Gaztelania Kataluniako hezkuntzan inposatzeko 155a erabiltzeko prest da Madril
Kataluniako murgiltze eredua iraultzea du buruan Madrilek. 155. artikulua erabilita, Kataluniako Hezkuntza Publikoan hizkuntza lehentasuna aldatzea du xede neurriak: guraso edo ikasleen tutoreek gaztelania hizkuntza nagusitzat jotzeko aukera izan dezaten nahi du Rajoyren lantaldeak. AMES irakasleen sindikatuak proposatutako eskakizuna da eta Marcial Marin Espainiako Hezkuntza idazkariak esan du gaia aztertzen ari direla.
Azken asteetan Ciudadanos alderdiak hartutako noranzkoa baliatuta – langile publiko izateko gaztelania baino ez lehenestea, besteak beste –, PPren gobernuak ere keinu bat egin nahi izan die bere jarraitzaile kontserbadoreenei eta Kataluniako hizkuntza politiketan esku hartzera aztertzeko ardura hartu du: hezkuntzan murgiltzeko matrikulazioetan izen ematerako orduan gaztelania lehenesteko aukera eskaini nahi dute. Societat Civil Catalana eta AMESek bultzatutako ekimena beso zabalik hartu dute Madrilen. 155. Artikuluarekin ezartzea “bateragarria” den ala ez aztertzen ari dira eta datozen asteetan jakinaraziko dute erabakia.
Mariano Rajoy ostegunean bildu zen Societat Civil Catalanako kideekin eta gaia gobernuaren interesekoa izateaz gain, herritarren arteko “kohesioa bultzatzeko” ariketa izan dela nabarmendu du. Carles Puigdemontek aise erantzun dio eta abertzaletasun espainiarra hauspotzeaz leporatu dio. Kataluniako kultura erakudeek nahiz hezkuntza arloko taldeek goitik behera arbuiatu dute Espainiaren asmoa eta katalanaren aurkako eraso sendoa dela esan dute.
Betiko leloa
Katalanaren eta gaztelaniaren arteko gatazka beti egon da Kataluniako sektore espainiarraren jomugan. LOMCE indarrean jarri zen garaian legeak argi utzi duen hezkuntza sistemak ezin zuela gaztelania albo batera utzi, eta gaztelaniaz bi ikasgai ematea soilik ez zela nahikoa. Bide judiziala hartu zuten familiek hainbat epaiketa irabazi dituzte. Ebazpenak diote ikasgaien %25 behintzat gaztelaniaz izan behar direla.
Kataluniako Hezkuntza Legea 2009an onartu zuen orduko parlamentuak eta, besteak beste, katalana hezkuntza prozesuko hizkuntza gisa ezarri zuten “ohiko egoeretan”. Hala ere, ikastetxe bakoitzari hizkuntza plan propio bat izateko aukera ematen dio legeak. Gauzak horrela, 2015ean Kataluniako Hezkuntza sistemaren baitan dauden eskolen %14,1 gaztelania hautatu zuen hainbat ikasgaietako hizkuntza nagusi gisa. 2012an, jada, Jose Ignacio Wert orduko Espainiako Hezkuntza ministroak esan zuen euren helburua ume katalanak "espainiartzea" zela. "Katalanak izateaz harro dauden bezala, espainiarrak izateaz ere harro egotea nahi dugu".
Gai tabu gisa marrazten da Euskal Herrian, baina munduan barna ez da horrela. Hizkuntz politikak ezin dira merkatu librearen logikan ipini, baizik eta kuotak edo kupoak ezarri behar dira. Beharrezkoak dira. Eta beharrezkoak dira daudenak betetzea, ez baititu inork betearazten.
6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.
