1976ko Gabon gaua Tolosan: ez bakerik, ez askatasunik
Amnistia eskatuz Olentzeroa ikurrinarekin atera zuten duela 40 urte Tolosan: Guardia Zibilak tiroka kargatu zuen herritarren kontra eta gau osoan istiluak izan ziren. Euskal Memoriak orduko testigantzak bildu nahi ditu.
«1976ko abenduaren 24a tolosa guztien memorian dago». Hala diote Euskal Memoria fundazioak Tolosan duen taldeko kide Jesus Mari Agirre Mauleonek eta Mikelo Zabalak. Guardia Zibilaren eta herritarren artean «sekulako iskanbila» izan zen gau hartan, baina «gertakaria ez dago ondo dokumentatuta», eta horixe nahi du Euskal Memoriak: jendearen testigantzak eta bizipenak bilduz, duela 40 urte gertatu zena lekukotu.
Mikelo Zabala gaztetxoa zen, eta ez du oroitzapen zehatzik, baina Jesus Mari Agirre Mauleonek ondo gogoan du iluntze hura: «Oargi elkarteko kidea nintzen orduan eta, urtero bezala, Oargiko abesbatzarekin irten ginen iluntzean, Gabon gaueko ohiturari jarraituz». Azaldu duenez, jende askok parte hartzen zuen Oargiren abesbatza hartan, eta Olentzeroren pertsonaiaren inguruko sinbologia erabiltzen zuten: «Urte hura, ordea, berezia izan zen, karroza moduko bat atera baikenuen kalera, Olentzero kaiola baten barruan sartuz. Une hartan amnistiarik ez zegoen, eta guztia oso zigortuta zegoen, baita ikurrina bera ere; ilegala zen», azaldu du.
Gauzak horrela, Olentzerorekin batera ikurrina ere atera zuten kalera eta, Agirre Mauleonen ustez, horixe izan zen guztia eragin zuena: «Iluntzeko zortziak-edo izango ziren, eta gogoan dut Korreo kalean geundela. Guardia Zibila tiroka hasi zen, jo eta su, eta Tolosa Land Rover-ez bete zen. Kulata-kolpez jendea uxatzen hasi ziren, eta sekulako sarraskia sortu zuten herrian», dio.
Izan ere, «jende asko ahal bezala etxera joaten saiatu» zen bezala, beste hainbat herritarrek aurre egin zioten Guardia Zibilari, eta iskanbila gau osora zabaldu zen: «Jende asko ez zen afaltzera joan ere egin».
Bizipenak biltzeko deia
Gertakari hura dokumentatu ahal izateko, Euskal Memoriak bilera deitu du asteazkenean, 19:00etan, kultur etxean. «Gure helburua gertakaria lekukotzea da, istorio eta bizipen asko airean baitaude», dio Agirre Mauleonek. Momentuz, urteotan guztiotan entzundakoak baino ez dituzte, eta baita garaiko El Diario Vascok argitaratutako albistetxoa ere. Argazkiak biltzeko lanean dihardute, eta biharko bilerak elikatuko du beren egitasmoa.
Albiste hau Tolosaldeko Atariak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]