Euskaraz izango direla iragarri baina gaztelaniaz izaten amaitzen duten ekintzak, teorian elebidunak diren eta praktikan gaztelania hutsean egiten diren saioak edota zuzenean euskaraz eskaintzen ez den aisialdia. Gasteizko gurasoen kexak ugariak dira eta mezu garbia dute: instituzioek antolatu edo finantzatzen duten haur eta gazteentzako aisialdian euskara bermatzeko erantzukizuna dute.
Hiriburuko 18 ikastetxetako guraso elkarteek egin dute bat aldarrikapenarekin. Zabalganako eskolako guraso den Bergoi Madernazek ARGIAri azaldu dionez, berari ere gertatu zaio: euskaraz eskaintzen zen ikastaro batean izena eman eta gero gaztelaniaz egin da ikastaroa. “Ekintza pribatu gehienak, akademiak eta bestelakoak, gaztelaniaz dira, eta Udalak eskaintzen duen aisialdian maiz gaztelania gailentzen da, kontrol faltagatik”. Beste adibide bat jarri du: ekintza ugari elebidun moduan eskaintzen dira (igeriketa ikastaroak, esaterako), baina praktikan, euskaraz ez dakien ikasleren bat baldin badago, sarritan gaztelaniaz baino ez dira egiten. Gainera, kontatu duenez, Gasteizko Udalak eta Arabako Foru Aldundiak azpikontratatzen dituzten, finantzatzen dituzten edo modu batera edo bestera parte diren hainbat ekintzatan euskara ez da bermatzen.
Hori guztia gerta ez dadin neurriak har ditzatela eta aisialdiko euskarazko eskaintza zabal dezatela eskatu diote gurasoek instituzioei: “Instituzioek gidaturiko eta ordainpeko ekintzetan euskara bermatuta ikusi nahi dugu”.
"Eskola bakarrik ez da euskalduntzeko gai. Ongi pasatzeko ekintzetan ere euskaraz aritu daitezkeela eta eremu guztietan euskaraz bizitzeko aukera dutela ikusi behar dute haur eta gazteek, eta aisialdiak berebiziko garrantzia du horretan"
Hauek dira eskaera babestu duten hamazortzi guraso elkarteak: Eguzkilorea guraso elkartea (Lakuabizkarra ikastetxea); Ikasberri (Adurtza); Aldaiaberri (Aldaialde); Basartea (Ramon Bajo); Ibaikide (Ibaiondo); Aintzira (Salburua); Mariturri (Mariturri); Leku-Eder (Tokieder); Abendaño (Abendaño); Luis Elejalde (Rogelia de Alvaro); Amezti Txiki (Zabalgana);Zokozorri (Odon de Apraiz); Umandi (Umandi); Oihan (Arantzabela); Errekabarri Eguzkia (Errekabarri); Izartegia (Angel Ganivet); Armentxo (Armentia); Olabideko gurasoen elkartea. Behin-behineko zerrenda da, duela hilabete hasi baitira guraso elkarteak beraien artean saretzen aldarrikapenaren bueltan, eta ez dutelako oraindik astirik izan Bigarren Hezkuntzako zentroekin lantzeko.
Gazteen artean, “hutsune eta eskaintza eza nabarmena”
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak ere, arazo bera berretsi du: Euskal herriko biztanleek helarazten dizkieten kexen arabera, erakunde publikoetatik antolatzen diren hainbat ekintza, tailer, hitzaldi zein bestelakoetan euskarazko eskaintza urriagoa izaten da eta askotan, euskaraz iragarritakoak ere baldintzatu egiten dira edo nagusiki gaztelaniaz egitera pasatzen dira. “Haur txikien euskarazko eskaintzak egoera hobea duen arren, haur nagusiago zein gaztetxoei zuzendutako eskaintzan hutsune edo eskaintza eza nabarmena da”, adierazi du Agurne Gaubeka Behatokiaren zuzendariak.
Euskararen ezagutzak Araban izan du hazkunderik handiena, eta datu horien atzen eskolaren eta gurasoen ahalegin handia dagoela azpimarratu dute agerraldian. “Baina eskola bakarrik ez da euskalduntzeko gai –azaldu digu Bergoi Madernazek–. Ongi pasatzeko ekintzetan ere euskaraz aritu daitezkeela eta eremu guztietan euskaraz bizitzeko aukera dutela ikusi behar dute haur eta gazteek, eta aisialdiak berebiziko garrantzia du horretan. Ahalik eta eremu gehienetan egon behar du presente euskarak”.