Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.
40. urteurrenaren oroimen ekitaldia egin diote Xabier Galdeanori Sortuk antolatua. Ekitaldia lore eskaintza batekin abiatu da, bere herrian, Algortan, Txiki eta Otaegi plazan. Galdeanoren alaba Karmen eta Bego eta biloba Larraitz eta Irati bertan izan dira, baita Sortuko zenbait kide ere, haien artean ekitaldiari itxiera eman dion Oihana San Vicente.
San Vicentek adierazi duenez, ezker abertzaleak gatazka politikoaren testuinguruan "sorturiko min eta sufrikarioak aitortzeko eta arintzeko urratsak" eman dituen bitartean, Espainiako Estatuan badira "inpunitate osoz erabilitako indarkeria hori ukatu eta bortxakeria hori ontzat eman eta zuritzen dutenak". Adierazpenak amaitu ditu dei eginez "estatuari eta haren estamentuei euren biolentziaren ondoriozko biktima guztiak aitortzera".
Xabier Galdeanoren erailketa
Egin egunkariaren Ipar Euskal Herriko kontseilari eta delegatua zen. 1977an egunkaria nabarmendu zen ezker abertzalearen ildoan mantentzen zein kapital zabalkunderako funtsak biltzen. Hainbat atxiloketaren ondoren, Donibane Lohizunera joan zen bizitzera emaztearekin eta bere etxetik ENAMeko hainbat buruzagi pasa zen.
1985eko martxoaren 30ean erail zuten Donibane Lohizunen GALeko zenbait mertzenariok, bertan errefuxiatuta zegoela. Bezperan Baionako Café des Pyrenées tabernan izan zen atentatua salatzeko manifestaziora joan zen. Helburua mobilizazioaren albistea egin eta zenbait argazki ateratzea zen. Hernaniko erredakziora heldu baino lehen, bere alaba Karmen eta Begoñarekin karretea bukatzeko azken argazkiak egin ondoren erail zuten, autora ziohala. Citroen BX markako kotxe bateko bi gizonek tirokatu zuten, Naizek jaso zuenez.
GALek hartu zuen bere gain hilketa eta ondorioz, Guy Cantavenera, Alain Parmentier, Jacky Pinard eta Bernard Foucher mertzenarioak atxilotu zituzten. Frantziako Estatuan hogei urteko kartzela zigorra ezarri zioten bakoitzari eta haietako batek adierazi zuen Espainiako Poliziak kontratatu zituela. Espainiako Gobernuak, bere aldetik, GAL eta BVEren biktimei aitortutako kalte-ordainak ukatu zizkieten 2018an, ondorioz Europako Auzitegietara jo behar izan zuten.
.jpg)
Alabek aitaren oroimen bizia dute
Bego eta Karmen Galdeano alabei elkarrizketa egin die Naizek. Karmenek horrela kontatzen ditu urte haietako bizipenak: "Niri esaten didate hogei urte izan zirela eta sinesten dut, baina ez ziren hiru urtera iritsi. Nire bizitzako urte bizienak izan dira, baina alde handiarekin. Esperientzia oso onekin. Etxekoa zen Josu Muguruzarekin ere egon ginen asko. Egoera txarrenean ere barre egiten genuen, bizipen gogorrei buelta ematen genien, bizirauteko espirituz: ez gaituzte mendean hartuko. Gure etxean, errefuxiatu gazte askok baino baliabide gehiago genituenez, erortzen ari ziren guztien omenaldiak antolatzen genituen. Hala, berea ere etxean egin genuen, Josu Muguruzaren eta beste batzuen laguntzarekin, edonondik indarra ateraz".
Familia memoriaren etengabeko borrokaren inguruan ere aritu da; Begok zera adierazi du: "Betidanik jakin izan dugu nor zegoen GALen atzean, estatuko botereek asmatu, finantzatu eta babestu baitzuten. Beti jakin izan dugu horma bat genuela aurrean, baina, horregatik, ahal izan dugun aldi guztietan salatu dugu, norbaitek adierazpen bat egin duelako edo Felipe González Bilbora etorri delako, publikoki ahanzturan eror ez dadin".
Karmenek azaldu du "asko" geratzen dela Galdeanok imajinarioan zuen "Euskal Herri independente eta euskalduna" lortzeko. Begok "asko" horri erantzunez, Independentzia egunerako Santirekin (Brouard) gordeta zeukan ardo botila edatea geratzen zitzaiola gehitu dio, eta edateko esperantzarekin gordeta dutela azaldu du.