argia.eus
INPRIMATU
Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop! Ekonomia eraldatzailearen festa Donostian
  • Ekonomia Sozial Eraldatzailearen Sareak, Olatukoopek, hamar urte bete ditu, eta larunbatean festa egin dute Donostian, sareko kide eta partaideen artean. Ekonomia eta kooperatibismoa beste ikuspegi batez landu litezkeela aldarrikatu (eta frogatu) dute: herrigintzatik, herritar guztientzako, utopiarantz, denok ospatzeko.

Urko Apaolaza Avila @urkoapaolaza 2024ko maiatzaren 20a

Aste borobila izan du Olatukoop sareak, bere hamargarren urteurrena dela eta. Hamar urte bizi-bizirik, proiektu, ekimen, kooperatiba eta lagun mordoa batuz ekonomia sozial eraldatzailearen mugimendura, edo “errizomara”: lur azpian, isil-isilik baina etengabe korapilatu, saretu eta hedatzen den sustrai berezi horren metafora bere eginda.

Asteartean, maiatzak 14, ekitaldia egin zuten Iruñeko Katakraken, Olatukoop sortu zen egun berean. Sarearen nondik norakoak eta helburuak azaldu zituzten han elkartutako dozenaka lagunen artean, eta egungo sistema ekonomikoaren irakurketa politikoa ere egin zuten. Ekitaldiaren kronika irakur dezakezue Jenofa Berhokoirigoinen eskutik.

Eta larunbatean, orain arte egindakoa eta hemendik aurrera egiteko geratzen den guztia ospatzeko eguna iritsi da, “ospatzen ez dena ez da existitzen” ideiari eutsita. Horretarako egitarau zabala antolatu dute Donostian, gauera arte musikaz lagunduta luzatu dena.

Harreman kodeak: jolastu eta barre egin

Goizean, Trinitate plazan jolas dinamikak izan dituzte bertaratuek, heldu zein haur, denentzako moduko joko dibertigarriak zituzten zain, Herribixiko Nerea Gartziaren eskutik. Lotsak utzita, konfiantza eta ahalduntzea elikagai, indarrak hartzeko eta egunerokotasunetik at beste pasaia batean elkar ezagutzeko modukoak.

Jolas dinamikak goizean, gorputzak esnatzeko. Argazkia: Eneritz Arzallus / ARGIA
Beste testuinguru eta kode batzuetan harremanak izateko aukera izan dute. Argazkia: Eneritz Arzallus / ARGIA

“Ohituta gaude beste kode batzuetan harremanak izaten gure artean, konspiratzen edo planifikatzen... lanean azken finean, eta polita da beste kode batzuk ere erabiltzea; nik uste merezi duela ospatzea”, adierazi du TaPuntu kooperatibako Mikel Olaizek.

Olatukoop herrigintza eta enpresaren arteko uztarketa gisa irudikatzen du Olaizek: “Badakigu herrigintza egiten, eta aldiz badirudi enpresak egitea beste batzuei dagokiela. Baina Olatukoopen elkarrekin ikasi dugu ekonomia beste modu batean egin litekeela, ikuspegi feminista eta antiarrazistak txertatuta. Eta egitetik ikasten ere bai, beste eragileak eta sortzen ari diren proiektuak kutsatzen”.

Goizeko jolas ariketek balio izan dute gorputzak esnatu eta irribarreak barrunbeetatik askatzeko, eta sarritan ahaztuta izaten dugun hain oinarrizkoa den horretarako ere bai: ondo pasa eta gozatzeko. Gartziaren aholkua amaieran: “Jolastu gehiago eta egin barre”.

"Olatukoopen elkarrekin ikasi dugu ekonomia beste modu batean egin litekeela, ikuspegi feminista eta antiarrazistak txertatuta. Eta egitetik ikasten ere bai, beste eragileak eta sortzen ari diren proiektuak kutsatzen"
Mikel Olaiz

Sarea zaintzen eta auzoak elikatzen

“Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop!”, Donostiako Alde Zaharrean zabaldu eta Urgull mendiaren beste muturreraino iritsi da eguerdi partean oihua. Eta ohiko poteoaren ostean, bazkaritarako ordua, Ikatz kaleko Arrano elkartean, Basajaun sukalde komunitarioko lagunen eskutik.

Elikagaien industriak inposaturiko zapalkuntzatik askatu eta modu autonomo eta komunitarioan elikadura burujabetza auzoz auzo lantzen du Basajaunek, Herrerako Auzo|co kooperatibaren eta beste hainbat eragileen bidez: “Saiatzen gara bertako garaiko elikagaiak erabiltzen edo bestela auzoetako hornitzaileei ekologikoan erosten” azaldu digu bertako kide Unax Segesek.

Arrano elkartean bazkaria, Basajaun sukalde komkunitarioko lagunen eskutik. Argazkia: Olatukoop

Bazkaltiarrek labetik atera berri den Olatukoopen Ekonomia eraldatzaileak liburuxka eta Herri kooperatibak gida edo esku-orria jaso dute opari. Herrigintzatik sozioekonomia bultzatu eta lurraldeak garatzeko eraldaketarako tresnak dira herri kooperatibak. Aginagako kideek, adibidez, ez dute larunbateko zitara huts egin; egunerokotasunean herritarrentzako erabilgarria izango den denda sortu asmo dute Aginagan, eta telekomunikazio burujabearen arloan ere urratsak eman nahi dituzte.

Ainara Mugeta Olatukoopeko koordinatzaileak dio sarea “hedapen testuinguru batean” dagoela gaur egun: “Kualitatiboki eta kuantitatiboki Euskal Herrian lurralde guztietan ari da hedatzen ekonomia sozial eraldatzailea. Baina gure erronka orain sarea zaintzea da, ditugun tresnak eta jakintzak denon esku jartzea”, azaldu digu.

"Euskal Herrian lurralde guztietan ari da hedatzen ekonomia sozial eraldatzailea. Baina gure erronka orain sarea zaintzea da, ditugun tresnak eta jakintzak denon esku jartzea"
Ainara Mugeta

Lagunartean, inoiz ez da gehiegi

Arratsaldean Gipuzkoa Plazara egin du jauzi festak. Euri zaparradak ez ditu inondik inora animoak gutxitu eta atertu orduko Iruñeko Goxo txarangaren atzetik abiatu dira saltoka eta kantari Alderdi Ederren barrena; tourist-ek Donostiako kaleez gozatzeko beste modu bat badela ikusi dute euren begiz.

Goxo Txaranga Gipuzkoa Plazan. Argazkia: Urko Apaolaza / ARGIA
Easo plazarantz, kalejira alaian. Argazkia: Urko Apaolaza / ARGIA

Hala iritsi dira Easo plazara. Biba Ardoak kooperatibako kideek sorpresa batekin egin diete ongi etorria sarekideei Kaxilda liburu-denda eta topagunean: Euskal Herriko ardo ekologikoak probatzeko aukera izan dute, Irunberriko Aristu upategi txikian ondutakoak kasu. Nobedade bat ere iragarri dute: Kaxildako kantina eta jatetxea Donostiako espazio eraldatzaile berri bat izango da hemendik aurrera kooperatiba horren eskutik.

Kaxilda topagunean, Biba Ardoak kooperatibako kideen harrera. Argazkia: Olatukoop / Urko Apaolaza / ARGIA

Too mahats izan da, Bella Ciao doinuekin bustiriko esperientzia enologiko bat. Eta dantzan amaitu du egunak, jolasean eta barrez, utopiarantz bidea lagunekin egitea ederra delako.