak hartu ez izana leporatuta. Hogei bat eragile sozial eta sindikalek berriz, haren dimisioa eskatzeko manifestazioa antolatu dute hiriburuan, datorren larunbaterako.
Amurrioko anbulatorioko Etengabeko Arreta Gunean ez zen medikurik egon joan den igandean, Aiaraldeak informatu duenez. Hain justu, hainbat bizilagunek sinadura bilketa abiatu dute eskualdean: “Erabat normalizatu da Laudioko zein Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan mediku... [+]
Iberdrolak 5.472 milioi euroko etekinak izan ditu aurten irailera arte, eta bere aurreikuspenen arabera 2024an errekor berria jarriko du irabazietan: iaz baino %14 gehiago. Repsolek uztailerako 1.626 milioi euro zeuzkan poltsikoan, eta 2023an irabazitako 3.168 milioiak aurten... [+]
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Apple eta Irlanda kasua ebatzi, eta Googleren aurkako zigorra berretsi du, nagusitasunezko posizioaz abusatzeagatik.
Aparteko ordu boluntarioekin betetzen ari dira medikurik gabeko zerbitzuak Elizondon. Xabi Zarandona medikuak salatu du ezinezkoa dela gaixoen jarraikortasuna bermatzea.
Kalera atera dira salatzeko Bortziri eta Baztanen mediku eta pediatren falta, itxaron zerrenda amaigabeak eta hitzorduen atzeratzea jasaten ari direla, besteak beste. “Landa eremuan bizi garenok ere merezi dugu behar dugun bezala artatuak izatea”.
Etxebizitzen eta alokairuen prezioek mugarik gabe jarraitzen dute gorantz eta milioika lagun egoera oso prekarioan utzi ditu horrek: gazteek ezin dute emantzipatu, herritar asko euren auzotik ostikoka bota dituzte, eta beste askorentzat infraetxeak partekatzea da irtenbide... [+]
Europako Banku Zentralak interes tasak jaitsiko ditu ostegun honetan, bi urtetako etengabeko gorakadaren ondoren. Diruaren garestitze edo merkatzeak zuzeneko eragina du Euriborrean eta herritarrek ordaindu behar duten hipoteketan. Baina nola nabarituko da aldaketa hori?
Europar Batasuna pandemia aurreko zerga arau zorrotzetara bueltatzeko bidean da, Europako Parlamentuak estatu kideek duten defizita eta zorpetzea mugatzeko neurri fiskal berriak onartu ostean. Ecofinek 2023 urte amaieran erabakitakoari jarraiki, austeritate eta murrizketa... [+]
Europako Banku Zentraleko lehendakari orde Luis de Guindosek Europak dituen "mehatxuez" hitz egin du Bartzelonan: "Berriz ere erreforma estrukturalen inguruan hitz egin behar dugu".