I. Genero eta Energia Topaketak: Trantsizio energetiko feministaren premia
Otsailaren 2tik 4ra bitarteko asteburuan I. Genero eta Energia Topaketak egin dira Bilbon. Espainiar Estatuko 150 emakume* aritu gara, besteak beste, energiaren mundua gizon bakar batzuen eskutan egoteak dakartzan ondorioez, trantsizio energetikoa feminismotik eraikitzeaz eta arlo honetan emakumeok egiten dugun lana ikustarazteaz eztabaidatzen.
Inor ez da harrituko energiaren sektorea erabat maskulinizatua dagoen beste botere esfera bat dela entzuteaz. Energia enpresak gizonezkoek zuzentzen dituzte eta energia politikak ere eurek egiten dituzte. Espainiar Estatua ez da salbuespena, han ere energia gizon gutxi batzuen esku baitago: Borja Prado (Endesa), Ignacio Sánchez-Galán (Iberdrola), Isidro Fainé (Gas Natural), Antonio Brufau (Repsol)... Emakumezkoek enpresa horietako zuzendaritza postuen %20 baino gutxiago betetzen dituzte. Politikaren arloan aipatzekoa da, Espainiako Gobernuak onartu berri duen Trantsizio Energetikoaren Legearen baitan, hurrengo 30 urteetarako ekintza plana eraikiko duten adituen batzordea: 14 gizon eta emakume bakar bat ere ez. Hausnarketa horiekin eman zien hasiera otsailaren 2an Alba del Campok (Cadiz-eko Trantsizio Energetikoko Mahaia) Topaketei. Bere esanetan, “energiak, esku gutxi batzuen esku dagoenean, dirua eta boterea sortzen ditu”, emakumeak erabat kanpo uzten dituen boterea, alegia.
Eredu energetikoaren ondorioak ezberdinak dira gizon eta emakumeengan
Badago, ordea, energiaren munduan feminizaturik dagoen sektore bat: pobrezia energetikoa. Izan ere, gizon edo emakumeek ezberdin pairatzen ditugu eredu energetikoaren ondorioak. Tradizionalki etxearen ekonomia eta zaintza egokitu zaizkigun honetan, emakumezkoak izan gara energia (egurra, ikatza,...) biltzearen arduradunak. Egungo gizarte modernoan, sexuen arabera bereizitako datuak eskuratzea zaila den arren, Gizarte Zerbitzuetara diru-laguntza edo aholkularitza eske doan gehienak emakumezkoak dira (migratzaileak, alargunak, etxeko lanen sektorean dihardutenak eta ama bakarreko familiak, batik bat), Irene Gonzálezek (Mugarik Gabeko Ingeniaritza) aurkezturiko “Genero ezberdintasuna eta pobrezia energetikoa” txostenean jaso bezala.
Emakumeen lana ikustarazteko beharra
Hala ere, asko gara energiaren inguruko hainbat arlotan (herri mugimendu, elkarte, kooperatiba energetiko eta ikerketa zientifikoan) lanean ari garenak. Hau ikustarazten lan bikaina egin zuen María Caminos ingeniariak, eguzki energiaren arloan berak zein bere inguruko beste bost emakumek buruturiko ikerketen berri emanez. Gainera, Topaketen helburuetako bat, emakume adituen datu basea osatzea izan da. Otsailaren 2an aurkeztu zuten emakume adituetako batzuek datu basea, aurrerantzean osatzen jarraituko dena.
Eredu aldaketa burutzeko proposamen ekofeministak
Bizitzaren aurka doan eredu honen aurrean, guk geuk gobernatu beharreko trantsizio energetiko feminista eta justuago baten premia izan da Topaketak zeharkatu dituen gaia. Mónica Guiterasek (Xarxa per la sobirania energètica) ondo baino hobeto laburbildu zituen helburua lortzeko proposamenak: bizitza eta zaintza erdigunean kokatzea, elkarrekiko eta naturarekiko dugun menpekotasuna aitortzea eta baita pairatzen ditugun zapalkuntza anitzez ohartzea ere.
