argia.eus
INPRIMATU
Avec plaisir!

Montserrat Auzmendi del Solar 2024ko irailaren 02a

Fitxa: Donostiako Musika Hamabostaldia. Kursaal Auditorioko Zikloa.

Orchestre Philharmonique de Radio France.

Zuzendaria: Mikko Franck.

Bakarlaria: Sol Gabetta (txeloa).

Egitaraua: Debussy, Lalo, Ravel eta Stravinskyren lanak.

Lekua: Kursaal Auditorioa. Data: abuztuaren 30a.

Gezurra badirudi ere, hilabete igaro da. Alegia, Musika Hamabostaldiaren 85. edizioari agur esateko ordua. Eta, behar bezala, jaialdi honi amaiera emateko programatutako kontzertua melomanoentzako pizgarriz beteriko saioa izan da.

Hasteko, Frantziako Irratiko Orkestra Filarmonikoak denbora dezente zeraman Donostian kontzerturik eman gabe. 1990eko hamarkadan behin baino gehiagotan egon bazen ere Musika Hamabostaldiko programan, egia esan, urte gehiegi zeramatzan Donostiara etorri gabe. Talde ona baita, oso.

Bestalde, Sol Gabetta biolontxelo jotzaile argentinarra bere instrumentuko bakarlari onenetakotzat jotzen da gaur egun. Gainera, azkenaldian gutxi programatzen den kontzertu bat jotzen zuen, Èdouard Laloren txelorako kontzertua hain zuzen ere. Eta, azken batean, azken kontzertu honen egitaraua, oro har, benetan egitarau gozagarria da, bikain orkestratutako obren samurtasunak dastatu nahi dituenarentzat.

Kontzertua Debussyren Prélude à l’après-midi d’un faune lanarekin hasi zen, non Mikko Franck zuzendariak musika iradokitzaile honek entzuleei eskaintzen dien kolore-paleta guztia zabaltzen jakin zuen. Obra plazer handia izan zen bere hamar minutuko iraupenean, txirula bakarlari bikainari eta egurren eta harparen konbinazio zoragarriei esker.

Frantziako musikarekin jarraituz, saioaren lehen zatia Laloren Txelo eta orkestrarako re minorreko kontzertuarekin osatu zen. Prélude-n Gabettak bere soinu ederra zabaldu zuen hasierako teman, biolontxeloaren melodia bat triadetan, non orkestraren sarrera malkartsuek bakarlariari tonu kementsu eta grinatsua areagotzen behartzen eta laguntzen dioten. Ederra izan zen bigarren gairako trantsizioa, kantilena liriko bat, bai eta hasierako gaiaren berrinterpretazioa ere, mugimenduaren amaiera ikaragarrira eraman gintuena. Ondorengo Intermezzo bitxian, lento eta scherzo konbinazio batean, Gabettak bikain abestu zuen hasierako zatia, bere harmonia aldakorren jokoekin kontrastez betea, eta, ondoren, Scherzo-aren ukitu espainiarreko zapateatua dantzatzen gozatu zuen, non flautak eta gainerako egurrak osagarri ezin hobeak izan ziren. Gabettak eta Franckek elkarri begiratu zioten etengabe, eta orkestraren eta bakarlariaren konplizitatea nabaria izan zen. Are adierazkorragoa izan zen Allegro vivace azken kantuaren hasierako sarrera motela, gainerako mugimendua eraman egin zuena.

Bigarren zatian, Ravelen lehen orkestra-lana entzun ahal izan genuen: Shéhérezade, ouverture de Féérie, hain zuzen ere. 1898an konposatu zuen eta ez zuen arrakasta handirik izan estreinaldian. Urte asko geroago argitaratu zen, 1975ean, eta orduan bai ezagutarazi zen asko. Musikagilearen fintasuna iragartzen du lan horrek, errusiar eragin handiarekin. Obra ederra, Radio Franceko orkestraren interpretazio magikoa izan zuena.

Eta Hamabostaldiaren kontzertu handia amaitzeko, niretzat XX. mendeko orkestra-lan handiena interpretatu zuen Radio Francek: Igor Stravinskyren Suzko txoria-ren suite-a. Obra gutxik dute suite honen orkestrazio bikaina. Su hutsa da, izenburuak berak dioen bezala. Stravinskyk soinu-kosmos ikaragarri bat planteatzen du, non Ravelen, bere orkestra-kolore bereziaren, eta Wagnerren, bere kromatismo postromantikoaren, Debussyren harmonia inpresionisten, edo errusiar eskolaren melodismo mistikoaren eraginak hauteman ditzakegun.

Mikko Franck zuzendariak ez zuen publikoa dezepzionatu. Orkestra handi honetatik Suzko txoria obrak duen bulkada bizi eta magiko hori transmititzeko behar dituen mila ñabardurak ateratzen jakin zuen.

Propina gisa, Sibelius konpositore finlandiarraren pasarte bat, hotza eta sarkorra, arnasa moztu ziguna.