RR
Nork: Maialen Lujanbiok
Noiz: azaroaren 21ean.
Non: Katakraken (Iruñea) plazan.

----------------------------------------------

Hementxe gaude, Katrakakeko aulki guztiak beteta, hementxe. Erorien monumentua eta Landaben hizpide, hasi da koplaka emanaldia edo RR-zitala. Tira, ez dut gehiegi kontatuko, esan izan baitidate spoilerrak egiten ditudala. Hala ere, pentsa dezakezu erremerrea den batek bere buruaz irri egiteko saio bat dela, baina hori baino gehiago, da hitzekin eta formarekin jolasean egindako performance bat. Horraino kontatuko dut. Probestuko dut aukera, beraz, ardura pare bat planteatzeko.

1. Loraldia bezalako jaialdi bat beste tokietara zabaltzea: guay. Kulturaren eta adierazpide hibrido-esperimentalen lantzaderak beharrezkoak dira, eta ez daitezela leku jakin batzuetan monopolizatu. Baina nago azken aldian Iruñean ez ari ote zaigun kulturaren programazioa eskuetatik ihes egiten. Hartuko bagenu irailetik antolatu diren euskarazko kultur emanaldien agenda, harrituko ginateke. Eta nago, joera hori ez ote datorren joera handiagoetatik: ikus musikariek aipatzen dituzten kontsumo joerak; liburugintzan, irakurlerik gabeko ekoizpen gaindosia; ikus-entzunezko proposamenak etengabe… Eta zintzoak izanik, kultura horretara iristen direnak ez ote diren/garen betikoak, diru-zorroko zuloa gero eta handiago egiten. Lorategi bat da Iruñea, loraldi betean, baina zaindu egin behar dira loreak eta lorezainak.

2. Berritzailea hitza dabil saioaren osteko poteoan. Tira, berritzailea dena da Lujanbio bera erregistro horretan: koplak, ASMR, poesia, kantua, stand-up(?), eta dantza. BAI, gutxi, baina dantza egiten du. Lan ederra egin du hitzei errebuelta asko ematen, eta zentzu bikoitzak eta hoskidetasunak topatzen. Baina "berritzailea" agian ez da hitza. Errezital performatibo batzuk badatozkit burura, eta gutxik bete dute areto bat Lujanbiok nola (eta hau ez da ezer haren kontrakoa, inolaz ere). Baina bada esanguratsua ikusteko publikoak –eta programatzaileek, promotoreek eta ekoizpen etxeek– zeri ematen dion autoritatea, eta horrenbestez, espazioa beren agendetan. Berriz ere, hau ez da emanaldiaren eta Loraldiaren kontrako kritika bat.

Iruñea lorategi bat da. Nik inoiz ederragorik ikusi dudan ez dakit. Baina, agian, astero lorategiko lore ederrenak eta handienak ekartzearekin ez da nahikoa. Erein behar dira haziak (sortu kultura baten beharra), kimaketa lanak (kontsumo eredua birpentsatu), ekarri bizilagunen balkoietako aldaxkak (ulertzen da, ez?), eta lorezainak horren guztiaren parte egin. Hori ba, loreak botatzearena, beste baterako.