Euskarazko ingurune digitala: lan handia eginda, asko dago egiteko
Interes komunak izaki, elkarlanean hainbat proiektu sustatzea adostu dute Azkue Fundazioak eta Euskal Wikilarien Elkarteak. Gaur bi erakundeen arteko lankidetza-hitzarmenaren sinadura ekitaldia baliatu du URIOLAk Interneten euskarak duen presentziari buruz eta euskal hiztunen komunitateak Interneten dituen erronkei buruz galdetzeko bateko eta besteko ordezkariei.
Ingurune digitalaren garapenean lanean ari dira bai Azkue Fundazioa bai Euskal Wikilarien Elkartea. "Helburu komun asko" dituztela eta, elkarlanean aritzea erabaki dute aurrerantzean, besteak beste, euskarazko wikipedia sustatzeko, Bizkaian sentsibilizazio kanpainak martxan jartzeko, 10 herritan hitzaldiak antolatzeko edota lau herritan 'herripedia' saioak antolatzeko.
Bada gehiago ere. Euskarazko sofwarea eta, batik bat librea, sendotzea ere badute jomugan. Horretarako itzulpenak egitea hitzartu dute "euskaraz denon eskura egon dadin jakintza hori ere". Ildo horretan, aurtengo Durangoko Azokara begira, "euskal sortzaileen argazki bilduma aske bat" osatzeko ekimena antolatuko dute.
Aspalditik lanean zebiltzan euskal wikilariak iaz egituratu ziren. Elkarteko presidente Xabier Armendaritzen esanetan Azkue Fundazioarekin gaur sinatutako hitzarmena "sekulako aukera da euskal wikipediaren eta Interneteko beste proiektu batzuen bultzadarako". Finean, elkartearen xedea Interneteko euskal komunitatea zabaltzea eta trinkotzea da, bai jakintza unibertsala bai Euskal Herrikoa euskaraz sortuz.
Azkue Fundazioko Iurdana Acasuso ere ziur dago lankidetzak "ekarpen politak eta oparoak" ekarriko dituela.
Wiki Loves Monuments
Bost urtetan munduko argazki lehiaketa handiena bihurtu da Wiki Loves Monuments (WLM), eta tarte horretan ondare aitortza eta babesa duten mundu zabaleko 1.700.000 monumenturen argazki libreak bildu ditu. "Kristoren marka da", Galder Gonzalez Euskal Wikipedia Elkarteko kidearen arabera. Lehiaketako partaideei esker "guztiona den ondarearen argazkiak egin eta lizentzia librepean argitaratu dira, eta orain material guzti hori partekatzeko aukera dago".
Lehiaketa gurera ekarri nahian, lehengo aldiz Wiki Loves Monuments lehiaketa Euskal Herrian antolatu du Euskal Wikilarien Elkarteak. Ipar eta hego Euskal Herrian ondare izendapena duten monumentuei argazkiak egitea da lehiaketaren funtsa. Eraikin zehatz batzuk ez ezik Bilboko Alde Zahar osoak edota Done Jakue bideak ere badute ondare izendapena. Asko dira esateko Iparraldean ondare izendapena duten eraikinak. Lehiaketak "gure hiri eta herriak berrezagutzeko" aukera ere ematen du.
Bi profesionalek osatutako epaimahaiak irailean zehar lehiaketara aurkezten diren argazkien artean Bilboko, Bizkaiko eta Euskal Herriko argazkirik onenak sarituko ditu.
Euskara Interneten: diagnostikoa eta erronkak
Beste hizkuntza gutxitu batzuekin alderatuta, euskararen egoera Interneten "ona" dela nabarmentzen dute Armendaritz, Acasuso eta Gonzalezek. Esaterako, galegoarekin konparatuz gero. Hiztun gutxiago izanik askoz presentzia handiagoa du euskarak sarean. Armendaritzen arabera "euskaldunok Internetera ez gara berandu iritsi", beste esparru batzuetara ez bezala. Azken urteotan "lan asko" egin da hiru adituen aburuz, eta aurrerantzean "asko dago egiteko", esparru guztietan gainera. Zentzu horretan, norbanakoek, eragileek eta erakundeek erronka handia dute aurretik.
