Gipuzkoako obra nagusietako enpresa guztiek onartu dute langileak prekarioan dabiltzala, ELAk dioenez

  • Gipuzkoako Batzar Nagusietan asteazken goizean egindako agerraldian ELA sindikatuko eraikuntzako arduradunek lurralde horretako obretan gertatzen ari diren gehiegikeriak salatu dituzte. Donostiako Txomin etxebizitzetan, Deskargan, Zubietako erraustegian, Anoetako estadioan eta AHTn ikusitakoa azaldu dute hain zuzen.

Anoetako estadioa eraberritzeko lanetan istripuak ere izan dira, toldo bat behera erori zen duela aste gutxi (arg: @esplotaziorikEz)

2018ko urtarrilaren 18an - 07:49
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Joan den urrian iragarri zuten obra horiei jarraipen berezia egingo zietela eta haietan dabiltzan Aldi Baterako Enpresa Elkarte eta azpikontratekin bildu dira Lan Harremanen Kontseiluan: denek onartu dute sindikatuak salatutakoa, ELAk azaldu duenez. Erraustegiaren kasuan, otsaila arteko epea adostu dute “dena ondo jartzeko. Ikusiko dugu”.

Igor San Jose eta Josu Galarraga ELAko kideak mintzatu dira Ekonomia Sustapeneko batzordean, EH Bilduren eskariz. San Joseren esanetan prekarietate eta “esplotazio” egoera nabarmena da obra guztietan eta “salatuz gero kalera”. Adibide ugari eman ditu hori baieztatzeko.

"Seguruenik alde egingo dut, horrela ezin da bizi"

Txominen ordua 5,5 euro kobratzen duten langileak daude, gehienak atzerritarrak: “Ez dakite non ari diren lanean, furgonetan ekartzen dituztelako. Eta ez dute salatzen beldurra dutelako”.  Obra horretan aritutako langile donostiar baten testigantza ere ezagutarazi dute: “Portugalgo enpresa batekin hasi nintzen –dio beharginak bideoan–, ordu pila bat, eta ordaintzen ez zidatenez salatu egin nuen eta arrazoi eman zidaten. Baina hortik aurrera ezer ez zen berdina izan”. Orain langabezian dago eta “seguruenik alde egingo dut, horrela ezin baita bizi”. Txominen ari diren 350 langiletik egoera hori salatu duen bakarra da, gainerakoak beldurragatik isiltzen direla dio San Josek.

Obra horretan eta Zubietako erraustegian aldi berean ari zen hormigoia garraiatzeko enpresa baten kasua ere azaldu dute. Astelehenetik ostiralera 7:00etatik 21:00etara aritzen ziren Txominen eta asteburuan Zubietan, “azkenean istripu bat gertatu zen”.

Zubietan 27 egun segidan egin izan dituzte lan, deskantsurik gabe. Langile batzuen testigantzaren arabera lan-egutegia ezin dute aurrez jakin eta 125 ordu estra sartzen dituzte hilean, muga legala 70 ordukoa denean: “Eta esaten duzunean ez duzula ordu gehiago egingo, mehatxatzen zaituzte neurriak hartzearekin edo kalera botatzearekin”, diote langileok.

Zubietako erraustegia "oso azkar" egiten ari direla dio ELAk (arg: @esplotaziorikEZ).

"Zerbait badago normala ez dena"

Faltsifikazio kasuen berri ere eman du ELA sindikatuak. Anoetako estadio eraberritzen ari den azpikontrata batek mediku errebisioen fitxak faltsutu ditu agidanean: “50 euro balio duten dokumentuak dira. Holaxe daude azpikontratak, lehia erabatekoa da eta hori egin behar izaten dute”, azaldu du sindikalistak. Estadioa eraberritzeko lizitazioa 50 milioi eurotan egin zen, baina ELAk Donostiako beste obra batzuetan teknikariek jarritako prezioak konparatuz ondorioztatu du gutxienez 70 milioi euro balio beharko lituzkeela: "Zerbait badago normala ez dena, halako proiektu batera enpresa bakarra aurkeztu da".

