“Basaburuko altxorrak”: erresistentziako laborari baten kronikak Sarako Idazle Azokan
Pazko bigarrenez Saran Idazleen Biltzarrarekin batera ospatzen den azokan aurkeztuko da “Basaburuko altxorrak”, Itsasun laborari, ELB eta Confederation Paysannen lider sindikal eta aspalditik ARGIAko kolaboratzaile den Mikel Hiribarrenek idatzitako kronika laburrez osatua.
Peio Zedarrik hitzaurrean aitortzen duenez, Maiatz argitaletxeak plazaratu duen “Basaburuko altxorrak” liburuaren erruduna ez da Hiribarren bera, baizik bere gazta, axuri eta barazkiak gozatzen dituzten bezero talde bat. Azken 38 urteotan Aroztegia etxaldea aurrera atera duen laborariak aski lan badu liburugintzan hastea amestu aurretik: artaldearen zaintzak sortzen dituen eguneroko lanak, lau etxalderen artean osatutako Basaburuko Saskia kontsumo taldeak ematen dituenak, Confederation Paysanneko idazkari nagusi izatearenak, Iparraldean bezala Hegoaldeko edonon agertu beharra daukan hurrengo bilera…
Gauza da Basaburuko Saskiaren bezero diren bi ziento familiak etxean hamabostero haragi, gazta eta barazkiz beteta jasotzen duten otarrean aurkitzen dutela orritxo bat dakarrena alde batetik hurrengo hamabostaldirako aukeran daukaten generoaren zerrenda, bestean bi artikulu labur, frantsesezkoa Haraneko Kristianek idatzia, euskarazkoa Aroztegiko Mikelek.
Peio Zedarrik hitzaurre dotorean idatzi du: “Lerroz lerro, hizkiz hizki, etengabe, Mikelek defendatzen du laborantxa modelo bat, laborantxa herrikoi eta iraunkorrarena, arbuiatuz beste eredu bat, agro-industria produktibista eta suntsigarria. Mikelen kezkek edo esperantzek laborantxaren oraina eta geroa dute bihotzean. Hasiz Mikelen xede nagusitik: laborariek eskura dezatela beren ordainsari zuzena. Bainan ez nola nahika, baizik lurraren eta gizonen errespetu osoan. Aroztegiko semearen laborantxa eredua da herrikoia eta iraunkorra. Herrikoia saltzapen labur eta xuxenekin. Herrikoia etxaldeen burujabetza eta autonomia ardatz nagusi delarik, berak diolarik: ‘Berriz asmatzekoa da etxez etxekoa, herrian herrikoa’”.
“Basaburuko altxorrak” dastatzean, irakurleak aurkituko ditu sakontasun handiko kronikak sotiltasunezko azalez horniturik, elegantzia galantez. Think global, act local Lapurdiko ukuilu batean mamitua. Gerezia noiz nola loratu den, erosle-lagunek ezagutu beharreko adiskide baten heriotza, klimaren beroketa edo langileen greba bat Itsasun, txikian agertzen da handia.
Dio Zedarrik Mikelez: "Badaki Itsasuko artzain laborariak bilakatzen erakasle, gaiak hola galdegiten badu. Argitzen gaitu, gidatzen gai korapilatsuetan. Irakurlearen alkian eta heinean jartzen da, pedagogo bihurtuz, sonbat aldiz tituluan berean laburbilduz artikuluaren muina, eman dezagun adierazteko kapitalismoaren iraupena: 'Bakotxa biziki atxikia bereari... ontasun purrusken menturan!'. Gai seriosak jorratzen ditu beraz Mikelek bainan gehienetan umorearekin, distantzia salbagarri batekin. Badaki nehork baino hobeki hausten gertakari baten gogorkeria ximista batez, adibidez Donapaleun gertatu manifestaldi bortitz bat aipatzerakoan: 'Arma gizonek galtzen dute matraka, paltoa eta kasketa!'".
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Ez da ezusteko handirik izan Europako hauteskundeetan, eskuin muturrak gora egin duen bitartean, berdeek orain arteko emaitzarik txarrenetakoak izan dituzte. Zentzu horretan, geroz eta gehiago nabarituko dugu trantsizio ekosozialari lotutako erabakietan ebidentzia zientifikoek... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Esnatze horretan hainbat kausa elkartzen dira, eta lurraldean sakabanatuta dauden herrien erresistentzia-ahalmenak bete-betean erantzuten die. Joan den larunbatean, aldarrikapen horien inguruan manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganbarako koordinatzailea mintzatu da Egonarria saioan. Laborantzako eredu talkaz hitz egitean eta traktoreak kalera atera direnean, beti aipatzen da ditxosozko erderazko "PAC"-a, hau da, Europako Nekazaritza Politika Bateratua. Europako... [+]
Kanboko Marieniako higiezin proiektuaren kontra bildu dira elkarte eta herritarrak larunbat honetan. Larunbatean, mahai inguru eta tailerren bidez herritarrak sentsibilizatu nahi izan dituzte Bouygues Immobilier agentziaren proiektuaren desmasiez.
Konturatu orduko apirila joan da, bere intentsitate eta kolore guztiekin. Egun beroak, epelak eta hotzak utzi dizkigu. Ostadarra eta izotza. Euri jasak eta bero sapa. Jaio berri diren arkume apurrak belardian dabiltzan bitartean, labanak eten egin du bizitza eman duten hiru... [+]
"Isiltasuna oztopo eta elkartasuna lagun, egungo mundu gordina" kontatzeko erronkari lotu da Axut! antzerki konpainia.
Frantsesenia lizeoa, 70 urtez Ipar Euskal Herria barnealdeko laborarien formatzen.
Europako Batzordeak landutako Nekazaritza Politika Bateratuaren "sinplifikazioaren" alde bozkatu dute eurodiputatuek. 425ek egin dute alde, 130ek aurka eta beste 33 abstenitu dira.
Apirilaren 13an egitarau indartsua prestatu dute Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektuaren II. urteurrena ospatzeko. Apirilaren 18an, aldiz, bigarren desalojo saiakeraren mehatxua izango dute gainean eta herritarrei dei egin diete proiektua defendatzera joateko. Kideetako... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]