Marko baten barnean beti, baina denetarik ikusten ari gara Zinemaldiko Sail Ofizialean. Eta hori, egia esan, eskertzen da. Alde handia dago toreatzaile horren pelikulako dozenaka “olé tus huevos”-etatik On Falling-eko isiltasun amaigabeetara.

Sare sozialetan irakurri dugunez, kritikari eta ikusle batzuek maisulan gisa definitu dute lehenbiziko pelikula-dokumental hori, eta ez dut uste kasualitatea denik bigarren filma, ahultzen ari den langileriaren erretratua egiten duena, guztiz kontrakotzat jotzea jende berberak. "Oso aspergarria da" eta "soilik enpresa horretako lan baldintza txarrak salatzen ditu", leitu ahal izan dugu. Dakizuenez, aurri zorian den mundu zahar honetan ebidentzia faltsu eta post-egia ugari daude. Aletu dezagun.

On Falling ikusten ari nintzela, ezin nuen burutik kendu Ken Loachen I, Daniel Blake film bortitza. Segida bat zirudien, testuinguru eta errealitate garaikideago batean girotua eta emakume bat protagonista. Gerora, aretotik irten eta etxera bidean ikusi dut Berria-ko Urtzi Urkizuren eguneroko bideo-analisia; berak baieztatu dit Ken Loachen ekoiztetxe berberarekin egin duela lan Laura Carreira zinegile portugaldarrak film honetan.

Aurora delako 30 bat urteko emakumearen istorioa kontatzen du On Falling pelikulak. Portugaldarra sortzez, Eskozian bizi da. Amazonen gisako almazen ikaragarri handi batean egiten du lan, bakarrik, isilpean eta erlojuaren aurka, teknologiak milisegundoak ere kontrolatuta, jendeak Internetetik erositako produktuak apaletan ahal bezain laster aurkitzen eta kaxak antolatzen. Lan alienatu eta zapaldua da. Are, enpresarentzat kode bat besterik ez da, bere gainetik dauden enkargatuek ez dakite bere izena ere, eta langileek ez dute euren arteko harremanik egiten, ez baitute komunikatzeko aukerarik izanen.

Etxera itzuli, eta gauza berbera. Pisuko kideekin ez du harreman handirik, bakoitza berera bizi da, norberak bere erosketa egiten du eta berea kozinatzen... Bakoitza, bere eguneroko istripu pertsonalei aurre egin nahian –Aurorarenak bakarrik ezagutuko ditugu guk–. Begirada sarkorretan nabarituko zaio isolatuta bizi dela, lanerako kondenatuta. Eta diru-arazoak ditu, gainera. Atzerrira bizitzera –lanera, alegia– joatea zeinen erromantizatuta dagoen, eta errealitateak, gero, zer nolako zaplaztekoak ematen dituen...

Film ederra dela esatera nindoan, baina mingarria da oso. Bihotza uzkurtuta geratu zaigu askori Kursaaleko emanaldiaren ondotik. Aretoan ziren egileak, eta sekulako txalo zaparrada jaso dute, bereziki zuzendariak eta protagonistarena egiten duen Joana Santos aktoreak. Ongi merezitakoa. Prentsa ona izaten ari da, eta argi ibili, orain hegan egitea lortuko ez balu ere, bada langile klaseak ikusi beharreko pelikula horietako bat.

Aldatu aldartea.

Kleenex-eko akzioak erosi bazenitu, abisatu nizun bezala, zortekoa zu –beste behin–: nire begiekin ikusi dut tipo bat malkoak lehortzen. Eta ez, ez da izan Tanger tabernan ezingo dituela kaña gehiago edan edo bezperako gauean Johnny Deep ikusteko aukerarik izan ez zuelako. Barre lepo egin dugu astearte eguerdian Kursaalean, El hombre que amaba los platos voladores ikusten.

Sinopsia bezain onak ziren kredituak. Bagenuen iaztik, Sail Ofizialean, film argentinar umoretsuaren aurrekaria, yoga zaleena. Askorik espero gabe barre mordoa egin genuen orduan, eta horrelaxe izan da film honekin ere. Diego Lerman zinegile argentinarrak egindako pelikula da honako hau.

Egia esan, absurdo xamarra da dena. Baina zeinen ona. Argentinako telebista-kate bateko erreportaria da José; aurpegi ezaguna da, urteak daramatzalako kameraren aurrean. Bada, proposamen bati erantzunez, bera eta lankide kameraria Argentinako La Candelaria herrira joango dira, bazter-baztertuta dagoen zonaldera, antza, estralurtarren presentziari buruzko zantzuak topatu dituztelako bertan. Bada, Josék sekulako entretenimendua eskainiko die argentinarrei, tipoak asko balio baitu horretarako.

Ez dugu esan, baina benetako istorioa da kontaturikoa, 1986an izan zen. Are: filmean, protagonistaren adierazpen asko errealak dira (!), benetako José hark erabilitako esaldi berak esango baititu Leonardo Sbaraglia aktore bikainak.

Entretenigarria eta aberatsa da Lerman zuzendariak eskaintzen duen umore argentinarra, estimu handiz hartzeko ahalegina. Ondo pasatzeko aukera polita, ikusteko erraza, eta ondo landua. Hala ere, plano panoramikoa egiteko, arrain-begi tankerako teknika darabilte eta pixka bat mareagarria egin zaigu Kursaaleko pantaila ultra-handian.

Urrezko Maskorra? Urrun geratuko zaio. Baina horrelako pelikulek gerora triunfatzen dute, areto-leihatiletan baino, etxeko sofan. Ondo aurreikusia dute, Netflixen ekoizpena baita. Urriaren 18an ipiniko dute ikusgai.