PSOEren eta Unidas Podemosen 2023ko aurrekontuak babestuko ditu EH Bildu koalizioak, Mertxe Aizpurua parlamentuko bozeramaileak asteartean iragarri duenez. Hamar puntu nagusiko itun zabala hitzartu dute Espainiako Gobernuarekin, Aizpuruaren esanetan, “jendearen bizitza hobetuko duten aurrerapenak” dituena. Autogobernuari, osasunari, euskarari, memoria historikoari, ekonomiari, gizarte arloari eta hezkuntzari buruzko erabakiak dira; jarraian horietako batzuk.

Trafiko eta Bide Segurtasunari lotutako eskumena martxoaren 31 baino lehenago eskualdatuko da Nafarroara. Halaber, euskal ogasunen esku geratuko da banku eta argindar enpresen irabazi ezohikoen zergen kudeaketa.

Itunean jaso dutenez, 2023an guztira 1.200 mediku plaza gehiago eskainiko dira Familia eta Komunitateko Medikuntzan –Espainiako gobernuak aurreikusitakoa baino 200 gehiago adostu ditu EH Bilduk–. Bi milioi euro gehiago bideratuko dituzte Barruko Mediku Egoiliarren (gaztelerazko MIR) plaza horietara, “egungo mediku faltaren aurrean osasun sistema publikoa indartzeko eta beharrezko belaunaldi aldaketari bide emateko asmoz”.

Memoria historikoa

Hiru memoria gunetara bideratuko dute 2023ko aurrekontuen dirua. Lehenik, 300.000 euro bideratuko dira Irulegiko aztarnategian Aranzadi elkartearen indusketa lanetara: “Ezinbestekoa da babes instituzionala areagotzea euskararen jatorriaz ikertzen jarraitzeko”, argudiatu du koalizioak. Bigarrenik, Martxoaren 3ko biktimak oroitzeko Gasteizko memoria gunea sortzeko 600.000 euro bideratuko dira. Hirugarrenik, hiru milioi euro bideratuko dituzte Iruñeko Ezkabako Gotorlekua memoria gune bihurtzeko, 1938ko ihesaldian fusilatuta hil zituzten presoen omenez.

Euskara eta hezkuntza

Euskarazko irratien digitalizazioa “azkartzeko” milioi bat euro bideratuko dute, eta ziurtatu dute horrek euskarazko irratien hedapen gaitasuna areagotuko duela “modu nabarmenean”. Gure Zirkua ikuskizunak 250.000 euro jasoko ditu, euskarazko zirkua sustatzeko.

Unibertsitateei dagokienez, proiektu jakinek finantzaketa izango dute. Mondragon Unibertsitateak bi milioi euro jasoko ditu; unibertsitate publikoek, gutxiago: Euskal Herriko Unibertsitateak milioi bat eta erdi, eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak, milioi bat.

Mantenduko diren neurriak

Alokairuen eguneraketak %2ra mugatzeko neurriaren indarraldia 2023 amaitu arte luzatuko da. Pentsioei dagokienez, kotizazio gabeko pentsioek %15eko igoera mantenduko dute datorren urte osoan. Zehaztu dute hilean batez besteko 70 euroko igoerak 450.000 pentsioduni egingo diela mesede hilero, “batez ere miseriazko pentsioak kobratzen dituzten emakumeei”.