Baserritarraren ondoeza
Mahala baserriko Jokin Arrospideren iritziz baserritar gero eta gutxiago geratzen dira, eta gainera, euren erabakiak ez dira izaten bereak: “Beste batzuek hartzen dituzte geuretzat”.
Negua lasai xamar igarotzeko asmotan, baserritarra hasita dago laneko erritmoa azkartzen: lurra mugitu, itxiturei azken ukituak eman abereek euren bazka bila dezaten, basoei gainbegiratua egin neguko eguraldi traketsak egindako okerrak zuzenduz, landare gazteak bideratu, bideetako iturriak ireki, lurra gozatu urte garaiaren arabera landatu edo erein behar den landarearentzat.
Ondoren etorriko den udaberriak, gainera, lan erritmoak berdindu egingo ditu baserri guztietan, edo oso antzekoak egin, behintzat.
Azken urteotan errazagoa zaigu lan egitea. Teknologia dugu, lurren partzelazioa egin da leku askotan (sailak eta), ganaduaren biltegiak ere egokitu egin dira eta soroetako janari etekinak hobeto kudeatzen dira tenperatura kontrolatuago eta beste zenbait teknikaren bidez.
Hegoaldean alpapa, garia, patata, zenbait fruta arbola eta horrelakoak dituzte soberan, eta, aldiz, norte alde honetan soberan dugu basoetako egurra, etxeak eta bestelakoak eraikitzeko erabiltzen hasita gaudenak. Pentsa, bizikleta batzuk ere egurrezkok egiten dira!
Elikatzeko barazkiak, esnea, haragiak eta beste hainbat kontu sortzen dira. Ardi kontuetan latxak, mutur gorriak, beltzak, txuriak... Aralar, Urbasa, Urepeleko mendiak dituzte eurentzat, zaldi eta haragi abereekin batera. Eremu horietan beste zenbait animalia basati, oraingoz jasangarriak dira.
Gure Euskal Herri honetan elikadura beharrak eta soberakoak berez bideratzen ditugu, araututa dago, denok dugu argi bata bestearentzakoak garela.
Haziak ere berreskuratu ditugu, ekoizpen txikiagoak baina seguruagoak lortzen ditugu. Euskal behiak ere baditugu, esne dezente, haragiak urdai tartekatuarekin, kolorez gorri-txuriak izaten direnak (nabarmentzeko, uztai edo koilare berdea jartzea tradizio bihurtu da).
Azken finean, baserri asko dago jardunean eta, itxura batean, kaleko jendeak gogoko duen lan polita da. Baserrigintza osasuntsua da, aspertzeko astirik ez daukana, etengabeko dedikazioa eskatzen duena, ondo ordaindua eta, gainera, norberak sortutako janariaren plazera ematen duenetakoa. Baserritarrok, elkar hartuta zabaltzen ditugu dendak eta abarrak, beharren arabera. Pausoa eta ibilera ez dugu kaletarren berdina, baina ondo moldatzen gara hauekin ere.
Ai, ai, ai, ai, ai.
Badakit amets baten erdian bizi naizela eta diodana ez dela egia borobila. Hala ere, barkatzen badidazue, nahiago dut amets horretan bizitzen jarraitu, bertatik irten gabe. Izan ere gauzak ez dira zeharo nik kontatu bezala. Multinazionalek gure egunerokotasuna hartuta dute, askotan geure politikarien kidetzarekin. Eta hauek ia beti nekazari eta baserritarrentzako parafernalietan harrapatuta dabiltza.
Egia beste bat da. Baserritarrak gutxi geratzen gara eta, gainera, geure erabakiak ez dira izaten geureak: beste batzuek hartzen dituzte geuretzat.
Jokin Arrospide Mahala (Baserritarra)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]