Horren guztiaren gainetik, saretzea izan da Topaketen helburu nagusia. Horretan aritu gara asteburuan, tailer, aurkezpen, kontzertu, espazio formal eta informal artean, izena eman genuen 150 emakumeok*. Antolatzaileek ere espero ez zuten arrakastak argi eta garbi adierazten du gai hau mahaigaineratzeko eta elkarrekin lantzen hasteko genuen beharra.
Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Israelek 2023ko urrian Gazako sarraskia hasi zuenetik, petrolioa jasotzen aritu da itsasoz munduko txoko askotatik, petrolio enpresa handienek hornituta. Petrolio horren zati bat armada hornitzeko erabiltzen da palestinarren kontrako erasoekin segi dezan.
Klimaren arazoa ingeniaritza kontu bat soilik ote da? Atmosferaren berotegi efektua indartu du munduaren industrializazioak, karbono dioxido kopuru erraldoiak isuri baititugu airera, gure biziraupena kolokan ezarri arte. Zergatik ez, beraz, karbono dioxido hori berriz harrapatu,... [+]
2021ean sartu zuen indarrean beherapena Espainiako Gobernuak, baina pasa den urtarrilean ekin zion hura goratzeari. BEZa igota, batez beste, %15 garestituko da urteko kostua. 2023an, inoizko emaitzarik onenak lortu ditu Iberdrolak.
Davoseko talaimendi distiratsu eta zuritik hitz egin digu Repsoleko sheriffaren ahotsak, denok entenditzeko moduan: “We have to broaden our mind”. Alegia, mentalitatea zabaldu behar dugula, ezin dugula pentsatu erregai fosilik gabe bizi gaitezkeenik. Ze uste zenuten... [+]
Elkarrekin-Podemos taldeak informazioa eskatu du Eusko Legebiltzarrean, Lemoako Bistibietako zabortegian egon daitekeen hondakinen inguruan. Ekologistek sarritan salatu dute bertan gorde zituztela 2002an hondoratutako Prestige petroliontziak askatu eta euskal arrantzaleek itsaso... [+]
BP, Shell, Chevron, ExxonMobil eta TotalEnergies enpresek 100.000 milioi dolar (90.100 milioi euro) banatuko dituzte euren inbertitzaileen artean, inoizko ordainsari handiena. Ukrainako gerraren ondorioz, 2023 urtean etekinen errekorra gainditu dute burtsan kotizatzen duten... [+]
Ustelkeriaren kontrako Espainiako Estatuko fiskalak berretsi du Iberdrolak argindarraren prezioa manipulatu zuela 2013an, eta urtegietatik ura kentzen aritu zela frogatutzat eman du, konpainia elektrikoaren kontra egiten ari diren epaiketan.
Yasuni: Ez da teleberrien eta komunikabie erraldoien berri printzipala izan baina… Joan den abuztuaren 20an Ekuadorko Errepublikako herriak (17,8 milioi biztanle) baietz borobila (%59 alde) eman zion kontsulta konstituzional batean, hauteskunde presidentzialekin batera,... [+]
2030. urterako autoen %15 erabat elektrikoa izatea aurreikusi badute ere, horiek hornitzea ez dela errentagarria izango nabarmendu du Espainiako Estatuko Gasolina-Zerbitzuguneetako Enpresarien Konfederazioko buru Nacho Rabadánek, Iruñean egindako bilkura batean.
“Ekuadorreko amazonas” bezala ere ezaguna da parke nazionala –2.000 zuhaitz, 204 ugaztun, 610 hegazti, 121 narrasti eta 250 arrain espezie aurkitu dituzte bertan–. Yasunidos eragilea izan da galdeketa egitearen alde eta zonalde natural hori ustiatzearen... [+]
Azken hiru urteetan material arraroen ustiaketa industriaren ingurumen-eragina asko handitu dela adierazi du agentziak, uraren kontsumoa bikoiztu delako, hondakin kopuruak ugaritu direlako, eta berotegi-efektua ekartzen duten gasen isuriek " oso maila altuan"... [+]
Argindarraren %31 eolikoak eta fotovoltaikoak produzitu dute, eta erregai fosilek %27. Lehen aldiz apurtu dute marka hori berriztagarriek.