Artikulu hau Bilboko Uriolak argitaratu du eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
Urteak dira Firefoxek eta Safarik jarraipena egiteko erabiltzen diren hirugarrenen cookieak blokeatzen dituztela. Chromek ere gauza bera egingo du 2025ean, baina publizitatearen negozioan duten nagusitasuna handitzeko aprobetxatu nahi dute, jarraipena nabigatzailean bertan... [+]
Googleren bilaketa emaitzetan katalanak eta euskarak 2022-2023 tartean izan zuten beherakada dokumentatu genuen webgune honetan. Nolabaiteko konponketa izan zuen gauza hark. Oraintsu, Kataluniatik iritsi zaizkigun azterketa batzuetatik, hizkuntza hauek bilaketetan gutxiago... [+]
Euskarazko Wikipediak 433.000 artikuluen muga gainditu berri du (ikus estatistikak), eta horrekin batera 33. postua eskuratu du artikulu kopuruan, Wikipedia guztien ranking edo zerrenda honetan. Lorpena ospatzeko, diseinu berritzailea estreinatu du gaur gure Wikipediak, eta... [+]
Amazonek, Jeff Bezos magnatearen konpainia estatubatuar erraldoiak, dirutza gastatuko du Aragoin dituen hiru datu-zentroak handitzeko. Bere filial Amazon Web Servicesek (AWS) 15.700 milioi euro jarriko ditu Huescan eta Zaragozan, Pirinioetatik datorren Gállego ibaiaren... [+]
Multinazionalak jakinarazi duenez 72 MWko potentzia izango luketen bi "eguzki parke" edo makro-zentral fotovoltaiko eraiki nahi ditu foru lurraldean, baina ez du kokapenaren berri eman. Industria teknologikoan gehien kutsatzen duen enpresetako bat da Jeff Bezos... [+]
Amazonek Trapagaranen duen lan zentroan grebalarien kontra "jazarpen eta zigorrak" darabiltzala salatu du sindikatuak
Aste honetan egiten ari dira lanuzteak, lan-baldintzetan hobekuntzak exijitzeko. Aurreko hiru hilabeteetan ere izan dituzte grebak.
Puntueus domeinuak hamarkada bete du apirilaren 15ean, eta EITBren Bilboko egoitzan ospatu du Puntueus fundazioak. Gaur arte lortutakoa goraipatu dute, eta 2024 urterako kanpaina berria iragarri.
Askotan pentsatzen dut informazio larregi jasotzen dugula, eta, zeinen ondo bizi den ezjakintasunean. Hainbeste informaziorekin, pertsona xumeok botere ezberdinen helburuak eta horiei loturiko jokabideak ulertzeko ditugun aukerak inoiz ez bezalakoak direla dirudi. Baina ez da... [+]
2023ko Wiki Loves Monuments argazki lehiaketako hamabost irabazleak iragarri dituzte. Wikipediaren atzean dagoen Wikimedia Fundazioak urtero antolatzen du eta munduko argazki lehiaketa handiena da. Iaz 46 herrialdetako 4.700 argazkilarik parte hartu zuten, lizentzia libreak... [+]
Historikoki egin diren entziklopedia gehienetan gizonezkoek leku handiagoa izan dute emakumezkoek baino. Wikipedian ehunekoa handiagoa bada ere, desoreka nabaria da. Gauza bera gertatzen da euskarazko Wikipedian ere. Hala ere, egoera horri buelta eman nahian ari dira wikilariak.
Frantziako Lehiaren Agintaritzak Google-ri 250 milioi euroko isuna ezarri dio, merkatuaren lehiaren urraketa larriengatik, publizitate digitalaren sektorean egindako jarduerak direla-eta.
Webguneen arduradunek beren bisitarien trafikoa aztertu nahi izaten dute, baina horretarako gehien erabiltzen den Google Analytics tresnak pribatutasun eta lege arazoak ditu. Alternatiba etikoago bezala gehien erabiltzen den Matomo software librea euskaratu du Iametzak.