Joan M. Serra soziolinguistikak hizkuntza katalanaren etorkizun posibleei buruzko liburua kaleratu du: L'ús parlat del català: En un tombant decisiu (Katalanaren ahozko erabilera: bidegurutze erabakigarrian). Kike Amonarrizek irakurri du eta... [+]
Googleren bilaketa emaitzetan katalanak eta euskarak 2022-2023 tartean izan zuten beherakada dokumentatu genuen webgune honetan. Nolabaiteko konponketa izan zuen gauza hark. Oraintsu, Kataluniatik iritsi zaizkigun azterketa batzuetatik, hizkuntza hauek bilaketetan gutxiago... [+]
Soziolinguistika Klusterrak antolatuta 2024ko Euskal Soziolinguistika Jardunaldia egin berri da Gasteizen apirilaren 23an. Azken urteetan euskararen eta katalanaren alde eta aurka agertu diren diskurtsoak izan ziren ardatz. Onintza Legorburu, Xan Aire eta Mikel Peruarena aritu... [+]
Júlia Ojeda literatura-kritikariaren ahotsa garrantzitsua da gaur egungo Kataluniako hedabideetan, eta prozesu independentistaren osteko Katalunia birpentsatzen ari den ardatz ugarietako batera hurbiltzen laguntzen digu. Matriotes-eko kide ere bada, “feminista eta... [+]
Carme Junyent hizkuntzalari katalana hil zen pasa den irailean. Hizkuntza-politikari buruz esaten zituenak arretaz segitu ditugu hemen, haren proposamen batzuk noizbait gurean aplikatzera ausartuko ginelako itxaropenez-edo, beharbada. Aho-bizarrik gabe jarduten zuen. Aldizkari... [+]
Manuel Albares Atzerri Ministroak erabilitako arrazoiak dira, besteak beste, katalana lehenesteak prozesua arinduko duela eta katalanak beste bi hizkuntzek baino hiztun gehiago dituela.
Irailaren 3an zendu da pankreetako minbiziaren ondorioz. Katalanak desagertzeko dituen arriskuez zorrotz hitz egin izan du hizkuntzalariak eta haren mezu gordinek deserosotasun ugari sorrarazten zuten. Azken unera arte borrokatu da bere hizkuntzaren alde. Bizitzako azken uneetan... [+]
Andorrako katalanaren defentsarako lege berriak katalanaren oinarrizko maila eskatuko du bertan bizi eta lan egin ahal izateko. A2 titulua baino maila baxuagoa eskatuko dute.
Espainiako Gorteak osatzeko ordu gutxi batzuk geratzen zirela, Pedro Sánchezek beharrezkoak dituen alderdi abertzaleen botoa eskuratu nahian hizkuntza gutxituen gaia jarri du mahai gainean. Espainiako Parlamentuko mahaiko presidente Francina Armengol PSOEko hautagaia... [+]
O Festigal jaialdian elkartu dira Euskalgintzaren Kontseilua eta katalanaren eta galizieraren aldeko hainbat erakunde eta elkarte. Bertan egin dute eskaera, eta hizkuntza gutxituen normalizazioaren aurkako “oldarraldia” gertatzen ari dela salatu dute.
Udal komunikazioetarako hizkuntza lehenetsia zen katalana duela 36 urtetatik; orain, berriz, udalak osatu berritan, legea atzera bota du Vox eta Alderdi Popularraren arteko koalizioak. Funtzionarioek herritarrekin halabeharrez gazteleraz komunikatu beharra dute orain.
Frantsesa da nagusi, frantses instituzioetan. Haatik, urtez urte, erakunde publikoetan ere lekua egiten hasi dira euskara, korsikera edota bretoiera. Hemen, horren adibide ditugu, Ortzaizeko, Urruñako, Hendaiako edota Urepeleko herriko kontseiluak, baita Hirigune Elkargoa... [+]
Elna udalerriak irekitako xendari jarraituz, hamabost bat udalerrik mozio bidez onartu dute udal batzetan katalanez eta okzitanieraz hitza hartu ahal izatea, eta Jefaturara bidaltzen diren aktak ere hala idaztea, ondoren frantsesera itzulita. Eskualde hauetakoak dira hamabost... [+]