Mundua bildu zen Urepelen atzo. Euskararen jende mundu bat. Hauetako bati hauxe aditu genion: “Kasu emazue, egun urepeldarrak Urepelen galduko zirezte”. Alabaina, tema gara jendea gero, den-denok karrika beretik ibili ginen beheitik goiti, goitik beheiti. Hori bai, denok euskararen alde. Gehienak euskaraz mintzo. Gaztelaniaz ere zenbaitzuk, frantsesez ere halaber.
Mundu bat anabasa politean. AEK-k du horren meritua, AEK-ko kideek alabaina, laudorioak egun zoragarria posible egin zutenentzat ukan zituzten. Eta partikularki eskualdeko laguntzaileentzat.
Euria igurikatzen genuen, baina Urepeleko jendearen epelaz gozatu ginen. Zorionak denei!
Goizeko 11:00an hasitako festa, atsaldeko 5etan lehertu zen: “Urepeldarrak, munduko gizon eta emazteak” deiadarraren karietara, Laida Etxemendi eta Peio Iputxe AEKko irakasleek hartu zuten Korrikaren lekukoa.
Abiatu zen Korrika, Alduden beheiti. Hainbat korrikalari Alduderaino joan ziren, Bankaraino ere bai. Baigorri eta Garaziraino ere zenbait.
Korrikak Maule utzi du martxoaren 20ko goizeko lehen tenorean. Donapaleu goizeko hiruretan. Hazparnetik –Itsasun gaindi– Dantxarinera doa, eta segidan Iruñera. Badoa Nafarroan gaindi, baina bihar jinen da berriz ere, Lapurdira, Baionak igurikatzen baitu Korrika: “Badoa eta badator odolaren mintzoa”.
Korrikak hamaika lelo utzi ditu 30 urte luzeren ondoan. Atzo irakurritako bat hauxe: “Gutarik bakoitzak anitz hizkuntza ukan ditzake. Euskarak gu baizik ez gaitu”.
EHE elkartearen leloak berriz, “Euskararen alde egotetik, euskararen alde egitera”, zioen. Euskal Herriak euskal ahal dunduko badugu, gehiengoa euskaldundu du ere, alajaina.
Lemak lema, badago dilema hau plazaratu duena: “Euskara kontuetan nahi baino, ahal bezala. Baina, ahal bainoago, ezinean. Behartzeko ahalmenik hartu nahi ez duguino”. Halatsu erranen omen lezakete gure klasikoek, biziko balira, hots, Bernart Etxepare eta Fernando Aire Xalbadorrek.
Bertzera erranik: “Eta leloari bai lelo, gureak jai egin du, gaitezen garbi mintza”, dio Asisko garaikideak.
Hots, euskaldunon dilema klasikoa eta berria da aldi berean. Iturri zaharretik egunero berritzen dugun ur berria ur epela dugu gehienetan. XXI. mendera arribatuak, Adi menditik jausten ur hotza ur epela da. Ur epela nola euskara epela ere Euskal Herria osoan.
Euskararen miraria ez ei da gaur arte iraun izana, egunero eta egun osoan euskaraz bizitzea baizik. Euskarak dilemarik ukan baino, dilemak euskaldunok dituguino, galderak hamaika dira, baina galdera denek ez dute behar duten arrapostu kausitu orainokoan.
Ahal, nahi izatea omen da. Noiz arte baina? Euskaldun ahal dugu Euskal Herria, euskararen alde lelotu baino lehen?
Euskara kausituko badugu, euskaran behar dugu kausitu –euskaraz ituan jo–, baita euskaraz kausitu –laketu– ere! Bai ote? Badago dioena, hori guztia alferrik dela boterea hartu gabe.
Dilemak jalgi dira berriz ere: “Nola hartzen da boterea, baina? Nork zein, zer eta zerendako behar du hartu? Zein botere mota, alafede?
Badoa eta badator odolaren mintzoa. Nafarroan dabil Zuberoan gaindi. Arroetan doa, arro batzuetan, hotz, epel eta beroa bestetan. Etxepare eta Aire hala, klasikoak dira ere Agosti Xaho nola Bernard Goienetxe Matalas.
Agian, agian, egiazko euskaldunak jaikitzeko ordua heldu da. Agian, buruan daramagun tirano arrotza ohiltzeko tenorea heldu ere. Ez gaitezen tronpa baina, ez dezagun geure buru hil anartean, anaia-arreba artean.
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.
Bilboko Alde Zaharreko Korrika batzordeak auzoan egin zuten ekimen bat baimenik gabe antolatzeagatik udalaren 1.500 euroko isuna salatu du. Ekintza hau arau-hauste larritzat jo zuen udalak, eta auzokideek espazio publikoaren erabilera defendatu dute.
Irundik Baionara, ezin ezkutatuzkoa izan da 23. Korrikak eragindako harrotasuna. ‘Herri Harro’ leloak zentzua hartu duela ikusi dugu lekuko hartzaileen aurpegietan, eta atzetik euskararen alde oihuka aritu diren korrikalariengan. Bakoitzak bere gorputzetik eta bere... [+]
1.700.000 ikustaldi izan ditu EiTBren emanaldiak –Hamaika TBrenak gehitu behar zaizkio–. Pozik agertu dira AEKko arduradunak: “Inoizko Korrikarik erraldoi eta anbiziotsuena lortu dugu, herria harro egoteko modukoa”.
11 egunetan bizipen hunkigarri asko bizi dituela esan du Ane Elordik Euskadi Irratian. “Aje emozionala, bi urtetan egindako lana, kideak ondoan izanik, eskertza, babesa, Euskal Herri osoa Baionan elkartu da... Momentu oso bereziak bizi izan ditugu azken egunean”.
2.700 kilometro eginda, martxoaren 24arekin heldu da Korrikaren lekukoa Baionako Askatasun plazara, eta mezu sekretua irakurri du Garazi Arrulak. Egun osoko festa handia antolatu dute kultur eragileekin auzolanean: Ibil Bedi, Anje Duhalde, Xiberoots, txarangak,... [+]
43 urte igaro dira AEK-k lehenengo Korrika antolatu zuenetik 1980an. Lekukoak egindako ibilbideen, leloen, abestien eta omendutako pertsonen errepasoa jarraian.
Garazi Arrrula Ruiz izan da aurtengo Korrikaren mezugilea. Txalaparta argitaletxeko editorea da tafallarra. Baionan, milaka euskaltzaleren aurrean, esan du euskara ez dela "ez altxor, ez oroitarri, ez toponimia. Euskarak hegemonia hartzeaz ari gara". Eta gehitu du... [+]
AEKren mezua bertako kide Maider Heguyk eta Bixente Claveriek irakurri dute. Erakundeei “hizkuntza politika ausarta eta sendoa” eskatu diete eta ez “brilli-brillizko bilgarria”. Konpromiso eta baliabide gehiago eskatu dituzte. Gogorarazi dute oraindik... [+]
23. Korrika makina bat irudi esanguratsu egiten ari da, eta dagoeneko oso ohituta gaude jendetza ikustera "Harro Herri" leloaren atzetik korrika. Baina gauean zer pasatzen da? Larunbatetan ere, jendea festan dagoen bitartean, lekukoa norbaitek sostengatzen du. Nafarroa... [+]
Korrika egunez egun erakusten ari da pasatzen den txoko guztietan nola pizten duen harrotasun sentimendua, euskaldun izatearen harrotasunarena. Emozio horixe da, batik bat, euskara transmititzen jardun duten adineko pertsona horiena.