"Bittor Kapanaga gizon jakintsua zen, pentsalaria, filosofoa, itzultzailea eta euskararen ikertzailea; Sarrionandiak, bertsolariek, Amurizak eta nik Sokrates euskalduna deitzen genion", kontatu du Gontzal Mendibilek, Deia-ko kazetari Andrés Porterok egindako elkarrizketan. "Santamañako jaietan (Otxandion) ezagutu nuen, 1974an. Hangoa zen bera. Hurbildu egin zitzaidan, eta abestien letrak nork idazten zizkidan galdetu. Bakarren bat egitea proposatu zidan, Xeberri edota Hertzainak taldearentzat egin bezala".

Handik aurrera, Mendibil hainbatetan izan zen Kapanagaren baserrian, eta enkontru horietako batean 'Bagare' sortu zen, "askatasunaren eta euskararen aldeko gure borrokatik abiatuta", Mendibilen hitzetan. "Bittorrek beti esaten zuen euskarak Araban bizirauten bazuen, betiko biziraungo zuela. Gainera, garai hartan ez zen lurralde batere nazionalista. Ikusi, beraz, egoera nola irauli den. Gogoan dut arkumetxoa jaio zela egun horretan, eta bizitzaz hasi ginen hizketan. Bi minutura animalia zutik zegoen jada, gizakiak urtebete behar duenean. Horri buruz hitz egiten hasi, naturaz, euskalkiez... eta 'Araban bagare, Gipuzkun bagera, Xiberun bagire ta bizkaian bagara... guztiok gara euskaldun' abestia sortu zen. Gaua zen, nik gitarra neukan...

Mendibilek ez du gogoan jendaurrean noiz kantatu zuen pieza hori lehenbizikoz. "Mairuelegorretako eskoletan eskaini genuen kantaldi jendetsu bat dut gogoan. Laboak, Lertxundik eta Letek ere kantatu zuten bertan. Sekulakoa izan zen, jendeak abestia [Bagare] kantatzen zuen, ereserkia bailitzan sentitzen zuten, nahiz eta oraindik grabaturik ez zegoen. 1975ean grabatu zuen Mendibilek, Xeberri eta beste musikari batzuekin batera,  Zaurietatik dario diskorako.

"Frankismoaren amaiera zen", dio Mendibilek, 1974koak gogoan. "Kantak gure nortasunaz hitz egiten zuen, euskaraz, Euskadi askatzeaz. Garai hartan kontzertu ugari ematen genituen, nahiz eta oraindik ez nengoen Xeberrirekin. Otxandion bakarka jo nuen, hortaz gogoratzen naiz. Garai hartan Ez Dok Amairu moduko zerbait sortu nahi izan genuen Bizkaian, euskal kantugintzari bultzada emateko".

Bittor Kapanaga: "Gipuzkera zen Jainkoaren hizkuntza, eta Jainkoaren hizkuntza beti da sakratua"

2011n hil zen Bittor Kapanaga Elorza euskaltzale eta idazlea. 2005ean hari egindako elkarrizketa plazaratu zuen ARGIAk (2008. zenbakian), euskalkien errealitatea ardatz hartuta. Kapanagak kontatu zuen Baionako batzar batean "gare" proposatu zuela baturako aditz forma gisa. "Gabriel Arestik eta nik baiezko botoa eman genuen, baina beste guztiek ezezkoa. Badakizu: gipuzkera zen Jainkoaren hizkuntza, eta Jainkoaren hizkuntza beti da sakratua. Jainkoak sortu egiten dira, eta, sortzen ez badira, sortu egiten ditugu. Hemen ere egon dira Jainko faltsuak, eta bat, argi esateko, Mitxelena izan zen. Euskara ez zuen ondo ezagutzen: latina maite eta latina bizi zuen".