1990ean HBko kideek beren eserlekua utzi izana aurpegiratu dio Joseba Egibar legebiltzarkide jeltzaleak Pello Urizar EH Bilduko kideari, eta “ongi etorri” batekin laburbildu du egoera. EAJ, EA eta Euskadiko Ezkerra alderdiek onartu zuten orain 24 urte aurkeztutako legez gaindiko proposamena.

Testua hamar legebiltzarkide gehiagok babestu dute oraingoan: “Euskal Herriak autodeterminazio eskubidea du eta eskubide hori euskal herritarrek libre eta demokratikoki erabakitzeko duten ahalmenean  datza. Izan estatus politiko, ekonomiko edo kulturalaren inguruan edo izan berezko marko politiko baten sorkuntza eta beste herri batzuekin partekatu nahi duen burujabetza oso edo partzialean”, dio legez besteko proposamenak.

Eztabaida Pello Urizarrek mahai gaineratu zuen urte hasieran, eta Gure Esku Dagok antolatutako giza katearen atarian heldu diote parlamentuan gaiari.

Urizarrek azaldu du Espainiako Konstituzioan erabakitzeko eskubidea onartzen ez den arren, beste hainbat herrialdetan aitortzen dela: Portugal, Eslovakia eta Eslovenian besteak beste, eta baita nazioarteko hainbat itunetan ere.

EH Bilduko parlamentariak gaineratu du errealitate juridikoak “inoiz ezin duela herritarren nahia zapaldu”, eta historian zehar legeak “gehiengoaren nahiari erantzuteko” moldatu direla. Alemaniako bateratzea, Txekoslovakiako banaketa eta URSSen erorketaren ondorengo herrialdeen sorrera kasu.

EAJ kexu, gainontzeko alderdiak ez-ados

Joseba Egibar bozeramaile jeltzaleak testuaren “egiletasuna” jeltzaleena dela esan du, eta 1990eko eztabaida gogora ekarrita Herri Batasunak ezezkoa eman ziola oroitarazi du.

EH Bilduri “bere burua zuritu” nahi izatea leporatu eta gaia Parlamentura eraman izana egotzi dio. Egibarren esanetan “gai horiek” eztabaidatzeko gunea Ganberan sortu berri den Autogobernu Ponentzia da.

Hainbat hedabidek kaleratutako titularrak ikuspuntu desberdinen isla dira: Naizek “Gasteizko parlamentuak Euskal Herriaren autodeterminazio eskubidea berretsi du” titularra ezarri dio albisteari, Deiak berriz “EH Bildu 24 urteren ostean autodeterminazioaren aldeko ganberaren paktura gehitu da” izenburua jarri dio.

Proposamenaren aurka agertu diren PSE, PP eta UPyDk autodeterminazio eskubidearen “definizio juridikoa” zalantzan jarri dute. PSEko parlamentari Jose Antonio Pastorrek adierazi du eztabaida EAJ eta EH Bilduren arteko norgehiagoka dela, “hegemonia nazionalista” nork duen jakiteko.

Osteguneko Gasteizko plenoko irudiak (04:04:18-tik aurrera)

1990eko legez gaindiko proposamenak eragin zituen zenbait erreakzio

Jose Antonio Ardanza, EAJ

Kepa Aulestia EE

Iñigo Iruin, HB