Martxoak 3a mobilizazio eta borroka egun seinalatua izaten jarraitzen du Gasteizen, besteak beste bertute bikoitz bat elikatu dituztelako antolakundeek eta herritarrek urtez urte: iraganeko borrokaren memoria fresko mantentzea, garaian garaiko borrokekin lotuz eta berrituz aldi berean. Ez bakarrik langilegoarekin, baita borroka nazionalarekin, gazteriarekin, pentsionistekin edo feminismoarekin ere. Martxoak 3 elkarteari aitortza berezia egin behar zaio zentzu horretan. Egungo botereek alfonbra gorria jarrita hartuko lukete bere altzo subentzionatuetan iraganera mugatzea onartuz gero, baina deseroso izaten jarraitzea erabaki du. Elkarteak zubiak eraiki ditu beste borrokekin eta gainontzeko borrokek bere egin dute Martxoaren 3a, nork bere ikuspegitik edukiz betez eta gaurkotuz.

Azken egunak horren isla izan dira beste behin. Omenaldiak egin dira, hitzaldiak, jardunaldiak, prentsaurrekoak, sabotajeak...

Mobilizazio eguna

Goizean ekitaldi eta mobilizazioak antolatu dituzte hainbat antolakundek nork bere aldetik. Gazte Blokeak mobilizazioa egin du, eta minutu batzuez Gasteizko Erdiguneko Bakea kalea moztu du. San Frantzisko elizaren ondoan, poliziak hildako bost langileak omendu ditu Gasteizko mugimendu sozialistak. Metro gutxi batzuetara, Martxoak 3 plazan, beste horrenbeste egin du EH Bilduk ekitaldi nazional batean.

Urtero legez arratsaldeko omenaldi eta manifestazioa izan da mugimendu eta sentsibilitate guztien bilgunea. Martxoak 3 elkarteak eta ESK, Steilas, LAB eta ELA sindikatuek deituta, milaka pertsonek hartu dituzte Gasteizko kaleak.

Pedro María Martínez Ocio, Francisco Aznar Clemente, Romualdo Barroso Chaparro, José Castillo García eta Bienvenido Pereda Moral omendu ostean abiatu da manifestazioa, ilaretan joateagatik ehunka metroko suge amaigabea zirudiena. Manifestazioaren buruan hildako bost grebalarien erretratuak eta atzetik hamaika pankarta eta aldarrikapen: San Frantzisko eliza memoria gunea bilakatzeko eskatzen duen Memoria Gara ekimenarena, polizia indarren aurkakoa, berriki hildako Jesús Fernández Navesen omenezkoa... Oihu artean egin dute manifestariek Zaramagatik Foru enparantza arteko ibilbidea. Artium museoaren parean gazte talde batek edukiontzi bat irauli eta botilez eraso egin dio Ertzaintzari, baina tentsio une batzuen ostean manifestazioak bere bidea jarraitu du.

"Hildako hauek herriarenak dira"

Amaierako ekitaldian, antolatzaileek iraganaren memoria mantenduz etorkizuna gaur borrokatu beharra aldarrikatu dute. “45 urteren ondoren borrokak dirau. Herri honek ez dio utzi kapitalismo izeneko pandemia honen aurka antolatu eta borrokatzeari”. Azken urtean pobreziak gora egin duela gogoratu dute, mugak pertsonei itxiagoak eta merkantziei beti bezain irekiak dirautela, edo emakumeak indarkeria matxistara eta zaintza lan prekarizatuetara kondenatu nahi dituela heteropatriarkatuak. Salatu dute pandemiak erakutsi duela sistemak "zein gutxi zaintzen dituen bere zaintzaileak". Sektore ezberdinetako grebalariak eta emakume migratuak hartu dituzte gogoan, eta borrokarako deia egin dute.

"Trantsizio faltsu haren aurkako borrokaren ondare gara. Gaurko borrokak etorkizuneko belaunaldientzako lorpenak dira". 1976ko grebetan borrokatu ziren guztientzako esker oneko hitzak izan dituzte antolatzaileek. Internazionala eta Eusko Gudariak abestuz mobilizazioari amaiera eman aurretik, 1976ko martxoaren 4ko hiletetan Jesús Fernandez Navesek katedralean egin zuen mintzaldiaren grabazioa entzun da bozgorailuetatik, manifestariak hunkituz. Orduko garrasia fresko mantentzen da: "Hildako hauek Gasteizko herriarenak dira".