Europa, abenduaren 19aren biharamunean
Hamabi hildako Berlinen, Errusiak Turkian duen enbaxadorea tiroz hila, hainbat zauritu Zuricheko zentro islamiar baten aurkako erasoan... Odoltsua suertatu da Europan abenduaren 19ko iluntzea, Siriako gerrari konponbidea emateko saiakera ustelen testuinguruan.
Hainbat gertakari bortitzek kolpatu dute Europa astelehen arratsalde eta gauean. Hainbat hildako eta zauritu utzi dituzte Ankaran, Berlinen eta Zurichen izandako atentatuek.
Izua eta heriotza Berlingo Gabonetako azokan
Gutxienez hamabi hildako eta berrogeita hamar zauritu eragin ditu kamioi batek Berlinen. Errepidetik irten eta Breitscheidplatz plazan sartu da, Gabonetako azoka batean. 50 bat metro egin ditu oinezkoen pasealekuan eta hainbat pertsonaren kontra jo du, pinu batekin talka egin eta gelditu den arte. Estatu Islamikoak bere gain hartu du erasoa, Amaq berri agentziak zabaldu duenez.
Poliziak aske utzi du erasoa gertatu eta gutxira atxilotutako susmagarria, 2015ean Alemanian asiloa eskatu zuen errefuxiatu pakistandar bat. Hasieratik, errugabea zela aldarrikatu du atxilotutakoak; azkenik, poliziak ez du lortu haren aurkako frogarik, eta aske utzi du.
Errefuxiatuen etorreraren aurka dagoen Alemaniarentzat Alternatiba eskuin muturreko alderdiak Angela Merkeli leporatu dio gertatutakoa. Honela idatzi du Marcus Pretzell eurodiputatuak twiterren: “Noiz erreakzionatuko du Alemaniako Zuzenbide Estatuak? Noiz amaituko da hipokresia madarikatu hau? Merkelen hildakoak dira”.
Aleporen ebakuazioaren ondorioak Ankaran
Polizia turkiar batek tiroz hil du Andrei Karlov, Errusiak Ankaran duen enbaxadorea, arte galeria batean. “Ala Akbar” (Jainkoa handia da) eta “ez ahaztu Alepo. Ez ahaztu Siria”, “gure herrietan segurtasuna bermatu ezean, zuenak ez dira izango seguruak”, “errepresio horretan zer ikusia duen orok garesti ordainduko du” esaldiak oihukatu ditu erasotzaileak, eta Turkiako segurtasun indarrek hil egin dute.
Alepoko negoziazioetan hartu zuen parte Karlovek. Errusiak eta Turkiak bertan lortutako akordioari esker ebakuatu zuten Alepo. Gaur bilduko dira Turkia, Errusia eta Irango Atzerri eta Defentsa Ministroak Moskun, Siriako egoerari buruz hitz egiteko.
Vladimir Putin Errusiako presidentearen ustez, Turkia eta Errusiaren arteko harremanak “gaiztotu” nahi izan ditu erasotzaileak, “Siriako gatazkaren konponbide baketsua oztopatzeko”.
Zentro islamiar baten kontrako tiroketa Zurichen
Zuricheko zentro islamiar batean izandako tiroketak hiru zauritu eragin ditu. Erasotzaileak ihes egin du, eta ikerketa ireki du Poliziak. Erasoa izan den tokitik gertu gorpu bat aurkitu dute, baina ez dute argitu tiroketarekin loturarik duen ala ez.
AEBek Turkian dituen enbaxadak itxi ditu, Ankarakoan tiroketa jasan eta gero
AEBetako Gobrnuak iragarri du Ankara, Istanbul eta Adana hiru turkiarreta dituen enbaxadak itxi dituela astelehenean lehnibizikoan erasoa izan eta gero. Gizon bat eraikinaren aurka tiroka hasi zen, baina ez zen zauriturik izan. Erasoaren egilea atxilotua izan da. Errusiako enbaxadorea hil eta ordu gutxira gertatu zen tiroketa.
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Terminoaren jatorria XIX. mendearen hasieran kokatzen da. Garai hartan, liberal ingelesen asmo inperialistek errusiarrekin talka egin zuten, Errusia Asian zabaltzen ari baitzen eta Ingalaterraren kolonizazio nahiak oztopatzen. Beren interesak babesteko, Ingalaterrak errusiarren... [+]
Gazako iparraldeko Beit Lahiya hiria setioan dago eta Israelen etengabeko erasoaldiek gutxienez 120 palestinar hil dituzte azken aldi honetan. Astebete baino gutxiagoan, urriaren 24tik 29ra bitartean, NBEk “biktima masiboak” izan dituzten zazpi eraso erregistratu... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Washington (AEB), 1807. AEBetako Konstituzioak esklaboen trafiko transatlantikoa debekatu zuen. Horrek ez du esan nahi esklabotza abolitu zenik, esklaboen iturri nagusia eten zela baizik. Hala, emakumezko esklaboak bihurtu ziren esklabo berriak “ekoizteko” bide... [+]
Berlingo Unibertsitate Libreko eta Zuse institutuko diziplinarteko ikerlari talde batek eredu matematiko konplexua garatu du Afrika iparraldean erromanizazioa nola hedatu zen hobeto ulertzeko.
Plos One aldizkarian argitaratutako ikerlanaren arabera, eredua osatzeko galtzada... [+]
Hezbollah jokoz kanpo uzteko aitzakiapean, Israelek Libanori eraso dio. Horren ondorioz, Ekialde Hurbileko Suitza txikia foku mediatikoan kokatu da, baina herrialde ezezaguna da oraindik. Antzinaroan, Feniziarren zibilizazio garrantzitsuaren sorburua izan zen, eta baita... [+]
Errefuxiatu palestinarrei giza laguntza emateko lan egiten duen NBEren agentziari jarduna galarazi diote. Asteartean onartu du legea Israelgo legebiltzarrak, gehiengo oso zabalarekin. 1967an sinatu zen akordioa indargabetuko du Israelek.
Badakigu lerroburuak arreta erakarri egin behar duela; eta esajerazioa dela hartarako baliabide bat. Baina... ez ote da gehiegitxo The New York Times txit ohoragarriak Japoniako hauteskunde parlamentarioen biharamunean dakarrena: “A Seismic Election Sends Asia’s Most... [+]
Gai tabu gisa marrazten da Euskal Herrian, baina munduan barna ez da horrela. Hizkuntz politikak ezin dira merkatu librearen logikan ipini, baizik eta kuotak edo kupoak ezarri behar dira. Beharrezkoak dira. Eta beharrezkoak dira daudenak betetzea, ez baititu inork betearazten.
Harreman bertikal eta asimetrikoen adibideak asko dira, eta beti ez zaigu rol bera egokitzen. Horrela, zenbaitetan, batzuek erabakitzen dute eta erabakitakoa gauza dadin lan egingo dute; gainontzekoen funtzioa da “goian” hartutako erabakiak gauzatzea edota onartzea... [+]
Frantziako Gobernuak aurkeztu duen 2025eko finantza lege-proiektuaren arabera, irrati elkarteek jasoko duten laguntza ekonomikoa %35 murriztuko da. Murrizketak, hamar milioi euro gutxiagoko diru-laguntza jasotzea suposatuko luke. Irratien elkarteak esan du "lurraldearen... [+]