Maestro Garcia Rivero ikastetxe publikoak 480 ikasle ditu eta aspalditik neurriak eskatzen ari dira eskola ingurunea egokitzeko, “haurrak eskolara lasai iritsi daitezen, ikasgelan edo patioan daudenean ez ditzaten jasan kutsadura tasa ikaragarriak eta zarata estresagarriak”. Proposamena ere egina diote Bilboko Udalari.

Zuhaitzak landatzea eta espaloia zabaltzea (errepideko erreietako bat kenduz) eskatu diozue Bilboko Udalari, kutsadurari eta segurtasun faltari aurre egiteko. Zergatik ez duzue udalaren erantzunik jasotzen?

Erantzuten digute proposamenaren bideragarritasuna aztertu behar dutela, oztopoak jartzen dizkigute, ibilgailuak direlako lehentasuna, haurren ongizatearen aurretik. Bideragarritasuna argudiatzen digute, baina alternatiba egingarria eskatzen dugu; gure ustez, eskolako sarrera-irteerak irtenbide integralagoa behar luke, baina proposamen egingarriagoa aurkeztu dugu: errepideari errail bat kentzea eta autobusen ibilbidea bukatzeko lekua beste nonbait izatea. Horrekin batera, errepideko ibilgailuen abiadura muga bermatzea eskatu dugu, alegia legea betearaztea. Eta egingarria da, beste leku batzuetan egiten ari direlako, Bilboko zentroan bertan ikusten ari gara espaloiak zabaltzen ari direla. Zergatik ez diguten oraindik erantzun positibotik eman? Zintzoki uste dugu Bilboko Udalak bere lehentasunak beste nonbait dituela eta borondate politikoa falta dela gai honetan.

Are gehiago, 2021ean Atxuri eskolako bi gurasok 600 euroko isuna jaso zuten, zebrabidean protesta egiteagatik. Aurrekari horiekin, luzerako borroka aurreikusten duzue?

Sen onak agintzea eta irteera ahalik eta lasterren aurkitzea espero dugu. Aipatzen duzun garai horretan, aldarrikatzen genuen udalak udaltzainak bertaratzea autobusei sarrera-irteera moztu diezaien ikasleak eskolara sartzen eta irteten diren orduetan, egoera oso larria eta arriskutsuak bizi izan ditugulako. Eskatzen genuen, ez zutenez kalea oinezkoentzat bihurtzen edota ez zutenez guk proposatutako alternatiba gauzatzen (autobusek haien bidea beste leku batean bukatzea), gutxienez udaltzainek beren lana egin zezatela, eta hala ere, urteak daramatzagu goiz eta arratsalde ikasleen sarrera-irteera orduetan hesia guk geuk jartzen, gure haurren bizitza defendatzen, udalak ez duelako udaltzainik bidaltzen.

Segurtasun handiagoa eskatua du baita ere Bilboko Pagasarribide eskolak; Araban 29 ikastetxek egin dute aldarrikapena, “eskola ingurune seguru, osasuntsu eta hezkidetzaileak” helburu; Matxinada Eskoletan mugimenduak eskola inguru seguru eta ludikoak aldarrikatzen ditu… Ikastetxeetako kanpo espazioak indarra hartzen ari diren honetan, zein oinarrizko ezaugarri behar dituzte eskola inguruek?

Gutxienez haurren ongizatea bermatu beharko lukete, ibilgailuak edo beste interes ekonomiko batzuk lehenetsi ordez. Jar dezagun fokua haurren garapenean, segurtasunean, osasunean… eskolara lasai iritsi daitezen, ikasgelan edo patioan daudenean ez ditzaten jasan kutsadura tasa ikaragarriak eta zarata estresagarriak. Errespetuz tratatu behar ditugu haurrak, haien eskubideak zaindu eta bermatu, eta gure kasuan dugun eskola inguruak ez du inolaz ere haien segurtasuna eta osasuna bermatzen, ez du haien garapena egoki zaintzen.

Eskola ingurutik harago, oro har ba al ditugu haurrak kontuan hartzen dituzten hirigintzak eta hiriak? Bilboren kasuan, esaterako.

Bitxia da, Umeen Lagunak Diren Hirien zigilua du Bilboko Udalak 2018tik, baina gure hiria arrotza da haurrentzat, bereziki gure auzoa: Zazpikaleak. Ez du bermatzen haurren jolasa, ez haurren segurtasuna, eta haurrentzat genituen espazio apurrak galdu egin dira, esaterako Plaza Barria: jolasteko gunea zena terrazentzako leku da orain. Berdin Areatza: zabuak badira, baina kanpokoentzako tokia da, bertakoak arrotz sentitzen gara, jendez gainezka egoten da. Oro har, kale estuak eta ibilgailuen lehentasuna dira ohiko hiri osoan. Bilbok duen zigiluak eskatzen du haurren beharrak aintzat hartzea eta beraien osasuna, segurtasuna eta aisia ganoraz garatzeko gunez hornitzea hiria, baina uneotan Bilbok nekez betetzen ditu baldintza horiek.

Hain justu, bada mugimendu bat sustatzen duena haurrak eskolara oinez eta bakarrik joan daitezela. Utopia, zuen kasuan?

Garai batean Eskola Bidean proiektuan parte hartu genuen eta etxetik eskolarako joan-etorria taldeka egiten zuten ikasleek. Aurretik lanketa egin genuen, espazio seguruenak ongi identifikatzeko eta abar, baina oraintxe bertan udalak hainbat berme jartzea beharrezkoa ikusten dugu, halako proiektu bati berriz heldu ahal izateko. Sinetsita gaude helduko dela eguna eta gure agintariek ulertuko dutela lehentasuna herritarrengan jarri behar dutela, haurrengan bereziki, eta hori lortzen dugunean, haurrak haurrekin beren kabuz eskolara joan ahal izatea bizitza arriskuan jarri gabe, Eskola Bidean moduko proiektua martxan jarriko dugu berriro, haurren garapenean eta harremanetan eragin zuzena duen esperientzia oso polita delako. Oraintxe bertan, baina, zebrabidea berdean gurutzatzea bera arriskutsua da gurean, eta oinarrizko berme batzuk gabe zaila da halako proiektu bati ekitea.