Mallorcako erraustegia: irrazionala eguneroko bihurtzen denean
Esan liteke logikoa dela norbaitek enpresa baten zerbitzu bat erabiltzen ez duenean horren ordainik ez pagatzea, eta erabiltzen duenean ordaina erabiliaren araberakoa izatea. Mallorcan ez da horrela. 2013tik aurrera, uharteko familia guztiek tasa bera pagatzen dute errausketagatik (esan nahi baita, zaborrak erretzeagatik), Espainiako tasarik handiena. Horrek berekin dakar berdin pagatzen dutela bai hondakinen %80 errausten duten udalek eta bai hondakinak %30eraino murriztea lortu dutenek. Baina nola iritsi dira egoera horretaraino?
1997an erraustegi handi bat eraiki zuten urtean ia 300.000 tona zabor erretzeko gaitasunarekin. Administrazioak eta erraustegiaren promotoreek (TIRME enpresa, Endesa eta Iberdrola tartean dituenak) beti bezala agindu zuten plantak balioko zuela hondakinen kudeaketa hobetzeko, kosteak merkatzeko eta gehiago birziklatzeko. Alabaina, 2001ean erraustegiaren erretze ahalmena 700.000 tonaraino handitu zuten (gaur egun Espainiako Estatuko handiena da). Horrekin aurrekontua ziztu batean handitu zen 276 milioi euroraino. Begi bistan denez, enpresak orain inbertitutakoa berreskuratu eta kobratu nahi du, Mallorcako Kontseiluarekin adostu zuen moduan 2041 arteko kontratu blindatuarekin.
Burugabekeria honen ondorioz uharteko udalek pilatuta daukate TIRMErekiko 90 milioi baino gehiagoko zorra. Eta dena zergatik eta apustu egiteagatik errausketaren alde, horrek hondakinen arazoa soluzionatu beharrean ekarri duelarik Europar Batasunak birziklatzeaz eta berreskuratzeaz ezarritako lege eta zuzentarauak urratzea, Bruselatik zigorrak iristea ekarriko duen urratzea. Hala ere, proiektua sustatu zuten arduradun politikoak ustelkeriagatik epaitu dituzte.
Paradoxa da Mallorcan 30 bat udalerrik apustu egin dutela beren hondakinak biltzea Atez Ate (alegia, ondo berezita eta egutegiaren arabera biltzea hondakinak). Horrela ari dira hiri hondakinen %70 biltzea (Puigpunyent, Espories...) horrela natur baliabideak ez erre, gutxiago kutsatu eta dirua aurreztuz. Horra sustatu behar liratekeen neurrietako bat.
Gainera, uhartea izateagatik, Mallorcak aparteko baldintzak dauzka bere lurraldean ezartzeko ontziak itzultzeko sistema (SDDR gaztelaniazko sigletan), zeinarekin berrerabili eta birziklatu ontzien %98, Alemanian bezala. Uhartea bisitatzen duten turistetako gehienek (eta urtean zortzi milioi dira) hala egiten dute beren sorterrietan eta hori abantaila handia da.
Ikusten dugu, beraz, irrazionala dena egunero bihurtu dela Mallorcan eta gure sakelak, osasunak eta ingurumenak ordaintzen dituztela kalteak. Hori bai, sekulako etekinak utziz beren akziodunekiko leial diren enpresei eta denen ongizatearen alde lan egiteko interes gutxi duten arduradun politikoei.
Julio Barea (@JulioBarea) Greenpeace-Españaren barruan Energia eta Hondakinen kanpainaren arduraduna da.
Artikulua 2012an plazaratu zuen arren, aste honetan zabaldu du berriro egileak, gaurkotasunik batere galdu ez duelakoan joan den astean erraustegiko eskoriak Palmako portuan itsasoratzearen eskandaluak erakutsi duenez.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Jakin nahi nuke nola bozkatu duten ene herriko bizilagunek azken hauteskundeetan. Jakin nahi nuke norekin hartzen dudan goizeko kafea herriko ostatuetan. Ulertu nahi nuke zergatik izan diren emaitza horiek Iparraldean.
Salvador Illa Generalitateko president izendatzeko oinarrietako bat PSC-ERC arteko ituna izan da. Ez da itun subiranista inondik ere, baina hainbat alorretan ate berriak zabal litezke, ohikoa den PSC-PSOEren balaztaren estrategia politikoa berriz ere nagusitzen ez bada,... [+]
Mexikoko Meridako lurraldean polemika handia izan da aurten, Poseidon jainko grekoaren omenezko eskultura bat jarri delako hondartza batean. Merida Yukataneko penintsulan dago, non Maia herria bere kultura zaintzen saiatzen den, mundu osoko turismo masiboak bultzaturiko... [+]
Irailean hasten eta ekainean bukatzen dira, berez, nire zikloak (gure jartzera nindoan, baina plurala erabiltzen dudan bakoitzean ipotx batek oihu egiten dit buruan, “zureak izango dira!”), eta hala izan da nire bizitzan oporrak eduki edo ez, ordutegipeko lan... [+]
Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.
Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]
Mugak Zabalduz karabanarekin, Bosnia Herzegovinako Bihac hirian, Nihad Suljic aktibistak Drina ibaia Balkanetako hilobi handiena dela azaldu zigun. Ahantzi ez daitezen, topatzen diren hilotzak identifikatzeaz eta ehorzketa emateaz arduratzen da, merezi duten duintasuna aitortu... [+]
Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]
Eroriko askoren artean badira lorpenak ere. 35 urte inguruko ama gazte batek galdetzen zidan aurreko batean nola arraio lortzen zuten beraien eskolan etxean euskara jaso ez zuten ikaskideek etxetik euskaldunak ziren neska-mutikoek bezain ongi ikastea eta hitz egitea euskaraz... [+]
Hiri askotako tren geltokiek XIX. mendeko burdinazko egituraren edertasun gorena azaltzen dute, hiriaren epizentrora iristearen ongietorri goraldiarekin batera. Hirira ate nagusitik sartzea bezalakoa da, arkitektura eta toki perla bat. Hiri askotan, baina, birdentsifikazio edo... [+]
Zergatik ez utzi. Zutabeak idazten dituenak atzetik izaten ditu beti garaiz erretiratzearen apologetak. Agortu baino lehen. Gaiak, niri, ezin agortu, ez ditudanez; ezertan ez naiz aditua, eta inoiz ez dut izan Euskal Herriari transmititzeko mezurik. Ez lidake azalpenak balioko,... [+]
Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]