Baztango sagar-dantzen eta soka-dantzen inguruko ikerketa argitaratu du Patxi Larraldek
Baztango sagar-dantzen eta soka-dantzen inguruko ikerketa-lan sakona argitaratu berri du Patxi Larraldek Txistulari aldizkarian. Artikuluekin batera Larralde aita-semeei egindako elkarrizketa argitaratu da. Arizkungo eta Baztango dantzen eta musika kontuen inguruan aritu dira Larraldetarrak.
Baztango sagar-dantzak
Baztango, Amaiurko, Arizkungo, Erratzuko, Elizondoko eta Lekarozko sagar-dantzak ikertu ditu Patxi Larraldek, Javier aitaren laguntzatz. Sagar-dantzen historia, gorabeherak, koreografien eta melodien xehetasunak, berreskurapen prozesuak, irudiak, partiturak... jaso dituzte; nola ez, ondorio orokor batzuetara ere iritsi dira ikerlanean.
-
Arizkungo sagar-dantza, Arizkun, 2017-02-28. Argazkia: Oier Araolaza-dantzan.eus CC-BY-SA
Jasotako testigantzetan ez da ageri sagar-dantzak baserri eta auzo sakabanatuetan dantzatzen zirenik, herri-guneetan soilik dantzatu izan dira. Arropari dagokionez, normalean zuriz eta koloretako apaingarriekin atera izan dira dantzatzera eta nabarmentzekoa da dantzarien burukoa, koloretako zetazko paper eta zintez apaindutako konozko txano luzea. Harrigarritzat jo dute horren distantzia txikian, Baztanen, aurkitu daitekeen sagar-dantzen ugaritasuna.
-
Arizkungo sagar-dantzako taldea. Sagar-dantzariak (danbolinnausiek): Jon Zubiri, Anne Karrikaburu, Oier Neol, Manex Etulain. Txistulariak: Patxi Larralde, Eki Angevin, Xabier Durruti eta Jose Javier Indabere. Atabalaria: Ander Barrenetxea. Botileroa: Kaiet Iriarte. Arizkun, 2017-02-28. Argazkia: Oier Araolaza-dantzan.eus CC-BY-SA
Soka-dantza Baztanen
Baztan bailarako sagar-dantzak ikertzeaz gain bertako soka-dantzei ere erreparatu diete. Soka-dantza, identitatearen eraikuntzan eta kontzientzia komunitarioan giltzarria izan dela diote. Horrez gain, sozializazio-tresna gisa ulertu behar dira soka dantzak, gazteen arteko harremanak erraztu dituzte, Baztango eremu geografiko sakabanatuan, askotan, konplexuak izan diren harremanak.
-
Soka-dantza Berruetan. Argazkia: Baztango haizegoa
Umeen, gazteen, ezkonduen edota agintarien soka-dantzak bereizi dituzte. Soka-dantzen izaera ludikoa zein zeremonial-liturgikoa ikertu dituzte eta dantzen historia, eratzeko moduak, antolaketa, koreografiak, partiturak, irudiak... jaso dituzte.
-
Soka-dantza Oronozen, XX.mende hasiera. Argazkia: Txistulari aldizkaria
Bi lan mardul horiek batera argitaratu nahian, txistulari aldizkariaren 248. eta 249. zenbakiak ale bakarrean batu dituzte.
Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]
Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]
Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.
Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]
Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]
Gerratik ihesi 1937ko ekainean Donibane Garazin Bilbo eta inguruetako 600 haur jaso zituzten. Hiriburuko Ziudadelan Eusko Jaurlaritzaren menpeko eskola kolonia bihurtu zuten, eta bi urtean 8-14 urteko 800 bat haur igaro ziren bertatik. Haurrekin 80 bat heldu ere iritsi ziren:... [+]
Aste hondar honetan euskal dantzen hiriburu bilakatu da Hendaia. Akelarre dantza talde hendaiarraren 50. urtemugaren testuinguruan, Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xiberoako hamasei dantza talde elkartu ditu bertan Iparraldeko Dantzarien Biltzarrak.
Iazko azaroko Sansaturnino eguneko ospakizunak gibelean utzita, Iruñeko Duguna dantza taldeak 75. urteurreneko ekitaldiekin aitzina eginen du martxo hondar eta apiril hastapenean. Ondorengo lerroetan taldeak berak azaltzen ditu ospakizunok.
Kaskarotak eta maskaradak kasik urtearekin batera hasi dira eta jarraian etorri dira beste zenbait inauteri festa. Goiztiarrenak urtarrilean ari dira ospatzen, baina aurten inauteri gehienak datoz oso goiz. Otsailaren 8an izango da Ostegun gizena eta 13an Inaute asteartea. Hadi!... [+]
Urtarrileko lehen asteburuarekin atera dira kaskarot goiztiarrenak. Beskoitzekoak izan dira lehenak eta otsail hasierara arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira... [+]
Dantzaria, koreografoa, abesbatzako zuzendaria, idazlea… 102 urterekin zendu da Filipe Oihanburu (Argeles-Gazost-Miarritze, 1921-2023) Miarritzeko bere etxean. Hain zuzen Miarritzeko Urrezko Domina jasoa zuen euskal dantzan eta musikan egindako lan guztiagatik. Segundo de... [+]
Baztango herrietako festetan Mutil-dantza parekideak egitea “mugarri garrantzitsu bat gainditzea” dela adierazi du Plazara Dantzara taldeak. Hala ere, azpimarratu du dena ez dagoela “irabazita” eta oraindik “bide luzea” dutela egiteko.
Azaroaren 4ean euskalgintzak deitutako manifestazioa eginen da Bilbon, 17:00etatik aitzina, Oldarraldiaren aurrean, euskararekin bat, euskaraz bat lelopean. Manifestazio jendetsua izatea espero da eta bukaeran, bestelako esku-hartzeekin batera, soka-dantzan aritzera... [+]