Oroibidea atariaren barruan dago proiektua eta berarekin dimentsio errepresiboa hezkuntza-etapa desberdinetako ikasleengana hurbildu nahi dute. Webgunea bilatzaile baten inguruan egituratzen da eta horretan, Hezkuntzako Batzorde Nagusiak espedientatutako 407 maisu-maistren eta irakasleriaren fitxak aurki daitezke.

Webgune berri hau, Reyes Berruezok, Juan José Casanovak eta Francisco Javier Emak El proceso de depuración de la enseñanza pública en Navarra, 1936-1976 (1936-1976an Nafarroako hezkuntza publikoan izandako garbiketa-prozesua) liburuaren testuinguruan egin zituzten Maisu-maistren eta irakasleen fitxa pertsonalak lanean oinarritzen da. Liburu hori Nafarroako Gobernuak argitaratu zuen 2023an.

Proiektu honekin helburu bikoitzari heldu nahi izan zaio: batetik, espedientepean dauden pertsonen fitxak Oroibidea-Memoria Bidea artxibo digitalean integratzea, herritar guztiek eskuragarri izan ditzaten; eta, bestetik, fitxa horiek ikasleen ikerketa-lanetan erabiltzea erraztea. Irakasle errepresaliatuaren web-orrira Oroibidearen atari nagusitik sartzen da, Erakusketak leloan sakatuz.

Dauden tipologiak ondo irudikatzen dituzten hamabi kasu hautatu dituzte eta zenbait osagarri ere eskaintzen dira, ikasleek errepresio hori testuinguruan koka dezaten. Horrela, mapan irakasle horien jatorrizko herriak eta errepresaliatuak izan zirenean beren lanbidean ziharduten herriak aurki daitezke. Denbora-lerro batek garaiko gertaera nagusiak kokatzen ditu, eta glosario batek ikasleek aztertze-prozesua ulertzeko ezagutu behar dituzten terminoak azaltzen ditu.

Garbiketa-prozesuari buruzko galdera batzuk ere gehitu dira, eta horien erantzuna Reyes Berruezo historialariaren bideo-zatien bidez ematen da. Amaitzeko, bi atal daude, bata Jarduerak izenekoa, eta bertan ikerketa-jarduera batzuk argitaratu dira webgunearekin egin daitekeen ikerketa motaren adibideak emateko; zeregin hori, ikastetxeek egiten dituzten proposamenekin osatuko da. Beste bat Ikasleen lanak izenekoa da. Hilabete batzuk barru, jendaurrean partekatu nahi diren ikastetxeetan egindako lanak kontsultatu ahal izango dira.

Kudeatzaileen esanetan, hezkuntza-webgune hau beste mugarri bat da Nafarroan errepresaliatutako maisu-maistren eta irakasleen aitorpen- eta erreparazio-jardueretan –2016ko irailean ere omenduak izan ziren–. Horrela, irakaskuntzan frankismoaren garaipenarekin bizi izan zen garbiketa-prozesu gogorra hurbiltzen da gizartera eta, bereziki, hezkuntza-mundura, arrazoi ideologiko hutsengatik eta zergati hutsalengatik askotan, irakaskuntzako profesional askoren karrera profesionalak zapuztu edo larriki baldintzatu baitzituzten.

"Esparza ibilbidea", Andosillako maisu baten eta bere ikasleen erbesteko bidaia

Otsailaren 27tik martxoaren 3ra bitartean, Madrilgo Lourdes-FUHEM ikastetxeko DBHko 4. mailako eta Batxilergoko 37 ikaslek, hiru irakaslek eta Caminamos para no olvidar (Ibilian ibiliz, ez ahanzteko)Memoria Historikoaren Gazte Elkarteko zortzi kidek lagunduta, Ricardo Esparza Gómez Madrilen bizi den Andosillako maisuaren eta gerratik babestu zituen 350 haurren memoria berreskuratuko dute.

Frantziako erbesterako bidea egingo dute, eta Saint-Denis-d 'Oléroneko (Charente-Maritime departamentua) Abbaye de l' Ormeau kolonian amaitu ondoren, Andosillatik igaroko dira, eta bertan omenaldi ekitaldia egingo dute datorren astelehenean, martxoak 3. Han izango dira, halaber, Nafarroako Memoriaren Institutua, Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkartea - Fusilatuen Elkartea-1936 (AFFNA-36), Andosillako Udala eta Andosillako Memoria Historikoaren Elkartea.