EAEko Hezkuntza Sailak  irakasleontzat ezarri duen Curriculum Digitala izeneko prestakuntza jardueraren inguruan kexak eta kezkak zabaldu dira ikastetxeetako langileon artean. Desadostasun ugari daude prozeduretan, edukietan eta antolaketan. Orain arazoa hor kokatzen bada ere, ez da kontu isolatua; aldiz, egoera honek azalarazten ditu gure administrazioaren aspaldiko ajeak, sakoneko ezinegonaren sustraiak ez baitira berriak. Horregatik, Steilasen uste dugu beharrezkoa dela honetaz gogoeta egitea.

Hasteko, esan behar dugu hobekuntza pedagogikoa goitik beherako prozesu moduan agintzen dela askotan. Horrela, berrikuntza zerbitzuak (berritzeguneak, Irale...) administrazioaren prozedurak eta irizpideak bideratzeko tresna hutsak bihurtzen dira. Irakasle asko eta eskola asko ari dira beren berrikuntza prozesu interesgarrietan, baina elkarren arteko kolaborazioari eta esperientzia trukaketa aberasgarriari administrazioak ez die, irakaskuntza publikoaren eta bere laguntza-zerbitzuen antolaketan, mereziko luketen lehentasuna ematen.

Bestalde, etengabeko lege eta curriculum aldaketak, eta berauen zehaztasun batzuetan gehiegizkoak, prozesu teknikoegiekin eta konplexuekin bideratzen dira, eta, sarri, benetako aldaketa pedagogikoaren ordez, burokrazia eta testu sorketa antzua ekartzen dute. Legeari, dekretuei, curriculumei eta abarrei egokitzeko behar formalak izan ohi du lehentasuna, ikasleekiko jardunaren eragin zuzenaren ordez. Lan ordu asko zeregin alferrekoetan galtzen direlako iritzia dute irakasle askok.

Horri gehitu beharko genioke administrazioak ez duela bere lana behar bezala eta epe egokietan egiten. Izan ere, curriculum zirriborroekin lan egitera behartu ditu ikastetxeak, behin betiko ofizialen zain. Horrez gain, Curriculum Digitala egitasmoa, ikasturte osoko prestakuntza plana baldintzatzen duena, ikasturtea hasi eta hilabeteetara azaldu eta jarri da martxan, eskoletan 2021-2022 ikasturtetik aurreikusitako prestakuntza-planak hankaz gora jarrita. Administrazioaren inprobisazioa eta inposizioa maiz eskutik doaz.

Curriculum Digitala bezalako prestakuntza egitasmoetan, non geratzen dira eskola bakoitzak egin dituen urratsak, berauen ebaluazioa, proposamenak, prestakuntza beharrak...? Curriculum Digitalak irakasleon prestakuntza ordu guztiak (eta gehiago!) jaten dituenean, non geratzen da ikastetxearen beharrei buruzko eta egin beharreko urratsei buruzko gogoeta? Ikastetxe publikoen autonomia gabezia berriro nabarmen geratu da ikasturte honetan. Errespetu gutxi adierazi zaie eskoletako egitasmo berezkoei eta bere ikastetxea hobetzeko ahaleginean diharduten profesional askoren eguneroko lanari eta esfortzuari, eskoletan gauza asko bertan behera geratu direnean Curriculum Digitala prestakuntza ezartzeko. Hau bereziki larria da ikastetxe publiko asko errealitate oso konplexuei erantzuteko ahaleginean ari direnean, baldintza korapilatsuetan, eta irakasleek prestakuntza orduetarako lehentasun premiazkoak dituztenean.

Gainera, harriduraz ikusten dugu eskolarako egitasmo batzuk enpresa pribatu edota finantza erakundeen eskaintza izatea; izan ere, hezkuntzan, unibertsitatetik hasita, interes pribatuek gero eta parte-hartze handiagoa dutela argi dago. Horrez gain IKT alorrean gestiorako eta eskola lanerako egitasmo propioak sortzeko edota software librea erabiltzeko erabaki sendorik ez dago EAEn, eta sektoreko enpresa erraldoiekin hitzarmenak egitea hobesten da. Hezkuntza negozio-gune gero eta interesgarriagoa da gizarteko sektore ekonomiko jakin batzuentzat, eta horretarako hezkuntza administrazioen kolaborazioa nahitaezkoa da. Hezkuntzaren merkantilizazioa arriskua ez ezik errealitate gero eta zabalagoa ere bada gaur egun.

Steilasek beti egin du apustu berrikuntza pedagogikoaren alde, eta horretan jarraituko dugu, gure gizartea aldatzeko nahiarekin batera baitoa eskola bera aldatzeko nahia. Irakasle eta hezkuntzako langile gehienok eguneroko jardunean hobekuntza bilatzen dugu, baina batzuetan administrazioaren erabakiak oztopo bihurtzen zaizkigu. Administrazioak eskolan egiten diren berrikuntza-egitasmoak bultzatu, erraztu, orientatu, jarraitu, lagundu eta ebaluatu beharko lituzke. Eta bide horretan ikastetxeei entzun behar die, berrikuntzaren subjektu aktibo moduan jasota. Eta iritzi kritikoak ere entzun beharko lituzke, egitasmo baten aurrean aurkako adierazpen guztiei ezin baitzaie egotzi alferkeria edo geldotasuna, askotan berrikuntza pedagogikoan urteetako inplikazioa duten pertsonak eta taldeak baitira, hain justu, jarrera kritikoa erakusten dutenak.

Josean Bueno Saez de Albeniz, Jone Gibelalde Iribas eta Nagore Landa Longarte. STEILAS sindikatua