Eskola-jantokietan elikadura osasuntsu eta gertukoa aldarrikatu dute gurasoek
Eskola-jantokien kudeaketa catering enpresa handien menpe dago EAEko ikastetxe publikoetan, araudiak hala sustatuta. Ikastetxeak berak bere jantokia kudeatu ahal izatea eta horren bidez elikadura osasuntsua, gertukoa eta bidezkoa bermatzea aldarrikatu dute gurasoek.
Lau urtetik behin, ikastetxe publikoetako 2 eta 16 urte bitarteko ikasleen 92.000 menu gestionatzeko lehiaketa publikoa deitzen du Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Jartzen diren baldintzek aukerak asko murrizten dituztela, enpresa txikiei eta tokian tokiko ereduei bidea ixten dietela eta ondorioz jantokietako gestioa zazpi enpresen esku dagoela salatu du EHIGE gurasoen elkarteak.
Ikastetxe kontzertatuetan ez bezala, eskola publikoko gurasoek “ezin dute aukeratu zer jango duten euren seme-alabek, ezta jakien jatorria ere”, kritikatu dute.
Araudi berriaren premia
Jaurlaritza datozen lau urteetarako baldintzak ezartzen ari den honetan, araudi berria eskatu dute, ikastetxeak autonomia izan dezan jantoki eredua hautatzeko: “Eskola bakoitzak aukera izan beharko luke erabakitzeko jantokia catering edo janari zerbitzua eskatzen duen enpresa baten bitartez kudeatu nahi duen, ala jantokia zuzenean kudeatu nahiago duen”, adierazi du Lurdes Imaz EHIGEko kideak.
Gaur egun, ikastetxeak jantokiaren kudeaketa bere gain hartzeak administrazioaren baldintzetatik kanpo geratzea eta beraz diru-laguntzarik ez izatea dakar.
Ikastetxeak sukaldari eta langileak zuzenean kontratatu eta inguruko denda, ekoizle eta baserritarrekin lan eginez gero, elikadura osasuntsuagoa lortuko litzatekeela ziur da EHIGE, tokian tokiko eta sasoiko produktuez hornitua, ingurumenarekiko jasangarriagoa (urrutiko elikagaiak garraiatu beharrean), bertako ekonomia bultzatzeko lagungarria eta langileen lan baldintzen mesedetan.
Lau ikastetxetan proiektu pilotua
Irailetik aurrera, proiektu pilotua abiatuko dute lau ikastetxe publikotan, EAJ eta EH Bilduren akordioari esker. Horietan, guraso elkarteek eurek kudeatuko dute ikastetxeko jangela, eta ez catering enpresa batek.
Larrabetzuko eskola, eredu
Jaurlaritzaren diru-laguntzetatik kanpo geratu arren, Larrabetzuko eskola publikoak betitik autogestionatu du ikastetxeko jantokia. Guraso elkarteak zuzenean kontratatzen ditu langileak eta ikasleek bertako produktuak kontsumitzen dituzte, bertako sukaldean prestatuak.
“Hemengo jantokiak beti erosi izan du herriko harategian, arrandegian eta denda txikietan. Eta baserritarren produktua ere bai, ahal den neurrian. Zer da zure seme-alaben elikadura baino garrantzitsuagoa?”, kontatu digute larrabetzuarrek, Autogestioa jangelan erreportajean. Azken finean, elikaduran hezteko ere baliatzen dute jantokia.
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]
Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]
Bergaran Elikadura Mahaia martxan dute eta bertatik hainbat ekintza ari dira aurrera eramaten herriko azoka indartzeko eta baserritarren erreleboa lantzeko. Elikadura Mahaiko kide dira Jon Ruiz de Egino baratzezaina, Eskubaratz proiektuko kidea. Eta Aitziber Plazaola dendaria,... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Zestoako Amilibia baserria eta bere lurrak eskuratzea eta bertan elikadura burujabetzari loturiko laborantza proiektu agroekologikoak martxan jartzea; horixe du helburu Biolur elkarteak. Horretarako, besteak beste, abenduan ekin zion interneteko diru bilketa kanpainari eta... [+]
Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.
Laborantza lur emankorrak ondasun kolektibo bilakatu nahi ditu Amillubi proiektuak. Horretarako herritarren eta hainbat kolektibo eta erakunderen ekarpenak biltzen ari da eta maiatzaren 11rako egun osoko festa antolatu du Amillubin bertan, egitasmoari bultzada emateko.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]