Arabako Mendiak Aske elkarteak zorionak eta eskerrak eman nahi dizkio Arabako Foru Aldundiko Natura Ingurunearen Zerbitzuari, Bonelli arranoa gure lurraldean berriro sartzeko Aquila a-Life proiektuarekin lortutako arrakasta dela eta.
Guztiz kontziente gara proiektu honek dakarren lan eta ahalegin ekonomiko izugarriaz, eta uste dugu lortutako emaitzak balio handikoak direla desagertzeko arriskuan dagoen espezie honek dituen arazoak hobeto ulertzeko. Askatu aurretik txitak zehatz-mehatz monitorizatzeari esker, funtsezko informazioa lortu ahal izan da haien sakabanaketari, desplazamenduei eta hilkortasunaren arrazoiei buruz; besteak beste, linea elektrikoak, tiroak, haize-sorgailuekin talkak eta harraparitza naturala dira hilkortasun horren zergatiak.
Bonelli arrano emeen bikotearen kasua, Soraya eta Hegoa, bereziki esanguratsua izan da. Bikote hori gai izan da lotura egonkor bat osatzeko eta Bonelli arrano-txita bat aurrera ateratzeko, bere habian berriro sartu ondoren hilabeteetan zehar eskaini dioten ama zaintza, elikadura eta babesari esker. Arrakasta horrek berresten du sexu bereko bikoteak ez direla "naturaren aurkakoak", sektore batzuek oker uste duten bezala, “jaungoikoaren morala” tarte, baizik eta aniztasun naturalaren beste erakusgarri bat.
Ezaguna da elektrokuzioagatik eta haize-sorgailuekin talka egiteagatik Bonelli arranoaren heriotza-tasa handia; onartezina da eremu hain sentikorretan martxan jartzea
Bide batez, Arabako Foru Aldundiari eta Eusko Jaurlaritzari Azazetan eta Laminorian energia berriztagarrien makroproiektuen inguruan duten jarrera berriro ere aztertzeko eskatu nahi diegu. Proiektu horiek Soraya eta Hegoaren habiatik 15 km eskasera daude, eta Bonelli arrano bikote horren ugalketa, elikadura eta landaketarako gune kritikoetan kokatzen dira. Paradoxikoa eta kontraesankorra da, 25 urtez lehentasunezko espezie horren populazioa indartzeko ahaleginak egin ondoren, penintsularen iparraldean % 75etik gorako gainbeheran dagoena, haren biziraupenerako mehatxu zuzena diren azpiegiturak bultzatzea. Oso ezaguna da elektrokuzioagatik eta haize-sorgailuekin talka egiteagatik Bonelli arranoaren heriotza-tasa handia; hori dela eta, onartezina da instalazio horiek eremu hain sentikorretan martxan jartzea.
Zehazki, Laminoriako proiektuak ia 200 metroko altuerako aerosorgailu bat izango luke Aloñamendiko muladarretik kilometro bat baino gutxiagora. Harrapari sarraskijale handiek bisitatzen dute eremu hori, hala nola sai zuriak, ugatzak, miru gorriak eta sai arreak. Gainera, proiektatutako antzeko neurriko 16 aerosorgailu, Nafarroa eta Araba arteko Natura 2000 Sareko eremu babestu garrantzitsuak lotzen dituen korridore ekologikoan kokatuko lirateke, hala nola Izkiko Parke Naturaletik, Entziako KBEtik eta Nafarroako Urbasa-Andia Parke Naturaletik oso gertu.
Ezin dugu ahaztu inguru horretan hegazti-fauna eta kiropteroak oso aberatsak direla: 17 saguzar espezie, arrano errealak, aztoreak, gabiraiak, miruak eta ugatzak. Makroproiektu horiek faunari eragingo lizkioketen atzera bueltarik gabeko kalteak nahikoa arrazoi dira behin betiko proiektu hauek bertan behera uzteko.
Azkenik, bizitza luzea opa diogu Entzia Bonelli arrano gazteari, zutoin elektrikoek eta aerosorgailuen hegalek dakartzaten arrisku ugariak saihestuko dituelakoan. Ea etorkizun hurbilean Araban bere ugaltze-lurralde propioa ezartzen ikusteko aukera dugun.