Amiantoaren kalteei nola aurre egin? Eztabaida Eusko Legebiltzarrean
Talde politikoek euren proposamenak mahairatu dituzte osoko bilkuran: amiantoaren plana, konpentsazio funtsa, institutua, mapa… Baina eskaera formaletan urardoturik geratu da gaia.
Alderdi Popularrak legez besteko proposamena aurkeztu zuen ostegunean Eusko Legebiltzarreko Osoko Bilkuran onar zedin. Bere esanetan, amiantoak kaltetuei laguntzeko konpentsazio funts batez gain, beharrezkoa zen “Amiantoaren plana” martxan jartzea, ekintza, prebentzio eta laguntza sistema bat ezartzeko.
Gainerako talde politikoek euren zuzenketak egin dituzte. EH Bilduk plan hori gauzatu eta zainketa lanak egiteko Amiantoaren Institutua sortzea eskatu du; Elkarrekin Podemos taldeak, berriz, plana sindikatu eta elkarteen parte-hartzearekin egin eta horrez gain amiantoaren “mapa” osatu dadila eta konpentsazio funts autonomikoa eratzeko aukera azter dadila eskatu du.
Orain arte, konpentsazio funtsa egiteko eskaera Espainiako Gobernuari zuzendu izan zaio. Hain justu, joan den astean Espainiako Kongresuan enegarren aldiz bozkatu zen funts hori sortzea euskal taldeen eskariz, alderdi guztien babesarekin salbu eta PPrena.
Eusko Legebiltzarreko osoko bilkurara hasiera batean PSEk eta EAJk batera zuzenketa aurkeztu behar zuten, berriz eskatzeko Espainiako Gobernuak sor dezala konpentsazio funtsa, eta horretarako Lege-Proiektua bat egin dezala.
Azkenean, bi alderdiok PPrekin batera erdibideko zuzenketa bat adostu dute, funtsean erabaki garbirik ekarriko ez duena: amiantoaren inguruko informazio eta prebentzio kanpainak "aregotzea" eta Osalani eskatzea lagundu diezaiela amiantoaren mapa egiten hala eskatzen duten udalei.
EAJ, PSE eta PPren bozkei esker aurrera atera da proposamen hori. Hasierako helburuetatik beraz, nahiko urrun geratu da Eusko Legebiltzarraren ekimena amiantoaren inguruan.
Biktimak kalean
1993 eta 2017 artean amiantoak gutxienez 1.472 lagun hil ditu, eta adituen ustez, hurrengo hamarkadatan izango da heriotza tasarik handiena, mineral kantzerijenoaren gaitzak epe luzean azaleratzen baitira.
Asviamie Euskadiko Amiantoaren Biktimen elkarteak hilean hamar kasu baino gehiago artatzen ditu eta mobilizazioak etengabe egiten ari da. Asteazkenean Bilboko Justizia Jauregiaren aurrean elkartu ziren, barrualdean bi lagunen heriotza eragin duten kasuak epaitzen ari ziren bitartean.
Asviamie se concentra ante 2 juicios por muertes por amianto:de Panadería Arriundi y trabajador de AHV.La solidaridad y la lucha, esenciales pic.twitter.com/hVW8wS5ONa
— juanjo.basterra (@jotabe1963) 2017(e)ko martxoak 22
Arazoak ugaritzen
Arazoak baina, ez dira orain gutxi arte uste zenaren kontrara amiantoarekin kontaktu zuzena izan zuten langile edo haien senideengana mugatzen. Mineralaren erabilera oso zabaldua izan zen eta hainbat eraikuntza publikotan oraindik geratzen dira arrasto ugari.
Laudion, esaterako, ikastetxeetan amiantoa atzeman dute eta egoera kudeatzeko Udalak egindako lanak kritika zorrotzak izan ditu hainbat eragile eta sindikaturen partetik. Donostiako Altza auzoan, bestalde, Eneko Goia alkate buru zutela azalpenak eman behar izan zituen asteazkenean 200 bizilagunen aurrean, bertako polikiroldegian eta ondoko lur-eremu batean amiantoa aurkitu delako. Auzotarrek plataforma bat sortu dute, kutsadurak sor dezakeen arriskuaren jakitun.
