Azken hilabeteetan euskarak hainbat oldarraldi jaso ditu epaileen sententzien bitartez. Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak hainbat epai eman berri ditu: udal administrazioek euskara ez dutela derrigorrez lehenetsi behar beren jardunean, edo langileen oposizio prozesuetan hizkuntza eskakizunak derrigorrak ez izatea. Sententzietan azpimarratzen da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan bi hizkuntza ofizial daudela, eta biek pareko izan behar dutela: “Ezin da egon bat bestearen gainetik. Bi hizkuntzak ofizialki berdinak dira, eta ezin da bietako bat lehenetsi”.

Epaileen argudioek hautsak harrotzen dituzte. Nahiz eta, lehenik eta behin, aitortzen den administrazio publikoak zuzen jokatzen duela herritarrek zerbitzu publikoak ematen dituzten langileekin nahiago duten hizkuntzan komunikatzeko duten eskubidea onar dezaten, kontrajarrian ipintzen du bere argudioa. Hala, autoek diote asmo hori ezin dela oinarritu bi hizkuntza koofizialak menderatzen dituzten pertsonen kontratazioan, horrek esan nahi baitu bietako bat bakarrik dakiten pertsonen eskubidea mugatzen dela, hau da, gaztelania.

Euskararen erabilera normalizatzeko asmoa agertu zenetik 40 urte baino gehiago igaro dira. Kontenplaziorik gabe egin zitekeen, inposizioaren bidez. Hala ere, malgutasunaren alde egin zen, eta malgutasun hori, luzarora, ez da itzuli horren onuradun izan ziren erdaldunen artean. Eta ez dut esaten zuzena ez zenik, baina lau hamarkada geroago, oraindik ere, euskaldunek langile publikoekin beren hizkuntzan komunikatzeko duten eskubidea ukatzen da.

Euskararen inguruko eztabaida gehiago garatu behar da; ez da isiltzeko unea. Euskal hiztunak baztertu egiten dira Euskal Herri osoan; ezin dugu gure hizkuntzan normaltasunez bizi. Esaterako, Urkullu lehendakariak urriaren 24an Familia Enpresen Kongresuan bere hitzaldian euskaraz jardun zenean kexua erakutsi asmo zuten murmurioak eta eztulak egin zituzten han zeuden hainbat pertsonak. Hortaz, Euskal Autonomia Erkidegoaren agintari nagusiari mespretxu eta eraso hori egiteko gai badira, zer ez diete ba egingo herritar xumeei? Horrelako erasoak ezin ditugu onartu eta ezer gertatuko ez balitz bezala utzi. Espainieraren nagusitasuna defendatzen dutenek eztabaida publikoa baldintzatu nahi dute, gizartea jarrera epeletara eramateko, aldaketa minimo eta kosmetikoak bakarrik onar daitezen, horrela estatuaren kontzeptu monolitiko bat inposatzen dute, gaztelaniaren hegemoniarekin batera.

Horregatik, Bilbon datorren azaroaren 4an euskararen normalizazioaren aurkako oldarraldia salatzeko manifestazioan parte hartzeko garrantzia azpimarratu behar da, eta euskalgintza sustatu. Euskaldunok ez gara isilduko erasotzen gaituzten bitartean; ez dugu etsiko, etxean geratuz, euskaraz mintzatzeko beldurrez.

Aritza Urrengoetxea Cordovilla, irakaslea