Mizel Dunate (BLE): “Harrapakari guziak hurbiltzen ari dira nekazaritza biologikora”
Mizel Dunate, ardi hazlea eta gazta ekoizlea Aiherran (Nafarroa Beherea), BLE Biharko Lurraren Elkartearen lehendakari ere bada. BLEk nekazaritza biologiko edo ekologikoa sustatzen du Ipar Euskal Herrian. Bere elkartearen kezka azaldu du orain jende asko ari delako biologikora hurbiltzen interes komertzial hutsez, biologikoaren jatorrizko izpiritua arriskuan jarriz.
Biolojikoaren garapenaz arranguratu zirezte BLEren biltzar nagusia kari...
2016an garapen izigarria ezagutu du laborantxa biologikoak, sekula ezagutua ez zuena. Orai arte urtero %5-6ko emendazioa bazen laborarien kopuruan, 2016an %15ekoa izan da, Frantzia eta Europa mailan ere. Mundu mailan ere hein hortakoa da.
Denetarik hurbiltzen dira biologikorat, sektore hortarik hurbil direnak bai eta ere arrunt berriak, saltegi haundiak bezala adibidez. Badira ere biologikoan sartu nahi duten laborariak bainan zuzenki saltzeko prest ez direnak. Hemen ez dugu sobera ezagutzen laborantxa mota hori bainan beste lekuetan garatzen ari da.
Biologikoa hedatzen ari dela berri ona da?
Bai berri ona da bainan batzuk sos iturri bat baizik ez dute ikusten hor. Eta duten ideolgiarekin hurbiltzen badira biologikora, biziki lanjerosa da. Kanpotik sarrarazten dituzte produktuak eta konkurrentzia muntatzen dute, araudien apaltzeko irriskua ekartzen dute ere. Ez gira oraino hortan bainan buruan hartu behar dugu irrisku hori badela.
Orai arte laborantxa biologikoak etxalde ttipiak zaintzen zituela eta bihar irriskuan emaiten ahal dituela diozu?
Orai arte biologikorat pasatu direnak, izpiritu batean egin dute urrats hori: lurrarekilako lotura aldatu nahi zuten, esplotazioarekin gelditu eta lurrarekin bizi, eta hori pasarazi kontsumitzaileeri. Gaur ikusten dugu biologikoa merkatu bat bilakatzen ari dela. Harrapakari guziak heldu dira, laster mugak ere apaldu nahiko dituzte.
Bihar bi laborantxa mota baldin badira bainan biak biologikoan, ez ote da urrats bat aintzina, produktu kimiko guziak baztertuko direlako?
Ingurumenarentzat aintzinatze bat izaiten ahal da (ez badira arauak ahultzen!) gero sozialki besterik da. Kriterio soziala inportanta izan da betidanik guretako.
Euskal Herrian, fenómeno hori ez da sobera agerian?
Ez da ikusten oraindik. Zirkuito luzeetan ari dira laborari batzu ardi esnean, bainan lekuko leteria batzuekin, oraindik hein batetakoak edo ttipiak gelditzen direnak. Ossau Irati sor markarekin ere berez muga batzu badira. Bainan Amikuzeko lur haundietan sortzen ahal da fenomenoa adibidez. Krisiak ere biologikorat ekartzen ahal ditu laborariak, batzu hortarat pusatuak dira egoeragatik. Behi esnearen krisiagatik, arroltze egiteko tailer haundiak muntatzen ahal dira esnearen ordez edo dibersifikazio gisa, “hors-sol”-ean [granja ereduan] kasik, biologikoko araudiak permititzen dutena. Modela industrialean eta esklabotasun forma batean, beti besteen meneko, bainan biologikoak...
Ipar Euskal Herrian ere laborari bioloigikoen kopurua goiti doa?
Bai emendazio azkarra bada bainan izpiritu onean. Hemen ez dugu senditzen bio oportunistik. Berri ona da. Ardi esnean bada bio esne galde azkarra ere.
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Nafarroako sektore ekologikoa egonkor mantendu da azken urtean eta nekazaritza ekoizpena %5 handitu da. Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak erronka du 2030. urterako: lurren %25 ekologikoa izatea. "Bide horretan ari gara lanean, ahalik eta nekazari eta... [+]
Gorantz egiten ari da nekazaritza ekologikoko eredua Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Ekolurra Kontseiluak baieztatu duenez, baina Europako Itun Berdeak 2030erako helburutzat duen %25etik urrun dago oraindik.
2011n abiatu zuten Lekorneko Garroko Etxaldean laborantza biologikoko proiektua: “Lurrak Herriko Etxearenak ziren, eta bertako eta Herri Elkargoko hautetsiek sortu zuten proiektua”, azaldu du Argitxu Ithourria kideak. Laborantza biologikoa bultzatzeko helburuz abiatu... [+]
Nekazaritza eta abeltzaintza “errotik” aldatzeko trantsizio agroekologikoaren aldeko elkarretaratzea eginen dute, hilaren 16an, Gipuzkoako Foru Aldundiaren egoitzaren aurrean.
Miriam eta Igone Saldias ahizpek baserriari eta familiako proiektuari eusteko apustua egin dute. Berrobiko Soronea baserrian barazkiak ekoizten dituzte eredu ekologikoan, eta Tolosako Soronea dendan saltzen, modu zuzenean.
EHU buru duen ikerlan batek Osakidetzan bertako elikagai jasangarriak erabiltzeko beharrezko diren hamairu erronka eta 30 ekintza plan zehaztu ditu. “Elikagaien Erosketa Jasangarrirako Estrategia Osakidetzako Ospitaleetan, Euskal Osasun sisteman elikadura sistema... [+]
Krisi klimatikoaren inpaktu negatiboak hain agerikoak diren honetan, zeharka soilik kezkatzen gaituzte. Indar korrelazio bat dago, zeinak, behetik gorako proiektu agroekologikoak tentsio konstantean mantentzen dituen, eta “greenwashing”-aren bitartez, elikagai... [+]
Gipuzkoako Biolur elkarteak iaz aurkeztu zuen Duina ikerketa proiektuaren txostena. Baratzegintza ekologikoko esperientzia desberdinen diagnostikoa egin zuten bertan, hainbat alor kontuan hartuta: ekonomikoa, ingurumenekoa, bizi baldintzena, zaintzena eta beste. Denbora eta datu... [+]
Noaingo Zentzumenen parkean egingo da. Nafarroako elikagai ekologikoen merkatu handiena da; gune gastronomikoa, jarduerak, haurrentzako gunea eta gehiago eskainiko dute.
EAEn 2.600 elikagai desberdin daude eredu ekologikoan ziurtatuta. Bertako elikagai ekologikoen "aniztasun hau plazaratzeko" Udako Azoka Ekologikoak antolatu dituzte EAEko 14 herrietan elkarlanean, herrietako kontsumo taldeek eta hiru lurraldeetako ekoizpen... [+]
1993an sortu zuen Araban Bionekazaritza elkartea ekoizle talde txiki batek, eta 30. urteurren ospakizunetan dabiltza aurten. “Momentu hartan, ez zegoen gaurko diskurtso ekologistarik eta agroekologiaren aldekorik, edo, behintzat, gizartearen zati oso txiki batek soilik... [+]
Modan daude azken urteotan sukaldaritzako saioak, telebistako edozein katetan topa ditzakegu horietako asko. Baina, errezetak aurkezteko orduan, kontuan hartzen al dute saiook erabiltzen dituzten lehengaiak non, nola eta zein baldintzatan ekoizten diren? Argi dago ezetz…... [+]