Zikloan izeneko web aplikazioa aurkeztu dute, hilekoaren zikloari buruzko jakintza eta jarraipena euskaraz egitea ahalbidetzen dituen lehena. Iametza arduratu da web aplikazio progresiboa garatzeaz, eta Ara!Gorputz elkarteak edukiak prestatu ditu. Hainbat dira hilekoaren jarraipena egiteko aplikazioak gaur egun, baina funtsezko desberdintasunak ditu Zikloan-ek. Esaterako, Enara I. Dominguez Ara!Gorputzeko kideak ziurtatu du erabiltzaileen datuak ez dizkietela inongo erakunde edo enpresari salduko, ezagunak diren beste batzuek egiten duten bezala.

Datuen babesari garrantzia eman diote: “Ara!Gorputzeko Ione [F. Zabaleta] eta biok izango gara datuetara sarbidea izango dugun bakarrak, eta helburua izango da etorkizunean ikuspegi feminista duten ikerketetarako baliatzea”, azaldu digu I. Dominguezek. Nolakoak dira hilekoak Euskal Herrian? Galdera hori bueltaka izan dute Ara!Gorputzen 2018an gaia lantzen eta tailerrak ematen hasi zirenetik, eta erantzuna topatzeko Zikloan tresna egokia dela uste dute, adin tarteen eta lurraldeen araberako informazioa biltzeko: “Hilekoaren prozesuan testuinguruak asko eragiten du, eta hizkuntzak egiten gaituenez, guretzat oso-oso garrantzitsua da euskara hutsean izatea”. Orain arte zikloaren jarraipena erdaraz erregistratzen zutenek, aurrerantzean aukera izango dute euskaraz egiteko, Zikloan.eus helbidean.

Hizkuntzaren hutsune hori sumatu zuten Iametzako langileek duela bost bat urte, eta teknologiarekin lan egiten dutenez, behar horri erantzuten hasi ziren, eta web aplikazio bidez eman diote forma. Eli Pombo Iametzako kideak argitu du zer den web aplikazio progresiboa: “App deskargagarri bat izan gabe, app bat bezala erabiltzeko moduan prestatu da, eta teknologiak ahalbidetzen du app baten tresna guztiak erabiltzea”. Zehaztu du Iametzan web aplikazio progresiboen aldeko apustua egiten ari direla, eta egokiago ikusten dutela etorkizunean hobekuntzak txertatu ahal izateko.

Ikuspegi feministara moldatuta

Pombok eskerrak eman dizkie Ara!Gorputzeko Enara eta Ioneri, “bidean gurutzatu” eta euren ikuspegi kritikoa ezagututakoan buruan zuten proiektua moldatzea eragin zietelako. I. Dominguezek baieztatu du proiektua berrikusi zutela, eta elkartean urteetan ikertutako jakintza eta ikuspegi feminista aplikazioan txertatu zituztela. Informazio hori “Jakintza” atalean bildu dute, artikulutan banatuta.

Besteak beste, egileek zaindu dute zikloaren “kontrola” baino “behaketa” egiteko erreminta izatea, nahiz eta jakitun diren “marra oso fina” dela, I. Dominguezek ohartarazi duenez: “Badakigu zikloan lau arketipo daudela, eta zikloak forma jakin bat izan behar duela esaten digute. Guri ere pasa zaigu konturatzea ez zarela hor sartzen, eta norbere burua epaitzea bultzatzen du horrek”. Hortik urrundu nahi izan dute, eta ikuspegi neutroago bat eman; bidean agertu zaizkien hausnarketak eta kontuan izan beharreko ñabardurak ere oharren bidez zehaztu dituzte web aplikazioan.

Pantailen atzean gertutasuna transmititzeko, Ara!Gorputzeko kideekin zuzeneko harremana izateko kontaktua jarri dute, eta I. Dominguezek esan du ekarpenak jasotzeko eta bertsio berriak egiteko asmoa dutela, momentuz soilik oinarrizkoa baita Zikloan.

Nola izendatu hilekoa euskaraz

Ara!Gorputzetik nabarmendu dute “erronka kolektiboa” daukagula, hilekoari lotutako euskarazko hitz egokiak topatzeko. Erdaretatik itzulitako hitzak erabiltzen ditugula dio, eta ugalkortasunaren ikuspegitik. “Hilekoa ez da oso gai erosoa oraindik, eta gainera, hitzak ere ez badira erabiltzeko erosoak, are zailagoa da gaiaz hitz egitea”. Adituak eta arituak animatu dituzte hizkuntzari lotutako proposamenak egitera.

“Ugalkortasun aparatua, umetokia... zergatik deitzen diegu horrela?”, galdegin du I. Dominguezek. Uste du kulturalki jasotakoa dela zikloa eta hilekoa soilik ugalkortasunera bideratuta egotea, eta eskoletan txikitatik hitz horiek erabiltzeak horretan sakontzen duela dio. Gogoeta eta aldaketa behar direla aldarrikatu dute Zikloan-en sortzaileek, eta azaltzeko zailena egiten zaien ideia mahai gaineratu dute: haurdun geratzeko ez ezik, obulazioa ezinbestekoa dela osasuntsu egoteko.