Deskargako “autonomo faltsuen” inguruan ere hitz egin dute eta AHTko prekarietateaz eta Ikuskaritzaren jarreraz ere bai. Hain zuzen, trenbideko obretako lan baldintzez ARGIAk eta Manu Robles-Arangiz institutuak argitaraturiko Zuloan liburuaren ale bana eman die batzordeko talde politikoei ELAk.

"Zuek zer egingo duzue?"

San Josek azaldu duenez askotan egon izan dira halako foroetan azalpenak ematen eta “eskrupulorik gabeko politikari horiek ez dute esaten duzuna zalantzan jartzen, frogak hor daudelako, baina gero beste aldera begiratu eta ez dute ezer egiten”. Zentzu horretan, galdera zuzena plazaratu die Batzar Nagusietako ordezkariei: “Zuek zer egingo duzue?”

Ahal Duguko batzarkide Mónica Morak oso larritzat jo ditu entzundakoak eta azaldu du saiatuko direla Aldundiak “kontrol neurriak ezar ditzan”. EH Bilduko ordezkariak, Judit Garciak, bere aldetik, beharrezko ikusi du kontratazio publikoetan klausula sozialak ezartzea eta halako egoerak gerta ez daitezen jarraipena egiteko diru-baliabide gehiago ere behar dela azpimarratu du: "Alarma guztiak piztu dituzue".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Prekarietatea
Bi langile hil dira astelehenean, Buñuelen eta Arratzun: 2025ean hamalau dira jada

Buñueleko (Nafarroa) kasuan, 34 urteko gizona makina batean harrapatuta geratu da. Arratzun (Bizkaia), aldiz, garabiak goi-tentsioko linea bat ukitu ostean hil da 61 urteko gizona.


2025-03-04 | ARGIA
Langile bat hil da Elorrion, makina batek harrapatuta

Betsaide enpresan gertatu da, 08:00ak aldera. Urtea hasi denetik gutxienez bederatzi behargin hil dira.


2025-02-27 | Hala Bedi
Inko (LAB):
“Gaixotasun profesionalek, errekonozimendu gutxien daukatenek, emakume aurpegia dute”

2024ko laneko ezbeharren txostena aurkeztu dute LAB • ESK • STEILAS • EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek aurtengo otsailean. Emaitza larriak bildu dituzte: geroz eta behargin gehiago hiltzen dira haien lanpostuetan.


Analisia
HELarekin, akaso

Jakina da lan ikuskariak falta ditugula geurean. Hala ere, azken egunotan datu argigarriak ematea lortu dute: lan ikuskaritzaren arabera, EAEko enpresen %64ak ez du ordutegien kontrolean legedia betetzen. Era berean, lehendakariordeak gaitzetsi du, absentismoaren eta oinarrizko... [+]


Langile bat hil da AP-15 autobidean Nafarroan, kamioi batek harrapatuta

Eguerdian gertatu da istripua, 25. kilometroan, Nafarroako Martzilla herriaren inguruan. 2025ean hil den zazpigarren lagilea da.


Lan heriotzek gora egin dutela diote sindikatuek, eta datu ofizialekiko mesfidantza adierazi dute

LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek osatzen duten lan osasuneko intersindikalak agerraldi publikoa egin du Bilbon, 2024ko ezbeharren txostenaren  harira. Azken hamar urteetan 612 langile hil dira istripuz Euskal Herrian, 64 pasa den urtean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-08 | Julene Flamarique
Urteko lehen langile hila, Alaves-Baskoniaren egoitza eraikitzeko lanetan

Beharginak Excavaciones Mendiola enpresarako ari zen lanean, Construcciones Urrutia enpresaren azpikontrata. Langilearen lehenengo eguna zen sektorean lanean.


Gazteen soldata %10 igo den bitartean, prezioak %31 garestitu dira 2010etik

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-10 | Julene Flamarique
Garraiolari bat hil da Larrabetzun laneko istripu batean

Garraio sektorean aritzen diren hamabi behargin hil dira aurten. LABek azaldu du garraio sektorean gertatzen diren heriotzak “erabat saihesteko modukoak” direla, eta horretarako borondate politikoa “besterik ez” dela behar, bai erakunde publikoen eta bai... [+]


Eguneraketa berriak daude