Duela urte gutxi ezinezkoak ziruditen eszenatokiak erreal bihurtu ziren atzo gauean, Kataluniako Parlamentuko hauteskundeen ondorioz. Gehiengo independentistaren galera: Junts, ERC eta CUP alderdien batura 74 diputatutik 59ra igaro da. Ezkertiarren beherakada: ERC, CUP eta Comunen batura 50 diputatutik 30era pasa da. Espainolismo ultraren igoera handia: PPren eta Voxen batura 14 diputatutik 26ra igaro da. Eta, azkenik, lehen aldiz sartu da hemiziklora -bi eserleku Aliantza Katalanarentzat- argi eta garbi xenofoboak diren postulatuak dituen alderdi independentista bat.

Maiatzaren 12ak irabazle argia utzi du, Salvador Illa (PSC), 42 eserlekurekin. Baina hauteskunde-aritmetika deabrutuak eta alderdi politikoek egin dezaketen emaitzen kudeaketak zalantzaz betetako etorkizuna marrazten dute. Epe laburrean ez da akordiorik aurreikusten, hamar egunetan Europako hauteskundeen kanpaina hasiko baita, eta datorren maiatzaren 30erako Espainiako Kongresuaren osoko bilkura deitu dute, Amnistia Legearen behin betiko onarpena bozkatu behar duena. Aliantza posible guztiek gainditzen zailak diren handicap-ak dituzte.

Pere Aragones presidentearen hitzek, errepublikanoen "emaitza oso txarrak" baieztatu ondoren (33 diputatuetatik 20 bakarrik gordez), pentsarazten dute Salvador ez dutela babestuko Illaren eta Carles Puigdemonten presidentetza: "ERCtik herritarren borondatea onartuko dugu, gure proiektu politikoarekin jarraitzeko lan egingo dugu eta oposiziotik egingo dugu". Argelers udalerritik, Ipar Kataluniatik, Carles Puigdemontek (Junts) argi utzi zuen bere 35 eserlekuek ez dutela balioko PSCrekin ituna egiteko, pilota ERCren teilatura jaurti zuen eta ez zuen baztertu hauteskunde berriak egitea: "Garaiz gaude obedientzia soilik katalana duen gobernu sendo bat eraikitzeko. Garaiz gabiltza Kataluniako herritarrentzat albiste txarra izango litzatekeen hauteskunde errepikapena saihesteko". Eta ez zuen galdu hurrengo egunetan gorpuztu daitekeen ideia bat nabarmentzeko aukera: Junts eta PSCren arteko distantzia ez da PP eta PSOE Espainiako Kongresuan banatzen dituena baino handiagoa. PSOEri Generalitatean Juntsen gobernu bat onar dezan exijitzea planteatzen ari al litzateke Puigdemont, Madrilen Pedro Sanchezen egonkortasuna bermatzearen truke?

Espainolismoak goberna dezake

Baina oraindik aukera gehiago daude mahai gainean, erabat xelebreak diruditen arren aritmetikoki ezinezkoak ez direnak. Telemadriden, grafiko batean, Illa buru zuen Generalitateko gobernu bat ageri zen, baina PPren (15) eta Voxen (11) babes parlamentarioarekin. Hiru alderdietako parlamentarien batura 68 diputaturena da, bat gehiengo absolutuaren gainetik. Baina estatu mailako logikan, gerta daiteke halakorik? Fatxosfera deiturikoaren atarien titularrak aztertuz gero, Salvador Illak irabazi du, baina independentismoaren esku geratu da. Logika horrekin bat etorriz, ez dirudi eskuinak eta eskuin muturrak Generalitateko jauregirako bidea erraztu nahiko diotenik.

Ezkerrak, gainera, oso ahulduta geratu dira orokorrean (30 diputatu orotara, errepublikanoen 20ak, CUPeko 4ak eta Comunen 6ak batuz gero), eta gobernu osaketari dagokionez, beti egongo dira ardatz sozialean eskuinerago dauden alderdien menpe: argi hitz eginez, antzinako soziobergentzia [Convergència i Unió eta PSCren batuketatik sortutako adiera]. Laia Estrada CUPeko zerrendaburuak honela baloratu zuen: "Eskerrik asko bozkatu gaituzuen milaka pertsonei. Ez dugu emaitza onik atera eta geratzen den panorama kezkagarria da, inoiz baino eskuindar eta espainolistagoa den parlamentuarekin. Gure aldetik, gure herriaren eskubide sozial eta nazionalen alde borrokatzen jarraituko dugu". Jéssica Albiachek, Comunetatik, itxaropena mantendu zuen eta Illak zuzendutako ezkerreko gobernua posible ikusi: "Eskuinaren eta eskuin muturraren gorakadaren aurrean, herri honetako aurrerakoiek espero dute berehala eseri eta ados jarri gaitezen".

Ultren arteko trukatzea

Ripolletik, Silvia Orriols ultraeskuindarrak (Aliantza Katalana) aitortu zuen ez duela botererik izango hauteskundeetan sortutako aritmetikan, baina, adierazi zuen, “orain nahi eta behar genuen bozgorailua dugu, lortu ditugun 118.000 botoei esker". Ripolleko alkate ere badenak, alderdiko barne arauak urratuz (Criticok argitaratu zuen bezala), karguak bikoiztu eta diputatu akta izango du. Gauza bera egingo du Lleidako zerrendaburuak. Bartzelonako barrutian ez zuten lortu eserleku bat lortzeko gutxieneko muga gainditzea: Barcelonesen eta Baix Llobregaten babes marjinala jaso zuten, eta horrek Berguedà, Lluçanès, Bages eta Osonan lortutako emaitza ona konpentsatu zuen. Tarragonako barrutian emaitza apalak izan zituzten eskualde guztietan, baina Tarragonesen, Baix Penedesen eta Terra Altan izandako porrotak diputatu bat lortzea eragotzi zuten.

Ciutadans, 2017an milioi bat boto lortu eta hauteskundeak irabazi zituen alderdia, PACMAren atzetik geratu da, 22.481 botorekin. Prentsa agerraldi surrealista batean, Carlos Carrizosak, Voxek edo PPk oraindik fitxatu ez dituzten alderdiko zuzendaritzako kide apurrekin batera, hurrengo hauteskundeetara aurkeztuko direla iragarri zuen. Alderdiaren egungo estatu zuzendaritzak, baina, bere esku du parodia ixtea eta alderdia behin betiko amaitzea, Galizian, Euskadin eta Katalunian izandako hauteskundeetako porroten ondoren, baina, batez ere, IBEX-35aren finantza-babesa galdu duelako.

Kataluniako Parlamentuan negoziazioak blokeatzen badira eta hauteskundeak berriro deitzen badira, litekeena da data urriaren erdialdean izatea.