Berdantzart izan dugun uztaren amaiera emozioen saskia da. Uztako mozkinak bildu, jaso, iraunarazteko lehortu, zintzilikatu, izoztu eta gero animoaren jaitsaldia, baita erorialdia ere badatoz, neurri batean. Beheraldi latza da baratzea “utzi” beharra, landareen udako hazkundearen bor-bor hori ez ikustea, barazkiak bildu ahala jate hori urritzea, loreen miraria ia desagertzea, fruitu usainik ez izatea… Baina berdantzart arteko aurtengo lanen eta emaitzen porrotez eta arrakastez gogoetatzeko garaia da.

Udazkena aro aproposa da belarra, arbolak, zuhaixkak, landare iraunkorrak, baratzea, soroa eta abar ongarritzeko. Baina behar bezala egin behar: hilabete fresko hauetan, negua nolakoa den, gogorra edo leuna, erabat lozorroan egon daitezke edo oso-oso poliki hazten. Ongi ongarritzeak loari eta hurrengo berpizteari lagunduko die.

Landareei lagundu nahi badiegu, lurzoruaren osasuna modu naturalean berreskuratzea beti izan behar da lehen aukera. Bestalde, ahal dela, etxean sortu ongarria; garraioak kostua eta kutsadura dakartza. Zirkulua bertan ixtea, begizta itxiarena da ongarriketa araurik onena.

Soropila ongarritzeko bertan utzi moztu eta txikitutako belarra; behar duen janariaren erdia izango da; gainontzean zabaldu inguruko orbela edo luarra, mehe-mehe.

Azpian mantendu arbolen eta zuhaixken hostoak, behar dute ongarri guztia doan. Eta onura ugari ditu: hezetasunari eutsi, lurra elikatuko duten mikroorganismoei lagundu, xomorroen etxe izan... Ez pilatu inoiz enborraren ipurdian. Hosto eskasia bada, ekarri luarra.

Gogoan izan, ongarritzeko ongarri kimiko edo sintetikorik ez erabili. Batetik gure landareen lozorrotze eta ernetze zikloak aldrebestu ditzakete eta bestetik ingurumen-inpaktu handiak eragiten dituzte, nabarmenenak uren kutsadura eta lurrari bizia ematen dioten mikroorganismoen genozidioa.

Ongarriketan arau bat bada zorrotz bete beharrekoa: gehiago ez da hobea.