Egurra ekoizteko eredu intentsiboaren krisi larriaren aurrean, igaro den abenduan Eusko Jaurlaritzak baso jabeentzako formazio teknikoko saio bat antolatu zuen, hizlari gisa Bosques 2000 enpresako ordezkariak erabiliz. Hitzaldi tekniko hau HAZI enpresa publikoak antolatu zuen, EAJrekin lotutako hautetsien eta kargu publikoen harrobi ezaguna dena, hain zuzen.
Bosques 2000 enpresaren jarduera eukaliptoen landaketa intentsiboen ikerketa eta garapenean kokatu da, batez ere espezie exotiko honekin inbadituta dagoen Kantauri eremuan (Galizia, Asturias, Kantabria,…). Enpresa hau papergintzan jatorria duen Grupo Sniace izenekoaren barruan dago, ekoizpen desberdinak edukirik (eukalipto egurra, zuntz biskosoa, zelulosa eta energia), Bosques 2000 enpresaren ordezkariaren hitzaldiaren izena ondokoa zen: “Eukalipto barietate hobetu berriak Kantauri isurialdean”.
Ingurumenaren aurka jarduteagatiko inputazio penala
Duela gutxi ezagutu ahal izan denaren arabera, Kantabriako Auzitegiak Sniace enpresako Administrazio Kontseilua eta Operazio-Zuzendaria inputatu ditu, “ingurumenaren eta natur baliabideen aurkako ustezko delitu” batengatik, Saja ibaian hainbat urtetan zehar isurketa toxikoak egiteagatik. Oraingoan Auzitegiak Torrelavegako 1. Epaitegiaren epaia zuzendu du, Operazio-Zuzendariaren inputazio mantenduz eta Fiskaltzak eta Ekologistak Martxan erakundeak ezarritako errekurtsoak onartuz, Administrazio Kontseilua ere inputatu duelarik.
Iparraldeko Konfederazio Hidrografikoaren baimenarik gabe gertatu dira isurketak, hauek hurrengo parametroen maila handiak aurkeztu dituztelarik, indarrean dauden ingurumen legeak erasotuz: konduktibitatea, suspentsioko solidoak, DQO, DBO5, osoko karbono organikoa, osoko nitrogenoa, kuprea, zinka, beruna, selenio eta magnesio disolbatuak. Metal astunak bereziki kaltegarriak dira, kate trofikoari eraginez eta ibai ekosistema eta pertsonen osasuna arrisku bizian jarriz.
Kantabriako Auzitegiak Toxikologiako Institutu Nazionalaren, Iparraldeko Konfederazio Hidrografikoaren eta Fiskaltzak izendatutako peritoen txostenei garrantzia handia eman die.
Iparraldeko Konfederazio Hidrografikoak dagoeneko ezarrita zizkien lege hauste larriagatiko 600.000 €ko isuna eta 500.000 €ko kalte ordaina. Izan ere, garai berean Sniaceko Kontseilari ejekutibo ohiaren aurkako beste prozedura penal bat tramitatzen ari zen, 2010eko apirilan kondenatuta izan zelarik ingurumen delitu batengatik eta orain epaitzen ari diren isurketa antzekoengatik. Ondorioz, aipatu dugun ebazpenatik aurrera ahozko epaiaren irekiera egiteke dago inputatu guztien aurka.
Pinuak eta eukaliptoak EAEn
Sinesgaitza ematen badu ere, Sniece enpresak PEFC izeneko baso kudeaketarako ziurtagiria lortu duela baieztatu du, hain zuzen, egurgintza sektoreak erabilitako gezur berde handia izanik, Euskal Herrian EAJk eta Baskegur elkarteak bultzatutako baso eredu intentsiboaren irudi kaskarra garbitzeko asmoz.
Pinu intsignisa eragiten duten gaixotasun ugariri eskeinitako alternatiba gisa, aipatutako bi eragile horiek basojabeei berbideratzen saiatzen ari dira beste espezie exotikoen erabilerarekin has daitezen ordezko gisa, ezaguna den eukalipto kaltegarriaz gain: Douglas izeia, sekuoiak, itsas pinua edo kriptomeria japoniarra.
Aldi berean, egungo baso eredu zaharkitua sendotu nahi dute, baso naturalak (hariztiak, pagadiak, ameztiak, baso mistoak, artadiak,…) EAEko lurraldeko %75etik dagoeneko desagertu direla ahaztu nahian.
