Estatu-kolpe usaina Egipton
Egiptoko militarrek 48 orduko tartea eman zieten atzo alderdi politikoei herrialdean nagusitzen ari den krisi instituzionalari irtenbidea emateko. Adierazpen horrek presio handiagoa eragingo dio Mohamed Morsi presidenteari, joan den astetik herrialdean indarra hartzen ari diren herritarren manifestazioei militarren ultimatuma gehitu zaielako.
Armada Egiptoko gertakarien garapenean funtsezko pieza zen eta ez zegoen argi zein jarrera hartuko zuen. Orain bai: iragarri dutenez, herrialdearen garapenerako plana mahai gainean jarriko dute alderdien akordiorik egon ezean. Prozedura horretan korronte politiko guztiek parte hartu ahalko dutela adierazi dute.
Telebistan irakurri duten agirian ukatu egin dute politikan edo administrazioan parte hartuko dutenik. Hosni Mubarak diktadorea erori ostean militarrek osatutako gobernu batek hartu zuen herrialdearen gidaritza eta kritika handiak jaso zituen alderdi, ekintzaile eta giza eskubideen erakundeen aldetik.
Oposizioaren jarrera
Al-Akhbar webgunean irakur daitekeenez, Tahrir enparantzan dauden manifestari batzuk pozez hartu dute armadaren iragarpena. Mubarak osteko Egipton lehenbiziko hauteskundeak egin eta Anaia Musulmanek boterea hartu zutenetik, 2011ko urtarrileko iraultzari bizkarra eman izana leporatu izan zaio alderdi horri, baita bozka eman ez zieten hautesleei (ia erdiak) jaramonik ez egitea ere.
Dena den, Morsiren aurkako oposizio guztiak ez du hain begi onez ikusi armadaren agerpena: Apirilaren 6ko Gazteen Mugimenduak eta Sozialista Iraultzaileek, oposizioko beste hainbat indarrekin batera joan den ostegunean iragarri zutenez, ez dute onartuko ez Mubaraken garaiko funtzionarioen itzulerarik, ezta armadak boterea hartzerik ere.
Estatu kolpea eta gobernu teknokratikoa?
Halakorik egingo dutela ukatu arren, atzoko ultimatumak estatu-kolpearen atarian jarri du Egipto. Ondorengo pausoak zein izan litezkeen jakitea zaila da, baina baliteke militarrek Tamarod mugimenduak proposatu duen bost puntuko planean inspirazio iturria aurkitzea: boterea lehen ministro independente baten esku utzi; gobernu teknokratiko bat antolatu ekonomia suspertzeko; Egiptoko Auzitegi Konstituzionaleko presidenteari Egiptoko presidente kargua eman protokolo funtzioekin; konstituzioa bertan behera utzi eta berria idatzi; eta Defentsa Nazionaleko Batzordeari segurtasun funtzioak betetzeko eskua eman.
2011ko iraultzaren ondoren gertatutakoak ikusita, balirudike Egiptoko partida berriz Mubarak erori osteko laukitxora itzul litekeela: oraingoan militarrek ez dute boterea zuzenean hartuko agian, baina prozesu politikoa gustuko duten bidetik joan dadin zainduko dute.
Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]
Rafahtik gertu dagoen muga-lerroa osorik kontrolatzen dute, antza. Lau bahitu askatzearen aitzakiapean, ia 300 palestinar erail dituzte sionistek Nuseiraten. Azken zortzi hilabeteetan, ia 37.000 palestinar hil dituzte jada.
Egiptok Camp David-eko akordioa haustearekin mehatxatu du Israel, Rafah-ko operazioarekin aurrera egiten badu. Hegoafrikak Nazioarteko Justizia Auzitegiari eskatu dio agindu dezala Israel Rafah-tik ateratzeko.
Mostafa Waziri Egiptoko Antzinaroko Kontseilu Goreneko idazkari nagusiak Mizerinoren piramidea zaharberritzeko proiektu erraldoia aurkeztu du berriki: Gizako piramiderik txikiena granitozko blokez estaliko dute, jatorrizko itxura berreskuratu dezan. Wazirik proiektua gogo biziz... [+]
Gerra eta gezurra bat doaz eta oso gaitza da jakitea gerra batean nor zertan dabilen kazetariak edo bestelako iturriak tartean ez badira. Israelek historikoki erakutsi du ezpata dantzatzeko indarra eta gezurra maneatzeko abilezia. Orain Gaza bonbardatzen ari denean, ospitaleei... [+]
New Yorkeko Unibertsitateko ikerlari talde batek esperimentu bat egin berri du, Gizako esfingearen materialak eta eraiki zuten garaiko baldintza klimatikoak imitatuz.
Joe Bidenen agindupean, AEBetako gobernuak Gazan garbiketa etnikoa gauzatzeko planak egin zituen 2,3 milioi palestinar Egiptora bidaltzen saiatuta. "Biden presidentea beste herrialde batzuekin batera plana lantzen ari da, zibilek Gaza utzi eta Egiptorako muga segurtasunez... [+]
Kairo, 1250eko maiatzaren 2a. Shajar Al-Durr Egiptoko sultan izendatu zuten. Ez zen emakumezko lehen sultana izan; urte batzuk lehenago, 1236an, Raziak Delhiko sultan kargua hartu zuen. Baina esklabo izatetik agintari gorena izatea lortu zuen lehena izan zen.
Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.
Egiptoko Berenize aztarnategian Budaren estatua bat aurkitu berri dute, K.a. II. mendekoa.
2019an atxilotu zuten, talde terrorista bateko kide izatea egotzita. Telebista kate bereko beste bi kazetari oraindik Egipton daude espetxeratuta.
K.o. II. mende inguruan, Maria izeneko alkimista judutar bat bizi izan zen Alexandrian. Lehen emakume alkimistatzat jotzen da eta, haren idatzirik iritsi ez bazaigu ere, beste egile klasiko batzuek eman zuten bere lanaren berri.
Aurten Egipton iragan den COP27 gailurrak emaitza gazi-gozo bat eman du: klima aldaketaren aurrean estatu zaurgarrienen galerak eta kalteak konpentsatzeko funts baten sorrera. Garaipen historikoa izanik ere, funts hori oraindik mekanismo ahula da, eta zehaztu gabeko osagai asko... [+]
Egiptoko NBEren goi-bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik lortu, baina klima larrialdiaren ondorioen aurrean “herrialde zaurgarrienek” dituzten kalteak ordaintzeko funts bat eratzea adostu dute, eragile sozialen urteetako eskariari erantzunez. Ez dituzte hitzartu... [+]
