Martxoaren 24 eta 25ean egingo da Geure Gelatik liburu azoka Azkoitian. Emakume idazleen azken bi urtetako ekoizpena ezagutu ahal izango da bertan, bai herriko liburu dendek hornituko dituzten mahaietan itzulitxoa eginez, eta baita hitzaldi, mahai-inguru eta fomato berezietan egileak entzunaz ere. Aurtengoan, Mariasun Landaren ibilbidea omenduko dute. Maxixatzen euskaldunon elkartea buru-belarri arituko da lanean, udalaren, Emakunderen eta Kutxaren babesaz antolatu duen asteburu berezi hau aurrera eramaten. Sortu berri den Doinuele Euskarazko Plazen Sareko partaide da ekimen hau. Maxixatzeneko langile Julen Garate elkarrizketatu dugu.
Zenbagarren edizioa duzue?
Lau edizio izan ziren, 2005-2008 artean. Ondoren etena egon zen, eta 2020an berreskuratu nahi izan genuen baina pandemia etorri zen eta bi urte beranduago egin zen, 2022an. Beraz, aurtengoa seigarren edizioa izango da. 2022an berrekin genionetik, formatua aldatu dugu: lehen plazan izaten zen, modu xumeagoan. Orain beste maila bat hartu du, gure ustez: bai programazioan, eta bai baliabide aldetik jauzia eman dugu, sendotu egin da. Orain areto itxi batean egiten dugu, Elkarguneko areto nagusian, “herriko plaza” izeneko gelan.
Alde batetik ederra da ekimen hauek kalean egitea, baina iaz erabaki genuen leku estali bateko goxotasunaren alde egitea, eta egun horietan sekulako hotza eta txingorra egin zuen eta pentsatu genuen “eskerrak barruan egin dugun”. Uste dugu barruan eginda beste seriotasun bat hartzen duela, nahi duena joaten da, ez zaitu kalean pasadizoan harrapatzen.
“Geure Gelatik” izenak egiten dio keinu bat, baina bestela inon ez duzue adierazten emakumeek egindako liburuen azoka denik. Zergatik egiten duzue ez aipatzeko hautua?
Udaleko Berdintasun sailarekin antolatzen dugu. 2005ean gai hau bazen nahiko berezia. Eta ez dugu hitza aipatzen, gauza batzuek ez daudelako esplikatu beharrik. Ez dugu esaten euskaraz denik, eta dena euskaraz egiten dugu. Madrilen azoka egiten duenak ez du ezer esan beharrik, eta gu beti dena esplikatu beharrean: “Euskaraz da, eta emakumea eta literatura lotzen ditu...”. Geure Gelak zer esan nahi du? Zoritxarrez, emakumeak oraindik aparteko gune bat behar duela berdintasuna lortzeko. Poliki-poliki urratsak eman nahi ditugu berdintasunaren bidean.
Iaz hasi zineten ibilbide luzeko idazle bati aitortza egiten.
Arantxa Urretabizkaia omendu genuen iaz. Oso polita izan zen. Aurtengoa ere biribila izango da: Mariasun Landaren ibilbideari aitortza egingo zaio, noren eta Arantxa Urretabizkaiaren hitzetan. Bereziki aipatu nahi genuke oso-oso jarrera ona jaso dugula beti idazleengandik. Beti erakutsi dute prestutasuna eta erraztasuna.
Adin guztietarako bada eskaintza prestatu duzuen egitarauan.
Iaz hutsunea ikusi genuen, haurrei eta gazteei zuzendutako ezer ez genuen ipini. Aurtengo hobekuntza edo osotasuna ematen diona da haur literaturak bere tartea izango duela Amaia Egidazuren ipuin kontaketa eta collage tailerrarekin. Eta gazte literaturak ere bai, Jasone Osoro eta Alaine Agirreren mahai-inguruarekin.
Emakume heldu baten bizipenak azaltzen dituen Petare liburuaren egilea den Leire Ibargurenek liburuko protagonista den Miren Egiguren elkarrizketatuko du. Zein pertsona interesgarri dauden, anonimatoan geratzen direnak ez badira liburu batean jasotzen...
M ama eme ume liburuaren bi egileek, Estitxu Fernandez eta Erika Lagomak, solasaldian aurkeztuko dute beren lanaren mamia. Nahiko arrakastatsua izaten ari da eta ikuspegi hori ere egotea nahi genuen. Oso pozik gaude bertan egongo direlako.
Liburu berezi bat ere aurkeztuko da azokan, Ibilbidea.
Maite Lopez Las Heras gaztea den arren, Latina eta Grekoa ikasi dituenez, badu joera literatura klasikoaren itzulpena egiteko. Lehenengo emakume bidaiariak egin zuen ibilbidea eskutitzetan kontatu zuen eta horixe itzuli du. Pentsatzen da emakume hark Galiziatik irten zuela, Jerusalemera iritsi eta buelta egin zuela, eta bidean gertatu zitzaizkionak irakur daitezke.
“Emakumeek idatzitako testuen irakurketa, 20 lagunen ahotsetan”. Ekitaldi horrek itxiko du azoka.
Gure ekitaldi kuttuna da, gure bereizgarria ere badena. Bertan irakur dezaten 20 herritar lotzea asko kostatzen da baina oso ekitaldi ederra izaten da. Saiatzen gara parte-hartzea orekatzen eta gizonezkoak lotzen, zeren ikusten da irakurzaletasuna nabariagoa dela emakumeen artean. Gazteen parte-hartzea ere bilatzen dugu. Norberak aukeratzen du irakurriko duen testua, eta bestela, guk aukeran jarritako testuetatik hartu dezake. 2 minutuko tartean irakurtzen du bakoitzak.
Liburu azoka zabalik egongo da asteburuan zehar. Hasierako edizioetan argitaletxeek jartzen zituzten mahaiak liburu azokan, baina aurten beste era batera antolatu duzue, ezta?
Bai, argitaletxe guztiak egongo dira, baina salmenta postuetan herriko hiru dendak egongo dira: Amaitz, Hizki eta Lujan. Horien bidez hornituko da azoka, eta emakume idazleen azken bi urteetako euskarazko ekoizpenak egongo dira ikusgai, eta egitarauan parte hartzen duten idazleen ibilbideko liburu esanguratsuenak ere bai.
Urtero antolatzen jarraitzeko asmoa duzue?
Udalak adierazi du bi urtez behin egitea nahi lukeela, baina gure asmoa da urteroko jarraipena ematea. Iaz egin genuen, aurten egingo dugu, eta gure ustez, sendotzen ari den ekimen bati etenak ez dio onik egiten. Ahalegin berezia egingo dugu urtero izan dadin. Aurtengoaren emaitza positiboa bada eta oihartzun pixka bat izaten badu, espero dugu udalak ere ikusiko duela urtero egin beharra.