#Altza
— amaia almirall ||*|| (@amaialmi) 2017(e)ko martxoak 22
Kiroldegiari buruzko bilera. Tomasene txiki geratu da pic.twitter.com/SxYvLJMqvn
Irailarekin batera badator ikasturte berriaren hasiera eta milaka haur eta nerabek ikastetxeetarako bidea hartuko dute berriz ere, batzuk pozik, beste batzuk ez hainbeste, baina denek euren azterketak eta lezioak motxilan dituztela. Beste hainbeste espero zitekeen euskal... [+]
Enpresa batzordeak salatu du otsailaren 26tik martxoaren 3ra bitartean amiantoa agertu zela labe kalibratzailean egindako obretan eta egun horietan lanak ez zirela eten. Enpresak azaldu du ohartu bezain pronto hartu zituela neurriak.
Jose Mari Esparza idazle, editore eta ekintzaile menderaezinak bere lanerako txokoan hartu gaitu, Altaffaylla Kultur Elkartea eta Txalaparta argitaletxearen sorlekuan, liburuz inguraturik. Gaztetan 20 urtez aritu zen Luzuriagaren Tafallako fabrikan lanean eta orain berriki... [+]
Beasaingo tren lantokiko hiru nabe amiantoz kutsatuta zeudela jakin eta berrogei egunetara agerraldia egin dute Eusko Legebiltzarrean langileen eta erakundeen ordezkariek. Enpresa Batzordeko kideek salatu dute zuzendaritzak informazio "erabat eskasa" eman diela. Eusko... [+]
Laugarren dibisioko zortzigarren nabean egin diren desmuntaia lanen ondoren gertatu da amianto kutsatzea eta legez onartuta dagoena baino altuagoa izan da neurketaren emaitza. Langileei hartutako sei laginetatik lauk positibo eman dute.
Europar Batasuneko erakundeek adostuta, amiantoaren inguruko zuzentaraua aldatu eta minbizia sortzen duen mineralarekiko gehienezko esposizio-maila murriztu dute ekainean. Horretarako, funtsezkoa izan da Nantesen Tripode izeneko eraikinean frantziar administrazioko langileek... [+]
Europar Parlamentuak eta Europako Kontseiluak akordioa lortu dute amiantoaren inguruko araudia aldatzeko. Langileek mineral kantzerijenoarekiko izan dezaketen gehienezko esposizioa hamar bider jaitsiko dute. Europar Batasunaren arabera eraikuntzaren arloan 7 milioi langile daude... [+]
Legazpiko Patricio Echeverria enpresako langile ohi baten alargunari ere pentsioa onartu diote, senarra amiantoak eragindako gaixotasun batengatik hil zela onartuta.
Euskal Herriko amiantoaren biktimen elkarteak, Asviamiek, mozioa aurkeztu du gai kutsagarri horrek gehien kalteturiko Gipuzkoako eta Bizkaiko sei udalerritan. Egin gabe dagoen eta "beharrezkoa" den lan bat dela dio, "ingurumen-kutsaduragatik amiantoaren biktima... [+]
13 heriotza kontatu dituzte Aiaraldeko udalerri populatuenean. Asviamiek mozioa aurkeztuko du Laudion eta zerrendako lehen 10 postuetan agertzen diren Euskal Herriko udalerrietan.
Espainiako Kongresuan aho batez onartua izan eta gero, Senatura iritsi da amiantoaren biktimei kalte-ordainak emateko funtsaren lege-proposamena. ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez, %90ak ez daki indemnizazio horiek jaso ditzakeenik.
Zuzenean Espainiako Senatura igorriko dute lege proposamena, Espainiako Kongresuko Lan Batzordeak aho batez onartu baitu. EAEko legebiltzarretik abiatutako ekimen bati esker iritsi da funtsa sortzeko egitasmoa eta "bidegabekeria" batekin amaitzea du helburu.
Lan Segurtasunaren eta Osasunaren Nazioarteko Egunean, gehiengo sindikalak manifestazioak egin ditu Bilbon eta Iruñean, lan ezbeharren kopuruak gorantz jarraitzen duela eta horren atzean prekarietatea dagoela salatzeko. CCOO eta UGT ere Bilbon mobilizatu dira.