Erdogani erabateko boterea emateko erreferenduma ez dela demokratikoki egin salatu dute

  • Turkian demokrazia parlamentariotik sistema presidentzialistara igarotzeko galdeketan baiezkoak irabazi du, bozen %51,2rekin. Oposizioak iruzurra salatu du eta begiraleek esan dute prozesua ez dela demokratikoa izan. Erdogan presidenteak, ordea, historikotzat jo du garaipena.


2017ko apirilaren 18an - 11:23
Arg.: Ozan Kose, Agence France-Presse
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Recep Tayyip Erdogan Turkiako presidenteari boterearen gehiengoa emateko erreferendumean baiezkoak irabazi du, gutxigatik, eta emaitzek herritarren arteko arrakala handitu dute. Oposizioko alderdi nagusiak, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoak, esan du Europako Giza Eskubideen Auzitegira joko duela, prozesuan “irregulartasunak” egon direlako. HDP Herriaren Alderdi Demokratikoak iruzurra salatu du eta emaitzen bi heren inpugnatuko dituela iragarri du.

ESLA Europako Segurtasun Lankidetzako Antolakundeko begiraleek esan dute ez direla bete Europako Kontseiluaren estandarrak, bozketa larrialdi egoeran egin delako. Uztaileko estatu-kolpe saiakeraren ostean ezarri zen eta ordutik “adierazpen askatasuna eta zuzenbide estatua urratu” egin direla salatu du ESLAk. Erdoganek esan du ez diela jaramonik egingo begiraleen txostenei eta “bere bidean” jarraituko duela.

Botere betearazle eta legegileari eragingo dizkioten 18 neurri-sortaren onarpena zegoen jokoan galdeketaren bitartez. Besteak beste, lehen ministro kargua abolituko da eta presidenteak kabinetea izendatu eta hainbat presidenteorde izango ditu; zentsura mozioak ezartzeko aukera kenduko da eta Legebiltzarrak ez ditu ministroak gainbegiratuko; eta Auzitegi Goreneko hamahiru epaileetatik lau presidenteak izendatuko ditu.

Erreformaren aldekoek diote Turkia indartuko duela, garapen ekonomikoa lortzeko eta terrorismoari aurre egin ahal izateko. Aurkariek, berriz, ohartarazi dute Erdogani erabateko boterea emango diola. HDPk salatu du sistema presidentzialistak “gerra eta genozidioa” indartuko dituela.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Turkia
Genozidio ahaztuak

Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]


Islandiak izoztu zuen Konstantinopla

Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez,  763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.

Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]


Turkiak harreman oro eten du Israelekin eta genoziodioagatik salatuko du Nazioarteko Auzitegian

Turkiak jakinarazi du Israelekin zituen merkataritza harreman guztiak eten dituela eta Nazioarteko Justizia Auzitegian Israelen aurkako genozidio salaketarekin bat egitea eskatuko duela.


Askatasunaren Ontzidiak Israeli leporatu dio irteera gelditu izana

Gazara doan Adkeniz itsasontziaren irteera eragozteko Israelen ahaleginek beste traba bat jarri dute. Gazako itsas-blokeoa hautsi nahi duen misioaren paturako behin betikoa izan liteke.


2024-04-24 | Axier Lopez
Turkiaren droneak, Kurdistanetik Tigray, Sahara eta Ukrainaraino

Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]


Askatasunaren Ontzidiak blokeoa apurtu eta laguntza humanitarioa sartu gura du Gazan

Munduko dozenaka erakundek osatzen dute Askatasunaren Ontzidia eta bere helburua da 2007az geroztik Israelek Gazari jarritako blokeoa haustea. Iragan urriaren ondoren blokeo hori erabat areagotu da, eta flota horrek Gazara iristeko saioa egingo du datozen egunetan.


Erdoganek garaipena lortu du Turkian, hauteskundeetako bigarren itzulian

Botoen %52,1ekin irabazi du Erdoganek, eta aurkariak, Kemal Kiliçdarogluk %49,7eskuratu du. Emaitzak ezagutu ondoren, nazioarteko buruzagiek Erdogan zoriondu dute.


2023-05-22 | Aitor Aspuru Saez
“Osasun sistema oso ahula dugu, ahaleginak ISIS, Turkia eta Al Asaden kontrako defentsan bideratu direlako”

Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]


Bederatzi kazetari kurdu askatu dituzte, zazpi hilabete preso eduki ostean

Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.


2023-05-15 | Leire Artola Arin
Hauteskundeak
Erdoganek bigarren itzulia gainditu beharko du presidentetzan jarraitzeko

Bozken %99 zenbatuta, egungo presidente Erdogan nagusitu da lehen itzulian, botoen %49,4 lortuta. Gertu geratu da Kemal Kiliçdarogluk oposizioko burua, %45arekin. Inork ez duenez gehiengo absolutua lortu, bigarren itzulia egin beharko dute maiatzaren 28an.


Turkiako ezkerrak bat egin du Erdogan boteretik botatzeko

Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.


2023-03-23 | Gedar
Finlandia, NATOn sartzetik gertu

Badirudi Turkiak behin betiko baimenduko duela Finlandia NATOren parte izatea, "PKK-ren eta bere adarren aurkako borrokari" lotuta, Turkiak jarritako baldintzak bete dituela iritzita. Suediari, ordea, oraindik ez dio atea erabat ireki: 120 "terrorista"... [+]


850.000 haurrek utzi behar izan dute beren etxea Kurdistanen, Turkian eta Sirian

Hilabete igaro da Turkian lehen lurrikara gertatu zenetik, eta gutxienez 51.000 hildako zenbatu dituzte. Milioika herritarrek beren etxeak utzi behar izan dituzte.


2023-03-03 | Euskal Irratiak
Pinar Selek iheslari politiko turkiarra, berriz ere lanjerean

Pinar Selek soziologoaren kontrako nazioarteko atxilotze agindua eman du Turkiak urtarrilaren 6an. Horrek erran nahi du edonoiz atxilotu dezakela Frantziako Poliziak.


Turkian lurrikarak ‘low cost’ hirigintzaren ondorioak azalerazi ditu

Anatoliako failak Kurdistanen, Turkian eta Sirian eragindako lurrikarak goitik behera jausi ditu milaka etxebizitza, eta agerian geratu da Recep Tayyip Erdoganen gobernuaren eta eraikuntza sektorearen artean dagoen ustelkeria. Baina baita munduan nagusitzen ari den eredu baten... [+]


Eguneraketa berriak daude