2018an bi ertzainek salaketa jarri zuten ARGIAko Lander Arbelaitz kazetariaren aurka Donostian hizkuntz eskubideen urraketa batez informatzeagatik, haien aurkako iraintzat jota. Epailearen aurrean deklaratu ostean, kasua artxibatzea erabaki zuten Donostiako Epaitegiek, baina erabakiari errekurtsoa jarri eta mailaz igo zuten salaketa. Gipuzkoako Auzitegiak, oraingoan, ARGIAri arrazoia eman dio eta honenbestez, bide judiziala behin betiko itxita, informatzeko eskubidea gailendu da.
22125 eta 23044 gisa identifikatu ziren bi ertzainek salaketa jarri zuten epaitegian ARGIAko kazetari Lander Arbelaitzen aurka, 2018ko maiatzean Donostian pertsona bati hizkuntza eskubideak nola urratu zizkioten grabatu eta gertaeraz informatu izanagatik.
“Irainak” egotzita bide penaletik salaketa jarri ziotenez, iazko martxoaren 20an Donostiako epaitegian deklaratu zuen kazetariak. Egoera kontraesankorra salatu zuen kazetariak epailearen aurrean, besteren artean, Ertzaintzak uztailaren 27an sinatutako gutun batean barkamena ere eskatu zuela gogoratuz. Epaitegiaren kanpoan 100 bat lagunek kontzentrazioa egin zuten “kazetaritza ez da delitua” lelopean eta 400 kazetarik babesa adierazi zioten Arbelaitzi manifestu baten bidez.
2020ko urtarrilaren 2an auzia artxibatzea erabaki zuen Donostiako epaitegiak, baina ertzain batek errekurtsoa jarri zuen erabakiaren aurka. Horrez gain, Gipuzkoako Auzitegian ere aurkeztu zuen helegitea, justizia sisteman gora joz. 2020ko irailaren 29ko data duen autoak, atzera bota du ertzainaren errekurtsoa, ARGIAri arrazoia emanez. Auzia bide penaletatik kanpo utzi behar dela ebatzi du Gipuzkoako Auzitegiak, “aurkeztutako datuekin ezin da ondorioztatu Lander Arbelaitzek arau-hauste penalik egin zuenik”.
Juana Maria Unanue Arratibel Gipuzkoako Probintzia Auzitegiko hirugarren ataleko presidenteak dio ez duela ikusten Arbelaitzek inor iraindu zuenik, eta gainera, bideoak aztertu ostean, zentzuzkotzat jo du kazetariaren interpretazioa: ertzainak pertsona bat identifikatu zuen euskaraz zuzendu zitzaiolako, “honek euskaraz hitz egin ostean eskatu baitzion identifikazioa”. Honela dio lotura honetan PDFan kontsulta daitekeen epaiak hitzez hitz, gaztelaniaz:
“Auzitegi honetara bidalitako datuen arabera, salaketa jarri duen agenteak kontzentrazioan parte hartzen ari zen pertsonetako bati identifikazioa eskatu zion, hain zuzen ere, pertsona honek euskaraz erantzun zionean. Egia da ezin dela ziurtasun osoarekin baieztatu agenteak pertsona hau identifikatu zuela euskaraz hitz egin ziolako, baina sekuentzia faktikoak egiaztatzen du euskaraz erantzutean eskatu ziola agenteak identifikazioa erakusteko.
Horregatik, ikertua den Arbelaitz Mitxelenak argitaratutako informazioa bada, nolabait, gertatutakoaren interpretazio zentzuduna eta beraz, informaziorako eskubidea babestua dago, eta ezin da inola ere faltsutzat edo zalantzarik gabe umiliagarritzat edo iraingarritzat jo.
Kasu zehatz honetan, ohorerako eskubidearen eta adierazpen askatasunaren artean, argi dago bigarrena gailendu behar dela, are gehiago (eta hau da garrantzitsuena) ikertutako pertsonak ez zuenean erabili iraingarritzat edo erasokortzat jo daitekeen hitzik, esaldirik edo esamolderik; aitzitik, mugatu zen ikusi zuen sekuentzia faktikoa interpretatzera (oker edo zuzen), erabili gabe (berriro diogu) adierazpen zatar edo itxusirik”.
Autoa irmoa da eta ez dago errekurtsorik jartzerik. Beraz, amaitu da epaitegietako bidea eta ARGIAk irabazi du auzia.